Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan eğitim – öğretim yardımları sadece; 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi, 3713 Sayılı Kanun, 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamında vefat edenlerin (şehit olanların) aylık bağlanmış olan çocukları (yetimleri) ile aynı kapsamda malul olanların öğrenim görmekte olan çocuklar için verilir.

Söz konusu kanunlar çerçevesinde SGK tarafından eğitim – öğretim ödeneği verilecek çocuklar, ödeneğin miktarı ve yararlanma şartları aşağıda belirtilmiştir.

SGK Eğitim – Öğretim Yardımının Kapsamına Girenler

5510 Sayılı Kanunun 47. Maddesinde Belirtilen Haller Nedeniyle Vazife Malulü Olan veya Ölenlerin Çocukları

Kaza sonucu malul hale gelen 4/c (Emekli Sandığı) sigortalıların bu malullük durumu; vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken, bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir ve kendilerine vazife malullüğü aylığı bağlanır. Bunların ölümleri halinde de hak sahiplerine aylık bağlanır. Bu kapsamdakilerin öğrenim görmekte olan çocukları SGK eğitim – öğretim yardımlarından yararlanabilir.

5510 Sayılı Kanunun 47. Maddesinde Belirtilen Haller Nedeniyle Harp Malulü Olan veya Ölenlerin Çocukları

Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er ile Türk Silâhlı Kuvvetlerince görevlendirilen 4/c kapsamındaki sigortalılardan;

a) Harpte fiilen ateş altında,

b) Harpte, harp bölgelerindeki harp harekât ve hizmetleri sırasında, bu harekât ve hizmetlerin sebep ve etkileriyle,

c) Harpte veya harbe hazırlık devresinde her çeşit düşman silâhlarının etkisiyle,

d) Askerî harekâtı gerektiren iç tedip ve sınır hareketleri sırasında, bu hareketlerin sebep ve etkisiyle,

e) Barışta veya olağanüstü hallerde, emir veya görev ile uçuş yapan uçucularla hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olarak uçakta bulunanlardan uçuşun havadaki ve yerdeki sebepleriyle ve yine emir ve görev ile dalış yapan dalgıçlarla, hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olarak denizaltı gemisinde veya dalgıç kıtasında bulunanlardan denizaltıcılığın veya dalgıçlığın çeşitli sebep ve etkileriyle,

f) Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca Türk Silâhlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı mensuplarının yabancı ülkelere gönderilmesini gerektiren durumlarda, birliklerin bulundukları yerlerden hareketlerinden itibaren yurt içinde, yurt dışında, yabancı ülkelerde veya yurda dönüş sırasında,

vazife malûlü olanlara harp malûlü denir ve kendilerine harp malullüğü aylığı bağlanır. Bunların ölümleri halinde de hak sahiplerine aylık bağlanır. Bu kapsamdakilerin öğrenim görmekte olan çocukları SGK eğitim – öğretim yardımlarından yararlanabilir.

2330 Sayılı Kanunda Belirtilen Haller Nedeniyle Vazife Malulü Olan veya Ölenlerin Çocukları

Kaza sonucu malul hale gelen Emekli Sandığı iştirakçisinin (4/c sigortalısının) malullüğü;

a) Barışta güven ve asayişi korumakla,

b) Kaçakçılığı men, takip ve tahkikle, trafik ve yol güvenliğini sağlamakla,

c) Tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakillerini sağlamakla,

ç) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Teşkilatında bulunan patlayıcı maddelerin incelenmesi, muhafazası, nakli, imha edilmesi ve zararsız hâle getirilmesi işlemlerinde,

görevli oldukları sırada, bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalıklardan doğması halinde, haklarında 2330 sayılı Kanun kapsamında vazife malullüğü hükümleri uygulanır ve kendilerine vazife malullüğü aylığı bağlanır. Bunların ölümleri halinde de hak sahiplerine aylık bağlanır. Bu kapsamdakilerin öğrenim görmekte olan çocukları SGK eğitim – öğretim yardımlarından yararlanabilir.

