Sağlık hizmetleri SGK tarafından karşılanan kişilerden (60/c-1 – yeşil kart dahil), ayrıca muayene katılım payı, reçete parası, ilaç ve protez katılım payı, özel hastane ve vakıf üniversite hastanelerinde ilave (fark) ücret alınmakta olup, ayrıntılar aşağıda belirtilmiştir.

1- Dayanak

5510 sayılı Kanuna istinaden genel sağlık sigortalısı ve genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılan, dolayısıyla tedavi giderleri Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan usul ve esaslar doğrultusunda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanan kişiler sağlık kurum ve kuruluşlarına başvurduklarında, kendilerinden aşağıda belirtilen şart ve tutarlarda katılım payı ve ilave ücret alınmaktadır. Katılım payı ve ilave ücret alınmasıyla ilgili düzenlemeler, Kanunun 68 inci maddesi ile Tebliğin 1.8 ve 1.9 numaralı bölümlerinde yapılmıştır.

2- Katılım Payının Tanımı ve Katlım Payı Alınacak Sağlık Hizmetleri

Katılım payı, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için, genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından ödenecek tutarı ifade eder.

Katılım payı uygulanacak sağlık hizmetleri şunlardır:

• Sağlık Bakanlığı tarafından sözleşme imzalanmış, görevlendirilmiş ve yetkilendirilmiş aile hekimleri hariç olmak üzere ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi

• Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar

• Vücut dışı protez ve ortezler

• Yardımcı üreme yöntemi tedavileri (tüp bebek v.s.)

3- Ödemiş Oldukları Katılım Paylarını Geri Alabilecek Kişiler

Aşağıda belirtilen genel sağlık sigortalıları ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ödemiş oldukları katılım payları, talepleri halinde 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümlerine göre Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca kendilerine geri ödenir. Bu kapsama giren kişiler şunlardır;

• Aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az olduğu için genel sağlık sigortası primleri devlet tarafından ödenen kişiler ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler. Yeşil kart sahipleri de bu kapsama girmektedir.

• Vatansızlar ve sığınmacılar.

• 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler. Kamuoyunda 65 yaş aylığı olarak adlandırılan aylığı alan kişiler ile engelli aylığı alan kişiler bu kapsama girmektedir.

4- Ayakta Tedavide Alınacak Muayene Katılım Payı Tutarları

Not: Aşağıda belirtilen muayene katılım payları 1 Ocak 2017 tarihinden geçerli olmak üzere artırılmıştır. (Bkz. Muayene Fark Ücretleri Zamlandı)

Sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim ve diş hekimi muayenesi nedeniyle uygulanacak muayene katılım payı (ödenecek muayene farkı) tutarları aşağıda belirtilmiştir.

Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları:

• Aile hekimliği ve sağlık ocağı gibi birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim ve diş hekimi muayenesinden katılım payı alınmaz. Ancak reçete yazdırılarak reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL katılım payı alınır.

İkinci ve Üçüncü Basamak Resmi Sağlık Kuruluşları:

– Sağlık Bakanlığına bağlı normal hastanelerdeki muayenelerde 6 lira,

– Üniversiteler ile ortak kullanılan Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastanelerinde 7 lira,

– Üniversite hastanelerine bağlı üçüncü basamak sağlık hizmeti sunucularında 8 lira,

katılım payı alınır.

• Reçete yazdırılarak reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde, muayene katılım payına ilaveten 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL katılım payı alınır.

Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşları:

• Özel hastane ve tıp merkezlerinde muayenelerde 15 TL katılım payı alınır.

• Reçete yazdırılarak reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde, muayene katılım payına ilaveten 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL katılım payı alınır.

5- Artırılarak Katılım Payı Alınacak Durumlar:

Birinci basamak sağlık kuruluşları muayeneleri, Kurumca belirlenen kronik hastalıklar ve acil haller hariç olmak üzere 10 gün içerisinde aynı branşta farklı sağlık hizmet sunucusuna yapılan başvurularda yukarıda belirtilen ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı tutarları 5 (Beş) TL artırılarak tahsil edilir (Örneğin herhangi bir hastanede dahiliye uzmanına muayene olduktan sonra, 10 gün içerisinde bir başka hastanede de dahiliye uzmanına muayene olmak gibi). Artırılan 5 TL’ lik tutar; Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için gelir ve aylıklarından, diğer kişiler için ise eczanelerce kişilerden tahsil edilir. Ancak, Tebliğin Tebliğin 1.8.1. numaralı maddesinde yer alan genel hükümler saklıdır.

6- Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Basamaklandırılması:

Birinci Basamak Özel Sağlık Kuruluşu

İş yeri hekimlikleri, 10/3/2005 tarihli ve 25751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik” kapsamında hizmet veren merkez veya birimler, “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” kapsamında açılan özel poliklinikler, “Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” kapsamında açılan ağız ve diş sağlığı hizmeti veren özel sağlık kuruluşları.

Birinci Basamak Resmi Sağlık Kuruluşu: Kamu idareleri bünyesindeki kurum hekimlikleri, sağlık ocağı, verem savaş dispanseri, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi, sağlık merkezi ve toplum sağlığı merkezi ile Sağlık Bakanlığı tarafından aile hekimi olarak yetkilendirilen aile hekimleri, 112 acil sağlık hizmeti birimi, üniversitelerin medikososyal birimleri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin birinci basamak sağlık üniteleri, belediyelere ait poliklinikler.

Serbest Eczaneler

6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında serbest faaliyet gösteren ve birinci basamak sağlık kuruluşu olan eczaneler.

İkinci Basamak Resmi Sağlık Kurumu

Eğitim ve araştırma hastanesi olmayan devlet hastaneleri ve dal hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri, entegre ilçe devlet hastaneleri, Sağlık Bakanlığına bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri, belediyelere ait hastaneler ile kamu kurumlarına ait tıp merkezleri ve dal merkezleri, Darülaceze Başkanlığı Tıp Merkezi.

İkinci Basamak Özel Sağlık Kurumu

“Özel Hastaneler Yönetmeliği” ne göre ruhsat almış hastaneler, “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” kapsamında açılan tıp merkezleri ile “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” in geçici ikinci maddesine göre faaliyetlerine devam eden tıp merkezleri ve dal merkezleri.

Üçüncü Basamak Resmi Sağlık Kurumu

Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri ve özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri, üniversite hastaneleri ile bu hastanelere bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezleri, enstitüler ve semt poliklinikleri, üniversitelerin diş hekimliği fakülteleri.

Sağlık Hizmet Sunumu Bakımından Basamaklandırılamayan Sağlık Kurumları/Kuruluşları

• Diyaliz merkezleri ve Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer özelleşmiş tedavi merkezleri.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Merkez Laboratuvarları (Refik Saydam Hıfzıssıhha Laboratuvarları).
• Tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri ile laboratuvarlar.

Sağlık Hizmet Sunumu Bakımından Basamaklandırılamayan Diğer Sağlık Hizmeti Sunucuları

• Optisyenlik müesseseleri (gözlükçüler).
• Tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri (medikalciler).
• Kaplıcalar.
• Beşeri tıbbi ürün/ürün sunan ve/veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubeleri.

7- Ayakta Tedavide Sağlanan İlaçlar İçin Katılım Payı:

Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için, Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için ilaç bedelinin %10’u, diğer kişiler için ilaç bedelinin %20’si oranında katılım payı alınır.

Ayrıca her bir reçete için;

a) 3 kutuya kadar (üç kutu dâhil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL,

b) 3 kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL,

olmak üzere katılım payı alınır.

c) Enjektabl formlar ile serum, beslenme ürünleri ve majistraller için kutu sayısına bakılmaksızın her bir kalem 1 kutu olarak değerlendirilir.

Sağlık raporu ile belgelendirilmek koşuluyla Kurumun resmi internet sitesinde (www.sgk.gov.tr) yayınlanan “Hasta Katılım Payından Muaf İlaçlar Listesi” nde (EK-4/D) yer alan hastalıklarda, listede belirtilen ilaçlar için bu maddede belirtilen katılım payları uygulanmaz ve kutu/kalem hesabında dikkate alınmaz.

