SGK mevzuatına göre, genel sağlık sigortası sağlık yardımlarından yararlanabilmesi için prim borcu olmaması şartı aranan kişiler, mevzuatta belirtilen miktar veya süreden fazla prim borçlarının olması halinde sağlık yardımı alamamaktadır.

Bu kapsama girenler Sağlık Yardımlarından Yararlanabilmesi İçin Borcu Olmaması Gerekenler Kimlerdir ? başlıklı yazıda belirtilmiş olup, bunlar sadece GSS’li Olma Şartı Aranmaksızın Ücretsiz Verilen Sağlık Hizmetleri Nelerdir ?, Korona Tedavisi Herkese Ücretsiz – Hiçbir Sigortası Olmayanlar Dahil başlıklı yazılarda belirtilen istisnai durumlarda sağlık hizmeti alabilirler. Bunun dışındaki sağlık hizmetlerinden ücretini kendileri ödeyerek yararlanabilirler.

Yukarıda belirtilen durum, bu sigortalılar üzerinden sağlık yardımı alan bakmakla yükümlü olduğu kişiler için de aynen geçerlidir.

Öte yandan, 4/b (Bağ-Kur) sigortalıları ile 60/g kapsamında sadece genel sağlık sigortalısı olanlar için son birkaç yıldır, prim borçları olsa bile sağlık yardımlarından yararlanma hakkı tanınıyor, aynı hak 2022 yılı sonuna kadar tekrar tanındı. Ancak bu hak sadece Devlete ait hastanelerde geçerli olduğu, özel hastanelerde ve eczanelerde geçerli olmadığı gibi, primlerini kendileri ödeyen diğer sigortalıları da kapsamıyor. (Bkz. Borçlu Bağ-Kur ve 60/g Sigortalılarına Sağlıktan Yararlanma Hakkı Tekrar Tanındı)

Üzerinden Sağlık Yardımı Aldığı Kişinin Borcu Nedeniyle Bu İmkandan Yararlanamayanlar Ne Yapabilir ?

Kendi hiçbir sosyal güvencesi olmayan, dolayısıyla bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında eşi, çocuğu, ana – babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı olan, ancak üzerinden sağlık yardımı aldığı eşi, çocuğu, ana veya babasının prim borcu olduğu için bu imkandan da yararlanamayan, dolayısıyla sağlık yardımı alamayan kişilerin mağdur olmamaları için çözüm yolu getirilmiştir. Aslında bu çözüm yolu yönetmelikle ilk olarak sadece Bağ-Kur sigortalıları üzerinden sağlık yardımı alanlar için getirilmiş (Bkz. Borcu Olan Bağ-Kur’lunun (4/1-b) Eş ve Çocuğu Sağlıktan Nasıl Yararlanabilir ?), ancak daha sonra diğer sigortalılar üzerinden sağlık yardımı alan kişileri de kapsayacak şekilde yönetmelik değişikliği ile kapsamı genişletilmiştir.

Söz konusu yönetmelik düzenlemesine göre; bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında eşi, çocuğu, ana veya babası üzerinden sağlık aktivasyonu yapılmış olan yani SGK sağlık yardımları yönünden eşi, çocuğu, ana veya babasına bağlı bulunan kişi isterse SGK’ya başvurup 60/g kapsamında sadece genel sağlık sigortalısı olarak tescilini yaptırabilir. (Bkz. GSS Uygulamasında 60/c-1, 60/c-3 ve 60/g Ne Demektir ?) Bu tescil işleminden sonra her ay aylık brüt asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primini ödeyerek sağlık yardımlarından yararlanabilir. (Bkz. 60/g Kapsamında GSS’li Olanların Sağlıktan Yararlanma Şartları Nelerdir ?, Genel Sağlık Sigortası (GSS) Prim Tutarları)

60/g Kapsamında GSS Tescilini Yaptıran Kişinin Prim Ödeme İmkanı Yoksa Ne Olacak ?

Yukarıda belirtildiği şekilde 60/g kapsamında GSS tescilini yaptıran kişi, eğer aylık GSS primlerini düzenli ödemezse, o zaman yine sağlık yardımı alamayacak, dolayısıyla kendisini ayrı GSS sigortalısı olarak tescil ettirmesinin bir anlamı kalmayacak, üstüne üstlük bir de her ay tahakkuk edecek GSS prim borcu nedeniyle bu kişinin SGK’ya olan borcu artacaktır. Bu nedenle bu durumdakiler için de çözüm yolu getirilmiştir.

Üzerinden sağlık yardımı aldığı eşi, çocuğu, ana veya babasının prim borcu nedeniyle bu imkandan yararlanamadığı, dolayısıyla sağlık yardımı alamadığı için SGK’ya başvurup 60/g kapsamında kendisi adına GSS tescilini yaptıran kişinin maddi durumu iyi değilse, bu durumda kişi isterse gelir testine başvurabilecek. Gelir testi sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa, o zaman kendisi 60/c-1 (yeşil kart) kapsamına alınacak ve prim ödemeden SGK sağlık yardımlarından yararlanabilecektir. (Bkz. Ücretsiz Sağlık Yardımlarından Yararlanma (Yeşil Kart) Şartları)

18 Yaşından Küçük Çocukların Zaten Ücretsiz Sağlık Yardımlarından Yararlanma Hakkı Var

Bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında ana veya babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı / imkanı olmayan 18 yaşından küçük çocukların, kanunen 60/c-1 (yeşil kart) kapsamında ücretsiz sağlık yardımlarından yararlanma hakkı bulunmaktadır. (Bkz. 18 Yaşından Küçük Çocukların Sağlıktan Yararlanma Durumu) Dolayısıyla sosyal güvencesi olan anne veya babası üzerinden sağlık aktivasyonu yapılan, ancak anne veya babasının prim borcu olduğu için SGK sağlık yardımlarından yararlanamayan çocuk eğer 18 yaşından küçükse, durumun SGK’ya iletilmesi gerekir.

Genel Sağlık Sigortası Hakkında Diğer Bilgiler

Genel Sağlık Sigortası (GSS) hakkında bilgi ve açıklamalar içeren diğer yazılara GSS-Genel Sağlık Sigortası Rehberi sayfasından ulaşılabilir. Ayrıca SGK’nın Mevzuat Sayfasında yer alan 2017/26 sayılı ve “Genel Sağlık Sigortası Aktivasyon İşlemleri” konulu, 2019/17 sayılı ve “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim İşlemleri” konulu SGK Genelgelerine bakılabilir. (isvesosyalguvenlik.com)