3713 Sayılı Kanunda Belirtilen Haller Nedeniyle Vazife Malulü Olan veya Ölenlerin Çocukları

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesi hükmüne göre, kamu görevlilerinden; yurtiçinde veya yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak veya terör olaylarını önlemek amacıyla her türlü patlayıcı maddeye bağlı olarak meydana gelen olaylar sonucunda ya da her ne şekilde olursa olsun terör olaylarının önlenmesi, takibi veya etkisiz hale getirilmesi amacıyla ifa edilen görevler sırasında veya bu görevlere gidiş dönüşler esnasında meydana gelen kazalar sonucunda yaralanan, engelli hâle gelen, hastalanan veya hayatını kaybedenler hakkında, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Dolayısıyla yukarıda belirtilen nedenlerle malul hale gelmiş olanlar vazife malulü sayılır ve kendilerine vazife malullüğü aylığı bağlanır. Bunların ölümleri halinde de hak sahiplerine aylık bağlanır. Bu kapsamdakilerin öğrenim görmekte olan çocukları SGK eğitim – öğretim yardımlarından yararlanabilir.

Özel Kanunlarla 2330 Sayılı Kanun Hükümlerine İstinaden Aylık Bağlanmış Olanların Çocukları

2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanması gerektiğinin düzenlendiği başka özel kanun hükümleri kapsamındaki olay ve kişiler hakkında da 2330 sayılı Kanun hükümleri esas alınarak işlem yapılır, dolayısıyla bu kapsamdakilerin öğrenim görmekte olan çocukları da SGK eğitim – öğretim yardımlarından yararlanabilir.

İçişleri Bakanlığı’nın açıklamalarına göre; İçişleri Bakanlığı mensupları ile geçici köy korucuları, gönüllü köy korucuları, güvenlik ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve sivilleri, iç güvenlik ve asayişin korunmasında veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki ile ilgili olarak güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olmuş ve faydalı oldukları yetkililerce tevsik edilmiş şahısları, Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan saldırılara maruz kalan kamu görevlileri ve görevleri ve yardımları sona erse bile bilahare yaralanmaları, sakatlanmaları ve ölmeleri ile bunların eş, füru, ana, baba ve kardeşlerini kapsam altına almaktadır. Dolayısıyla bu kapsamdakilere 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde aylık bağlandığından, bunların öğrenim görmekte olan çocukları da SGK eğitim – öğretim yardımlarından yararlanabilir.

Yapılacak Eğitim – Öğretim Yardımının Miktarı

Yukarıda belirtildiği şekilde SGK eğitim – öğretim yardımlarına müstahak olanlara, ilköğretimleri sırasında (1.250), ortaöğretimleri sırasında (1.875) ve yükseköğretimleri sırasında (2.500) gösterge rakamının (eylül ayında geçerli olan) memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda eğitim ve öğretim yardımı yapılır.

2022 Eylül ayı itibariyle memur aylık katsayısı 0,333603 olarak uygulanmaktadır.

Dolayısıyla; ilköğrenim gören çocuk için aylık 417 TL, ortaöğrenim gören çocuk için aylık 625,51 TL, yükseköğrenim gören çocuk için aylık 834,01 TL eğitim-öğretim yardımı yapılır.

Eğitim – öğretim yardımı yılda bir defa 12 aylık olarak yapıldığından; ilköğrenim gören çocuk için toplam olarak 5.004 TL (5 bin 4 lira), ortaöğrenim gören çocuk için toplam olarak 7.506 TL (7 bin 506 lira, yükseköğrenim gören çocuk için toplam olarak 10.008 TL (10 bin 8 lira) eğitim-öğretim yardımı yapılır.

Diğer Şartlar

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında faaliyet gösteren özel eğitim okullarında eğitim alanlar da eğitim ve öğretim yardımından yararlanır. Söz konusu 5580 sayılı Kanunda özel eğitim okulu: özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programlarının uygulandığı özel öğretim kurumu şeklinde tanımlanmıştır.

İlköğrenimde olanlar için 18, ortaöğrenimde olanlar için 20, yükseköğrenimde olanlar için 25 yaşına kadar öğrencilik vasfının devam etmesi şartıyla eğitim ve öğretim yardımı yapılır. Öğrenim görmekte olan çocuklardan aylık bağlanma vasfını yitirmiş olanlara bu kapsamda eğitim ve öğretim yardımı yapılmaz. Ancak, eğitim ve öğretim yardımı ödendikten sonra öğrencilik vasfının yitirilmesi halinde yapılan ödemeler için yersiz ödemeler kapsamında borç çıkarılmaz yani ödenen paralar geri istenmez.