Bu maddede tanımlanan ilaçlar için katılım payları;

a) Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler için gelir ve aylıklarından mahsup edilmek suretiyle,

b) Diğer kişiler için ise Kurumla sözleşmeli eczaneler tarafından kişilerden,

c) Yurt dışından temin edilen ilaçlar için; ilaçları temin eden kuruluş tarafından kişilerden, şahıslar tarafından temin edilmesi halinde Kurum tarafından kişilerden,

tahsil edilir.

8- Tıbbi Malzeme Katılım Payı:

Vücut dışı protez ve ortez sağlanması halinde katılım payı uygulanacak malzemeler aşağıda belirtilmiştir.

a) Görmeye yardımcı tıbbi malzemeler,

b) Ağız protezleri,

c) Vücut dışı kullanılan ve sağlık raporunda hayati öneme haiz olduğu belirtilmeyen diğer protezler ve ortezler.

Vücut dışı protez ve ortezlerden, Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için %10, diğer kişiler için %20 oranında katılım payı alınır. Ancak katılım payı tutarı vücut dışı protez veya ortezin alındığı tarihteki brüt asgarî ücretin yüzde yetmişbeşini geçemez. Yüzde yetmişbeşlik üst sınırın hesaplanmasında her bir protez ve ortez bağımsız olarak değerlendirilir.

• Görmeye yardımcı tıbbi malzemelere ilişkin katılım payı;

a) Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler için gelir ve aylıklarından mahsup edilmek suretiyle,

b) Diğer kişiler için ise Kurumla sözleşmeli optisyenlik müessesesi tarafından kişilerden,

tahsil edilir.

• Ağız protezlerine ilişkin katılım payı;

a) Kurumla sözleşmeli/protokollü sağlık kurum veya kuruluşlarınca yapılan ağız protezi katılım payları, sağlık kurum veya kuruluşlarınca kişilerden,

b) Kurumla sözleşmesiz; serbest diş hekimlikleri ile sağlık kurum veya kuruluşlarında yaptırılan ağız protezi katılım payları, sosyal güvenlik il müdürlüklerince/ sosyal güvenlik merkezlerince ödeme aşamasında kişilerden,

tahsil edilir.

Kişilerce temin edilen ve katılım payı tahsil edilmesi gereken vücut dışı protez ve ortezler için katılım payı, sosyal güvenlik il müdürlüklerince/ sosyal güvenlik merkezlerince ödeme aşamasında kişilerden tahsil edilir.

Sağlık kurumlarınca temin edilen ve Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) hükümleri gereği katılım payı tahsil edilmesi gereken tıbbi malzemelerin katılım payı tıbbi malzemeyi temin eden sağlık kurumlarınca kişilerden tahsil edilir.

9- Yardımcı Üreme Yöntemi Katılım Payı:

• Yardımcı üreme yöntemi tedavilerinde birinci denemede  %30, ikinci denemede % 25 oranında olmak üzere bu tedaviler için belirlenen bedeller üzerinden katılım payı alınır.

• Yardımcı üreme yöntemi katılım payları, tedavinin sağlandığı sağlık hizmeti sunucusunca kişilerden tahsil edilir.

10- Katılım Payı Alınmayacak Haller ve Sağlık Hizmetleri:

• İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan sigortalılardan, bu durumları nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri için muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

• Askerî tatbikat ve manevralarda sağlanan sağlık hizmetleri için muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

• 5510 sayılı Kanunun 75 inci maddesinde yer alan afet ve savaş hali nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri için muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

• 5510 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinde tanımlanan kontrol muayenelerinden muayene katılım payı,

• Acil servislerde verilen ve SUT eki “Hizmet Başı İşlem Puan Listesi” nde (EK-2/B) yer alan 520.021 kodlu “Yeşil alan muayenesi” adı altında Kuruma fatura edilebilen sağlık hizmetleri hariç olmak üzere acil servislerde verilen sağlık hizmetleri, bedeli Kurumca karşılanmayan ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayeneleri, Sağlık Bakanlığı tarafından sözleşme yapılmış, görevlendirilmiş veya yetkilendirilmiş aile hekimi muayeneleri ile SUT’un 1.4.3 maddesinde belirtilen sağlık kurumları/kuruluşları tarafından sunulan sağlık hizmetlerinde muayene katılım payı,

• Kurumca finansmanı sağlanan kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri için muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

alınmaz.

