Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre çocukların anne – babaları üzerinden yetim aylığı alabilmeleri için hak sahibi olmaları şartı aranırken, sağlık yardımı alabilmeleri içinse bakmakla yükümlü olunan kişi olmaları şartı aranmaktadır. Bu konu SGK Uygulamalarında Hak Sahibi İle Bakmakla Yükümlü Olunan Kişi Arasındaki Fark Nedir ? başlıklı yazıda açıklanmıştır.

Anne ve babanın bakmakla yükümlü olduğu çocuklar kapsamına ise 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları girmektedir.

Öte yandan çocukların genel sağlık sigortası (GSS) kapsamında sosyal güvencesi olan anne – baba üzerinden sağlık yardımlarından yararlanmaları konusunda, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kız çocukları ile erkek çocukları arasındaki ayrım kalkmış olduğundan, buna bağlı olarak kız – erkek fark etmez, çocukların anne – baları üzerinden 18 yaşından sonra 25 yaşını doldurana kadar sağlık yardımı alabilmeleri için öğrenci olmaları gerekmektedir. Sadece 1 Ekim 2008 tarihinden önce anne veya babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı elde etmiş kız çocukları eski mevzuata tabi olup, evli olmadıkları sürece bunlar öğrenci olup olmadıklarına bakılmaksızın 25 yaşını doldurduktan sonra da anne – babaları üzerinden sağlık yardımı alabilmektedir. (Bkz. Kız Çocuklarının Sağlık Yardımlarında Yararlanma Şartlarındaki Özellikli Durumlar) 18 yaşını doldurmamış çocukların ise sosyal güvencesi olan anne – babaları üzerinden sağlık yardımı alabilmeleri için öğrenci olmaları şartı aranmamaktadır.

Yetim aylığı ile ilgili konu Öğrencilikten Dolayı Yetim Aylığı Alma Şartları başlıklı yazıda açıklanmıştır. Aşağıda ise çocukların sosyal güvencesi olan anne – babaları üzerinden öğrencilikten dolayı sağlık yardımı alma şartları, bir başka deyişle bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında anne – babaları üzerinden sağlık yardımlarından yararlanmaları açısından öğrenci sayılma şartları açıklanmıştır.

Anne – Baba Üzerinden 25 Yaşını Doldurana Kadar Sağlık Yardımı Alma Konusunda Öğrenci Sayılanlar

Lise ve Dengi Okullarda Öğrenim Gören Öğrenciler

▪ Milli Eğitim Bakanlığının lise veya lise dengi okul olarak kabul ettiği eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler,

▪ 3308 sayılı Kanun kapsamında aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görenler,

▪ Mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler,

▪ Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 45 ve 46 ncı maddelerinde belirtilen özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak, iş ve mesleğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla resmi veya özel, özel eğitim mesleki eğitim merkezleri ile özel eğitim iş uygulama merkezlerine devam edenler,

▪ Açık Öğretim Lisesinde uzaktan eğitim yöntemiyle öğrenim görenler,

20 yaşını dolduracakları tarihe kadar bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmakta ve sosyal güvencesi olan anne – baları üzerinde sağlık yardımı alma hakları bulunmaktadır. Özel lise ve kolejlerde okuyanlar ile dershaneden dönüşen temel liselerde okuyan çocuklar da bu imkandan yararlanabilmektedir.

Sınavlara hazırlık amacıyla hizmet veren dershane veya kurslara gidenler ise öğrenci sayılmamaktadır. (Bkz. Dershaneye Giden Öğrenci Sağlıktan Nasıl Yararlanabilir ?)

Yüksek Öğrenim Gören Öğrenciler

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre ön lisans (iki yıllık okul – yüksek okul), lisans (dört yıllık okul – fakülte), yüksek lisans veya doktora öğrenimi gören öğrenciler ile aynı Kanunun 46 ıncı maddesine tabi olarak öğrenim gördükleri yükseköğretim kurumlarında kısmi zamanlı (part-time) çalışan öğrencilerden aylık kazançları brüt asgari ücretin altında olanlar 25 yaşını dolduracakları tarihe kadar bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmakta ve sosyal güvencesi olan anne – baları üzerinde sağlık yardımı alma hakları bulunmaktadır. (Bkz. Aylık – Günlük Brüt Asgari Ücret Tutarları)

Açık öğretimde okuyan öğrenciler, vakıf üniversitelerinde okuyan öğrenciler de aynı haklara sahiptir.

Bir yüksek öğrenimi tamamlayıp pedagojik formasyon sertifika programlarına devam edenler ise öğrenci sayılmamakta, dolayısıyla bakmakla yükümlü olunan kişi olarak anne – babaları üzerinden sağlık yardımı alma hakları bulunmamaktadır.

Öğrencilik Hakkından Sadece Aktif Öğrenciler Yararlanabilir

Lise ve dengi okul ile yüksek öğrenimde öğrenim gören öğrencilerin bakmakla yükümlü olunan kişi sayılabilmesi için, aktif öğrenci olması ve öğrencilik haklarından yararlanıyor olması gerekir. Herhangi bir nedenle kaydını donduran öğrenciler, dondurulan dönemde bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmamaktadır.

Mezun Olan Öğrencilerin Durumu

Lise veya dengi öğrenimden mezun olanların 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanların ise 25 yaşını geçmemek şartıyla, mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle sağlık yardımlarından yararlanma hakları bulunmaktadır. (Bkz. Öğrenim Gördüğü Okulu Bitirenlerin Sağlıktan Yararlanma Durumu)

SGK Öğrencilik Kontrolleriyle Hangi İşlemleri Yapıyor ?

18 yaşından büyük öğrencilerin anne – babaları üzerinden sağlık aktivasyon işlemleri, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Yükseköğretim Kurumu (YÖK) veri tabanından elektronik ortamda alınan bilgilere göre yapılmaktadır. Ancak elektronik ortamda öğrencilik bilgilerine ulaşılamayan öğrenciler için öğrencinin kendisi veya anne-babası tarafından SGK’ya verilecek ilgili eğitim dönemine ait öğrenci belgelerindeki tarihler dikkate alınarak; ara sınıflar için her yılın Eylül ayı sonu, son sınıf öğrencileri için Haziran ayı sonuna kadar yaş sınırları da dikkate alınarak sağlık aktivasyon işlemi yapılmaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)