Örnek 1: Harp malullüğü kapsamında aylık alan malulün, yükseköğrenimi sırasında 4/1-(c) kapsamında görev yapmaya başlayan 22 yaşındaki erkek çocuğu için yapılan eğitim öğretim yardımı talebi reddedilecektir.

Örnek 2: Vazife malullüğü kapsamında aylık alan kız yetime 24/09/2017 tarihinde 2017-2018 eğitim/öğretim dönemi için eğitim yardımı yapılmıştır. Yetimin 15/11/2017 tarihinde 5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) kapsamında göreve girdiği tespit edilmesi halinde yetime ödenen eğitim öğretim yardımı borç çıkartılmayacaktır.

2018/38 sayılı SGK Genelgesinde konuya ilişkin olarak ayrıca aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir;

“7. Eğitim ve Öğretim Yardımı

5434 sayılı Kanunun ek 79 uncu maddesinin altıncı fıkrasının ikinci cümlesi; “Bu yardımlar, yılda bir kez olmak üzere, bulunulan yılın Eylül ayında geçerli olan memur aylık katsayısına göre hesaplanarak 1 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında ve öğrenim durumunu gösterir belge ile birlikte yapılacak talep tarihindeki öğrenim seviyesi esas alınmak suretiyle toptan ödenir.” hükmünü amir iken, 690 sayılı KHK’nın 30 uncu maddesi ile değiştirilerek “Ödemeler, her eğitim-öğretim yılında bir kez olmak üzere, ilgili eğitim-öğretim yılının Eylül ayında geçerli olan memur aylık katsayısı ve aynı eğitim-öğretim yılındaki öğrenim seviyesine göre hesaplanarak 1 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında toptan yapılır. Öğrenim durumu ve seviyeleri tespit edilemeyenlere ise ilgili eğitim-öğretim yılı içinde talepleri üzerine eğitim ve öğretim yardımları ödenir.” şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Aynı fıkranın sonuna “Birinci fıkra kapsamında aylık almakta olanlar da aynı usul ve esaslar çerçevesinde bu yardımdan yararlandırılır.” cümlesi eklenmiştir.

Yapılan bu düzenlemeler çerçevesinde;

1- Eğitim ve öğretim yardımı ödemelerinde, öğrenim durumunu gösterir belge ile birlikte Kuruma yapılan talep şartı kaldırıldığından, ödemeler her eğitim-öğretim yılında bir kez olmak üzere, ilgili eğitim-öğretim yılının Eylül ayında geçerli olan memur aylık katsayısı ve aynı eğitim-öğretim yılındaki öğrenim seviyesine göre hesaplanarak (Öğrenim seviyeleri web servisi aracılığı ile tespit edilecektir.) 1 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında hak sahiplerine toptan ödenecektir.

2- Öğrenim durumu ve seviyesi tespit edilemeyen hak sahiplerine ait eğitim ve öğretim yardımı ödemeleri, ilgili eğitim-öğretim yılı içerisinde talepleri üzerine aynı öğretim yılı için ödenecektir.

3- Kanunun ek 79 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında aylık almakta olanlara da yönetmelikte belirlenen yaş ve öğrenim seviyelerine göre eğitim ve öğretim yardımı yapılacaktır.

4- 2016-2017 eğitim-öğretim yılına mahsus olmak üzere, 31/12/2016 tarihinden sonra Kuruma yapılan başvurular ilgili eğitim-öğretim yılı içerisinde yapılmış olduğundan, talepleri işleme konularak ödemeleri yapılacaktır. Daha önceki eğitim-öğretim yıllarına ilişkin başvurular dikkate alınmayacaktır.

8. Ek Ödeme ile Eğitim ve Öğretim Yardımına İlişkin Ortak Hüküm

Kanunun 47 nci maddesi, 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre harp veya vazife malulü sayılanlardan sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam eden kamu görevlileri ile ilgili mevzuatına göre aylık bağlanan malullerden, Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya başlamaları sebebiyle ödenmekte olan aylıkları kesilen vazife malulleri ile 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında 2330 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış olanlar da ek ödeme ve eğitim öğretim yardımından yararlandırılacaktır.” (isvesosyalguvenlik.com)