• Sağlık raporu ile belgelendirilmesi şartıyla; Kurumca belirlenen SUT Eki “Ayakta Tedavide Hekim ve Diş Hekimi Muayenesi Katılım Payı Alınmayacak Kronik Hastalıklar Listesi” nde (EK-1/A) yer alan kronik hastalıklarda, kişilerin bu hastalıkları ile ilgili uzmanlık dalındaki ayaktan muayenelerinde SUT’un 1.8.1 maddesinde tanımlanan katılım payı alınmaz. Ancak; aynı muayenede Kurumca belirlenen katılım payı alınmayacak kronik hastalıklar listesinde yer almayan başka bir tanının da tespit edilmesi ve/veya bu tanıya yönelik tedavinin düzenlenmesi halinde muayene katılım payı alınır.

• Tetkik ve tahliller ile diğer tanı yöntemlerinde kullanılan ilaçlardan, yatarak tedavilerde kullanılan ilaçlardan, sağlık raporu ile belgelendirilmek şartıyla EK-4/D Listesinde yer alan ilaçlardan ilaç katılım payı alınmaz.

• Tıbbi sarf malzemeleri ile SUT’un 1.8.3(1) fıkrasında yer almayan tıbbi malzemelerden katılım payı alınmaz.

• Sağlık raporu ile belgelendirilmek şartıyla; organ, doku ve kök hücre nakline ilişkin sağlık hizmetleri için muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı alınmaz.

11- Katılım Payı Alınmayacak Kişiler

• 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler ile bunların eşlerinden, muayene – ilaç – tıbbi malzeme, yardımcı üreme yöntemi katılım payı,

• 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişilerden muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,.

• 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden muayene – ilaç – tıbbi malzeme, yardımcı üreme yöntemi katılım payı,

• 2828 sayılı Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişilerden muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

• Harp malûllüğü aylığı alanlar ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alanlardan ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden muayene – ilaç – tıbbi malzeme, yardımcı üreme yöntemi katılım payı,

• Vazife malûllerinden muayene – ilaç – tıbbi malzeme, yardımcı üreme yöntemi katılım payı,

• Polis akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrencilerden muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

• Harp okulları ile fakülte ve yüksekokullarda, Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksekokulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylardan muayene – ilaç – tıbbi malzeme katılım payı,

• 19.05.2011, 23.10.2011 ve 9.11.2011 tarihlerinde meydana gelen depremler sonucunda yaralanan veya sakat kalanlara verilecek protez, ortez, araç ve gereç bedelleri için tıbbi malzeme katılım payı,

• 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde sayılan olaylara maruz kalmaları nedeniyle yaralananların tedavileri sonuçlanıncaya veya maluliyetleri kesinleşinceye kadar sağlanacak sağlık hizmetlerinde, bu kişilerden muayene – ilaç – tıbbi malzeme, yardımcı üreme yöntemi katılım payı,

alınmaz.

• Kurumca iade alınan tıbbi malzemelerden katılım payı alınmaz.

12- Katılım Paylarının Tahsil Şekli:

• Birinci basamak sağlık kuruluşlarındaki muayene sonucunda reçete yazdırılmamışsa katılım payı uygulanmaz. Reçete yazdırılarak reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde alınacak 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL katılım payı ilacı veren eczane tarafından tahsil edilir.

• İkinci ve üçüncü basamak resmi sağlık hizmet sunucularında yapılan muayeneler için 5 TL olarak öngörülen muayene katılım payı (muayene farkı) ve reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde ilave 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL katılım payının;

a) Kurumdan gelir ve aylık (emekli – malullük – dul – yetim aylığı – iş göremezlik geliri) alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için 5 TL tutarındaki kısmı gelir ve aylıklarından kesilir, reçete yazdırılarak ilaç alınması halinde uygulanacak katılım payı ise kişilerin muayeneye ilişkin ilaç temini için reçete ile eczanelere müracaat aşamasında eczane tarafından tahsil edilir.

b) Diğer kişiler için ise 5 TL muayene katılım payı ile ilaç başına uygulanacak katılım payı tutarı eczaneler tarafından tahsil edilir.

