2023 yılında uygulanacak asgari ücret açıklandığında işverenlere de aylık 250 lira asgari ücret desteği verileceği belirtilmiş, dün de (4 Ocak 2023 Çarşamba) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından bu desteğin aylık 400 liraya çıkarıldığı müjdelenmişti.

Söz konusu asgari ücret desteğini de kapsayan Kanun Teklifi (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi) dün Meclis’e sunuldu.

Kanun teklifinde yer alan düzenleme ile 5510 sayılı Kanuna eklenecek Geçici 93 üncü maddeye göre asgari ücret desteği aşağıdaki şartlarla uygulanacak.

▪ Asgari ücret desteği 2023 yılının ilk atı ayı için verilecek yani Ocak ilâ Haziran aylarını/dönemini kapsayacak. Eğer sonradan herhangi bir yasal düzenleme/değişiklik yapılmazsa 2023 Temmuz ayı ve sonrası aylar için işverenlere herhangi bir asgari ücret desteği verilmeyecek.

▪ İşçi başına verilecek asgari ücret desteği günlük 13,33 lira – aylık 399,90 lira olacak.

▪ İşverenler 4/a kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları için asgari ücret desteğinden yararlanabilecek. Örneğin; emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalı olarak çalıştırılan işçiler için veya yurtdışında sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalıştırılan ve 5/g kapsamında kısmi sigortalı olarak SGK’ya bildirilen işçiler için asgari ücret desteğinden yararlanılamayacak.

▪ Daha önceki uygulamalarda olduğu gibi işverenin yararlanacağı asgari ücret desteği tutarı kendisine ödenmeyecek, SGK’ya ödeyeceği primlerden mahsup edilecek.

▪ Söz konusu asgari ücret desteği;

– 2022 yılı veya daha öncesinde tescil edilmiş yani SGK’da işyeri dosyası açtırmış işyerlerinden; 2022 yılının aynı ayına ilişkin olarak SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 250 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

– 2023 yılı içinde ilk defa tescil edilecek işyerlerinden ise SGK’ya bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2023 yılı Ocak ilâ Haziran ayları/dönemi için günlük 13,33 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilmesi şeklinde uygulanacak ve mahsup edilen bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak yani Fon tarafından işveren adına SGK’ya ödenecek.

– 2022 yılı veya daha öncesinde tescil edilmiş işyerlerinden, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması hâlinde, bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınacak. 2022 yılından önce tescil edilmiş ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında da ilk defa 2023 yılında tescil edilmiş işyerlerinde olduğu gibi SGK’ya bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden asgari ücret desteği sağlanacak.

– 2023 yılından önce tescil edilmiş olan işyerleriyle ilgili söz konusu 250 liralık sınır, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 500 Türk lirası olarak esas alınacak.

– 3213 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi uyarınca ücretleri asgarî ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için 250 liralık sınır 667 lirası olarak esas alınacak. 2022 yılının aynı ayma ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50’sini geçmemek üzere, 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınacak.

▪ 2023 yılından önce tescil edilmiş işyerlerinden, sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin Devlet tarafından karşılandığı durumlarda, işverenin ödeyeceği sigorta priminin asgari ücret desteği tutarından az olması halinde işverene sadece ödemesi gereken prim tutarı kadar asgari ücret desteği sağlanacak.

▪ İşverenler 2023 yılında prim belgesini süresinde vermediği ve/veya primlerini süresinde ödemediği ay veya aylara ilişkin olarak asgari ücret desteğinden yararlanamayacak.

▪ Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad ve unvan altında ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançların 2023 yılı Ocak ilâ Haziran ayları/dönemi için Kuruma bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar yani yararlandırılacak asgari ücret desteği tutarı, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak ve bu işyerleri diğer aylar için de asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Ancak, ilgili ayda 2023 yılı Ocak ilâ Haziran aylarına/dönemine ait aylık brüt asgarî ücretin onda birini (1.000,80 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda Kurumca yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerleri asgari ücret desteğinden yararlanabilecek.

▪ 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4/a kapsamında çalışan sigortalılar için asgari ücret desteği uygulanmayacak.

▪ 4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için sağlanacak asgari ücret desteği tutarları bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilerek Türkiye İş Kurumuna iade edilecek.

▪ Uygulamanın ayrıntısı kanun yayımlandıktan sonra SGK tarafından çıkarılacak Genelge ile belirlenecek. (isvesosyalguvenlik.com)