6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle kayıt ve belgeleri zayi olan mükelleflerin hangi yollara başvurabileceği, neler yapması gerektiği 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Kanunun “Diğer hükümler” başlıklı 10 uncu maddesinin yirmiikinci fıkrasında açıklığa kavuşturulmuştur.

Söz konusu Kanun hükmü uyarınca;

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre tutulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile kullanmak mecburiyetinde bulunduğu belgeleri 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle zayi olan mükellefler, durumu öğrendiği tarihten itibaren 31 Temmuz 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yetkili mahkemeden kendisine bir belge verilmesini isteyebilecek. Mahkeme bu talebi ivedilikle görüşüp, gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da isteyebilecek.

Ayrıca bu yerlerde (Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas ili Gürün ilçesi) bulunan mükellefin il veya ilçe idare kurullarından defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin olarak alacağı belge de yetkili mahkemeden alınmış belge hükmünde sayılacak.

Defter ve belgelerin incelemeye ibrazı istendiği halde ibraz etmeyen mükellef; böyle bir belge almamışsa veya ilgili mahkeme ya da kurullarca defter ve belgelerin zayi olmadığına karar verilmişse, bu durumda defterlerini ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılacak.

Defter veya belgelerinin iş yerinde veya 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca yetkili meslek mensubunun faaliyetlerini yürüttüğü yerde zayi olduğunu beyan eden mükellefler de ilgili mahkemeye veya il/ilçe idare kuruluna başvurduğunu gösteren belge ile yeni defterlerin açılış onayını notere yaptırabilecek.

Bu fıkra kapsamında yapılan yeni defterlerin tasdiki işleminden 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre noter harcı, 1512 sayılı Noterlik Kanununa göre de her ne adla olursa olsun noterlik ücreti alınmayacak.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında tutulması ve tasdiki zorunlu olup elektronik ortamda tutulan defterlerden, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından muhafaza edilen ya da muhafaza edilmek üzere anılan Bakanlığa elektronik ortamda iletilen defterler bakımından bu madde hükümleri uygulanmayacak, yani zayi durum elektronik defterler için geçerli olmayacak.

Zayi belgesi için ticari işletmenin bulunduğu yer yetkili asliye ticaret mahkemesine, asliye ticaret mahkemesinin olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesine başvurulması gerekiyor. 

Mükelleflerin talebine istinaden bu defterlerin teslimine ilişkin usul ve esaslar, Ticaret Bakanlığının görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek. (isvesosyalguvenlik.com)