• Özel sağlık hizmeti sunucularında yapılan muayeneler için 12+3 TL olarak öngörülen katılım payının;

a) Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için 12 TL tutarındaki kısmı gelir ve aylıklarından kesilir. Reçete yazdırılarak reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde, 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL olarak uygulanacak katılım payı ise eczane tarafından tahsil edilir.

b) Diğer kişiler için ise 12 TL katılım payı tutarı sağlık hizmeti sunucusu (özel hastane veya vakıf üniversitesi hastanesi) tarafından tahsil edilir. Reçete yazdırılarak reçete ile eczanelere müracaat edilmesi halinde, 3 (üç) kutuya kadar (üç kutu dahil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL, 3 (üç) kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL olarak uygulanacak katılım payı ise eczane tarafından tahsil edilir.

c) Ayrıca acil servislere başvuruda “yeşil alan muayenesi” sonucunda oluşan katılım payı da eczanelerce kişilerden tahsil edilir.

• İkinci ve üçüncü basamak resmi sağlık hizmeti sunucularında yapılan muayene sonrasında kişilerin muayeneye ilişkin reçete ile ilaç temini için eczanelere müracaat etmemesi durumunda; eczaneler tarafından tahsil edilecek 5 TL tutarındaki katılım payı ile özel ve resmi sağlık hizmet sunucularındaki acil servislere başvuruda “yeşil alan muayenesi” sonucunda oluşan katılım payı, reçete ile kişilerin eczaneye ilk müracaatında eczanelerce kişilerden tahsil edilir. (Acil servislere başvuru sırasında acil sayılmayarak katılım payı alınacak durumlar Acil Servislerde Hangi Hallerde Fark Ücret Alınmaz ? başlıklı yazıda yer almaktadır.)

• Birinci basamak sağlık kuruluşları muayeneleri, Kurumca belirlenen kronik hastalıklar ve acil haller hariç olmak üzere 10 gün içerisinde aynı branşta farklı sağlık hizmet sunucusuna yapılan başvurularda 5 TL artırılarak uygulanan katılım payı, Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için gelir ve aylıklarından kesilir, diğer kişiler için ise eczanelere müracaat aşamasında eczanelerce tahsil edilir.

• Kurumdan aldıkları gelir ve aylık tutarı 100 (yüz) TL altında olan kişiler ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden;

a) Ayakta tedavide alınacak hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için alınacak katılım payı, Kurumla sözleşmeli eczanelerce,

b) Görmeye yardımcı tıbbi malzemeler için alınacak katılım payı ise Kurumla sözleşmeli optisyenlik müessesesi tarafından,

tahsil edilir.

• Yurtdışı sigortalılardan muayene katılım payı tahsil edilmesi gerekenler için;

a) Birinci basamak sağlık kuruluşları muayenelerine ilişkin katılım payı, kişilerin muayeneye ilişkin ilaç temini için reçete ile eczanelere müracaat aşamasında eczanelerce,

b) İkinci ve üçüncü basamak resmi sağlık kurumlarındaki muayenelerine ilişkin katılım payının 5 TL’lik kısmı sağlık kurumlarınca, 3 TL’lik kısmı ise kişilerin ilaç temini için reçete ile eczanelere müracaat aşamasında eczanelerce,

c) Özel sağlık kurumlarına ilişkin katılım payının 12 TL’lik kısmı sağlık kurumlarınca, 3 TL’lik kısmı ise kişilerin ilaç temini için reçete ile eczanelere müracaat aşamasında eczanelerce,

d) Acil servise başvuruda “yeşil alan muayenesi” sonucunda oluşan katılım payı eczanelerce,

kişilerden tahsil edilir.

13- İlave (Fark) Ücret Alınması:

• Kurumla sözleşmeli vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşlarınca; Kurumca belirlenen oranı geçmemek kaydıyla kişilerden ilave ücret alınabilir.

• Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında (vakıf üniversiteleri hariç) öğretim üyeleri tarafından mesai saatleri dışında bizzat verilen sağlık hizmetleri için Kurumca belirlenmiş sağlık hizmetleri bedelinin bir defada asgari ücretin iki katını geçmemek üzere, poliklinik muayenelerinde en fazla iki katı, diğer hizmetlerde en fazla bir katı kadar ilave ücret alınabilir.

