Bilindiği üzere Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, başta temizlik olmak üzere bazı işleri yapacak yeterli kadrolu personel (hizmetli) bulunmadığından, genelde bu işler okul aile birlikleri tarafından çalıştırılan personellere yapılmaktadır. Bu personellerin ücretleri ve sigorta primleri okul aile birlikleri tarafından ödenmekte, okul aile birlikleri de bu giderleri velilerden topladıkları paralarla karşılamaktadır.

Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında ise bu tür işler hizmet alım ihaleleri yoluyla alınan personeller (taşeron işçileri) tarafından yapılmaktadır. Okullardaki bu uygulama da zaman zaman okul yönetimi ile velileri karşı karşıya getirmekte, veliler okul aile birliklerine bağış yapmak, düzenli aidat ödemek zorunda kalmaktadırlar. Öte yandan okul idareleri de başta temizlik olmak üzere yapılması zorunlu işleri ancak bu yolla yaptırmaktadırlar.

Konunun Danıştay’a intikal etmesi üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin bazı hükümlerinin yürütmesini durduruldu. Yönetmeliğin, “Diğer personel” başlıklı 94/3 üncü maddesinde; “Kadrolu personel dışında, ücretleri genel bütçe veya bütçe dışı kaynaklarca karşılanarak hizmet satın alma yoluyla çalıştırılacak personelin görevlerine ilişkin esas ve usuller sözleşmeyle belirlenir.” hükmü yer almaktadır. Danıştay 8. Daire’si; Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak faaliyette bulunan ve kamu hizmeti gören ortaöğretim kurumlarında kadrolu personel dışında, hizmet satın alma yoluyla sözleşme ile çalıştırılacak personelin ücretlerinin, “genel bütçe” dışında, içeriği, kapsamı, dayanağı ve elde edilme yöntemi belli olmayan “bütçe dışı kaynaklarca” karşılanmasının öngörülmesinde, hukuki isabet görülmediğini belirterek maddede yer alan “veya bütçe dışı kaynaklarca” ibaresinin yürürlüğünü durdurdu. Dolayısıyla, eğer herhangi bir yasal düzenleme yapılmazsa (bu konuda yapılacak yasal düzenlemenin de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilme ihtimali var), Devlet ortaöğretim kurumlarında kadrolu personel dışında sadece hizmet alım ihaleleri ile alınan personel çalıştırılacak ve ücreti de velilerden para toplanarak değil, genel bütçeden karşılanacak.

Mahkeme kararın gerekçesinde;

Yasal ve Anayasal düzenlemeler uyarınca; genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasında bulunan Milli Eğitim Bakanlığınca yürütülen ortaöğretim hizmetinin zorunlu ve parasız olduğunu, bu hizmetin karşılığı olarak veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanamayacağını, benzeri adlar altında tahsilat yapılamayacağını,

Dava konusu Yönetmeliğin 94/3. maddesinde ise kamu hizmetinin bir kısmının hizmet satın alma yoluyla sözleşme ile çalıştırılacak personel eliyle gördürülebileceği ve bunların ücretlerinin genel bütçe veya bütçe dışı kaynaklarca karşılanabileceği şeklinde düzenleme yer aldığını, bu durumun okullarda kadrolu personelin yetersiz kaldığı ve genel bütçe ile sözleşmeli personel için yeterli ödenek ayrılmadığı hallerde velilerden eğitim hizmetinin karşılığı olarak veya bu hizmetlerle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanmasına neden olabileceğini,

belirtti. (isvesosyalguvenlik.com)