SGK Risk Değerlendirmesinin Neresinde?

SGK Risk Değerlendirmesinin Neresinde?
3 Haziran 2013 07:05

6331 sayılı Kanunun; “Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma” başlıklı 10 uncu maddesiyle, 30/12/2013 tarihinden itibaren bütün işyerleri için getirilen risk değerlendirmesi yapma veya yaptırma zorunluluğunun, Sosyal Güvenlik Kurumu’yla bir ilgisinin olup olmadığı en çok merak edilen konulardan biridir.

Çünkü Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatında risk değerlendirmesi gibi bir hususa yer verilmediği gibi, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde de Sosyal Güvenlik Kurumu’nun adı geçmemektedir. Aynı şekilde, risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverenler için 6331 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin (ç) bendinde öngörülen idari para cezası da Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüklerince uygulanmaktadır.

Tüm bu mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, risk değerlendirmesi yapma veya yaptırma zorunluluğunun, Sosyal Güvenlik Kurumu’yla hiçbir ilgisinin olmadığı gibi bir sonuç ortaya çıkabilmektedir. Ancak gerçekte durum böyle midir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun;

“İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık bakımından işverenin ve üçüncü kişilerin sorumluluğu” başlıklı 21 inci maddesinin birinci fıkrasında; “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.”

Aynı Kanunun genel sağlık sigortasıyla ilgili “İşverenin, genel sağlık sigortalısının ve üçüncü kişilerin sorumluluğu” başlıklı 76 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında da; “İş kazası ile meslek hastalığı, işverenin kastı veya genel sağlık sigortalısının iş sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca yapılan sağlık hizmeti giderleri işverene tazmin ettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.”

hükümleri yer almaktadır.

Dolayısıyla, herhangi bir işçinin iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına yakalanması halinde, bu kaza veya hastalığın; işverenin iş sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucu meydana geldiği tespit edilirse, işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı sorumluluğu doğacaktır.

İşte risk değerlendirmesi yapma veya yaptırma zorunluluğu da çalışanların iş sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde getirilmiş bir zorunluluktur. Daha açık bir anlatımla, işyerindeki çalışma şartları, kullanılan makine – araç ve gereçler, yapılan işin niteliği çalışanlar açısından risk oluşturduğu halde işveren bununla ilgili olarak gerekli risk değerlendirmesini yapmamış veya yaptırmamış ve de gerekli tedbirleri almamışsa ve bunun sonucunda da iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmişse, bu durumda işveren Sosyal Güvenlik Kurumu’na karşı sorumlu hale gelecektir.

Nedir bu sorumluluklar? İş kazası veya meslek hastalığı sonucu işçi tedavi görmüşse yapılan bütün tedavi giderleri, eğer işçiye iş göremezlik ödeneği (istirahat parası) ödenmişse yapılan ödemelerin tamamı, işçi meslekte kazanma gücünün en az % 10’unu kaybetmiş ve kendisine sürekli iş göremezlik geliri bağlanmışsa, bu şekilde hayatı boyunca işçiye ödenecek iş göremezlik gelirinin tamamı yani gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, en kötüsü iş kazası veya meslek hastalığı sonucu işçi ölmüş ve hak sahiplerine gelir bağlanmışsa bunlara ödenecek gelirlerin toplamı yani gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işverene rücu edilir, yani ödettirilir.

Görüleceği üzere, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun veya sosyal güvenlik mevzuatının, risk değerlendirmesiyle ilgisi hiç de küçümsenemeyecek boyuttadır. Çünkü yukarıda belirtilen durumlarda işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödemesi gereken bedel, risk değerlendirmesinin yapılmamış veya yaptırılmamış olması nedeniyle uygulanacak idari para cezasından kat kat fazla olacaktır.

Öte yandan bu yazıda risk analizi ve değerlendirmesin sadece Sosyal Güvenlik Kurumu’yla ilgisi ele alınmış olup, bu konuda ay0rıntılı bilgi Bütün Yönleriyle Risk Değerlendirmesi ve Analizi başlıklı yazıda yer almaktadır.

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.