Yukarıda belirtilen sağlık hizmeti sunucularınca Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ve eklerinde yer alan sağlık hizmetleri işlem bedellerinin tamamı üzerinden Kuruma fatura edilebilen tutarlar esas alınarak kişilerden ilave ücret alınabilir. Yani yapılan tıbbi uygulama (tedavi) için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlık hizmet sunucusuna yapılan ödeme tutarı esas alınarak kişilerden alınacak ilave ücret hesaplanır ve vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşları bu tutarın en fazla yüzde 200’ü oranında ilave ücret alabilir. Ancak SUT eki EK-2/B, EK-2/C, EK-2/Ç listelerinde yer alan işlemlerin bedellerine ilave olarak Kuruma ayrıca faturalandırılabilen tıbbi malzeme ve ilaçlar ile SUT eki EK-2/A Listesindeki tutarlara dahil olan işlemler için ayrıca ilave ücret alınamaz.

Yapılacak tıbbi uygulama, işlem ve tedaviye göre alınabilecek en fazla ilave ücreti http://gss.sgk.gov.tr/OzelSHSBilgi/pages/ilaveUcretHesaplama.faces sayfasından öğrenebilirsiniz.

İlave ücretler, genel sağlık sigortalıları veya bakmakla yükümlü olunan kişilerce ve/veya sağlık kurum/kuruluşlarınca Kurumdan talep edilemez.

Kurumla sözleşmeli eczaneler, eşdeğer ilaçların (aynı etken maddeyi taşıyan ancak farklı firmalar tarafından üretilmiş olan ilaçların) azami fiyatı ile kişinin talep ettiği eşdeğer ilacın fiyatı arasında oluşacak fark ücretini, Kurumla sözleşmeli optisyenlik müesseseleri de kişinin talep ettiği görmeye yardımcı malzemenin bedeli ile Kurumca ödenen görmeye yardımcı malzeme bedeli arasında oluşacak fark ücretini kişilerden talep edebileceklerdir. Bu fark ücreti ilave ücret olarak değerlendirilmez ve yukarıdaki sınırlamaya tabi değildir.

Sağlık hizmeti sunucularınca, Kurumca finansmanı sağlanmayan sağlık hizmetleri için talep edilen ücretler, ilave ücret olarak değerlendirilmez ve yukarıdaki sınırlamaya tabi değildir.

Sağlık hizmeti sunucusu, sunduğu sağlık hizmetleri öncesinde, alacağı ilave ücrete ilişkin olarak hasta veya hasta yakınının yazılı onayını alır. Bu yazılı onay alınmadan, işlemler sonrasında herhangi bir gerekçe ileri sürerek hasta veya hasta yakınının ilave ücret talebinde bulunamaz.

Hastanın acil haller nedeniyle sağlık hizmeti sunucusuna başvurması ve acil halin sona ermesi halinde, acil halin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna ilişkin hastaya/hasta yakınına SUT eki “Acil Halin Sona Ermesine İlişkin Bilgilendirme Formu” (EK-1/D) kullanılarak, yazılı bilginin imza karşılığı verilmesi zorunludur.

Kurumla sözleşmeli/protokollü vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşları, aynı başvuru numarası altında yapılan Kurumca karşılanan sağlık hizmeti bedellerinin toplamının 100 (yüz) TL’yi aşması halinde, bu hizmetleri ve varsa ilave ücret tutarını gösterir, SUT eki “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge” yi (EK-1/B) yatan hasta tedavilerinde en geç hastanın taburcu olduğu tarihte, diğer tedavilerde ise işlemin yapıldığı tarihte hastaya vermek zorundadır. Ancak hastanın istemesi halinde tutar sınırı olmaksızın sunulan tüm işlemleri ayrıntılı olarak gösteren bilgi ve belgeler hastaya verilmek zorundadır. Söz konusu bilgiler aynı süreler içerisinde elektronik ortamda da sağlanabilir.

14- İlave Ücret Alınmayacak Kişiler:

Otelcilik hizmetleri (hastanede yatma nedeniyle gecelik yatak ücreti) ve istisnai sağlık hizmetleri hariç olmak üzere aşağıda belirtilen kişiler kişilerden ilave ücret alınamaz.

• 1005 sayılı Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden,

• 2330 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden,

• Harp malûllüğü aylığı alanlar ile 3713 sayılı Kanun kapsamında aylık alanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden,

• Tedavileri sonuçlanıncaya veya maluliyetleri kesinleşinceye kadar; 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde sayılan olaylara maruz kalmaları nedeniyle yaralananlar.

15- İlave Ücret Alınmayacak Sağlık Hizmetleri:

Aşağıda belirtilen sağlık hizmetleri için hiçbir ilave (fark) ücret alınamaz.

• Acil servislerde verilen ve SUT eki EK-2/B Listesinde yer alan 520.021 kod numaralı “Yeşil alan muayenesi” adı altında Kuruma fatura edilebilen sağlık hizmetleri hariç olmak üzere (Bkz. Acil Servislerde Hangi Hallerde Fark Ücret Alınmaz ?), acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri.
• Yoğun bakım hizmetleri.
• Yanık tedavisi hizmetleri.
• Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri),
• Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri.
• Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri,
• Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri.
• Hemodiyaliz tedavileri.
• Kardiyovasküler cerrahi işlemler. (İstisnai sağlık hizmetlerinde belirtilen işlemler hariç) (Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında öğretim üyesi tarafından verilen kardiyovasküler cerrahi işlemler için de ilave ücret alınabilir.)
• SUT eki EK-2/B ve EK-2/C Listesindeki İşitsel implant işlemlerinden.
• SUT eki EK-2/G Listesinde yer alan işlemler (EK-2/G’de kardiyoloji ile ilgili Eksternal Kardiak Tümör Rezeksiyonu, İntrakardyiak Tümör Eksizyonu, Kardiyopulmoner By-Pass ile),
• Pandemi süresince pandemi olgularının tanı ve tedavileri ile bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetlerinden.

Ancak; Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularından öğretim üyesi tarafından verilen 18 yaşını doldurmamış çocuklar hariç olmak üzere; SUT eki EK-2/B ve EK-2/C listesindeki işitsel implant işlemleri için ilave ücret alınabilir. Ayrıca Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında öğretim üyesi tarafından verilen SUT’un 2.1.1 numaralı maddesi kapsamındaki sağlık hizmetleri ve kardiyovasküler cerrahi işlemler için de ilave ücret alınabilir.

16- Otelcilik Hizmetlerinde İlave Ücret Uygulaması:

Sözleşmeli/protokollü sağlık kurumları, asgari banyo, TV ve telefon bulunan; 2 yataklı odalarda sundukları otelcilik hizmetleri için Sağlık Uygulama Tebliği SUT eki EK-2/B Listesinde 510.010 kod ile yer alan “Standart yatak tarifesi” işlem bedelinin 1,5 katını, tek yataklı odalarda ise 3 katını geçmemek üzere kişilerden ilave ücret alabilir. Günübirlik tedavi kapsamındaki işlemler sırasında verilen otelcilik hizmeti için ise en fazla SUT eki EK-2/B Listesinde yer alan “Gündüz yatak tarifesi” işlem bedelinin 3 katına kadar ilave ücret alınabilir. SUT eki EK- 1/C Listesinde yer alan istisnai sağlık hizmetlerinde otelcilik hizmetleri için ayrıca ilave ücret uygulanmaz.

17- İstisnai sağlık hizmetlerinde ilave ücret uygulanması

• Sözleşmeli/protokollü sağlık kurum ve kuruluşları, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen ve SUT eki “İstisnai Sağlık Hizmetleri Listesi” nde (EK-1/C) yer alan istisnai sağlık hizmetleri için genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden SUT eki listelerde yer alan işlem bedellerinin 3 katını geçmemek üzere ilave ücret alabilir.

• Sözleşmeli/protokollü sağlık kurum ve kuruluşları istisnai sağlık hizmeti olarak belirlenen işlemler için; yanında (*) işareti olup olmadığına bakılmaksızın EK-2/C Listesinden, işlemin sadece EK-2/B Listesinde yer alması halinde ise EK-2/B Listesindeki işlem bedelleri üzerinden ilave ücret alabilir. (www.isvesosyalguvenlik.com)

Not: Bu yazı en son mevzuat düzenlemeleri doğrultusunda 28 Nisan 2014 tarihinde güncellenmiştir.

Esman DİLLİ*

—————
* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu
—————