4857 sayılı İş Kanununun hafta tatili (haftalık izin) ile ilgili 46 ncı maddesinde; “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir” hükmü çalışanlara verilmesi gereken haftalık iznin dayanağını oluşturmaktadır.

Çalışanın hafta tatiline hak kazanıp kazanamayacağı konusunda belirleyici olan, haftalık 45 saatlik çalışma süresini doldurup doldurmadığıdır. Haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduran işçi en az 24 saatlik hafta tatiline hak kazanır. Hafta tatili uygulaması konusundaki kısa bilgi ve açıklamalar için Hafta Tatili Hakkında Bilinmesi Gerekenler başlıklı yazıya bakılabileceği gibi, hafta tatiliyle ilgili özellikli durumlar hakkında sitemizde bulunan diğer yazılara arama kısmından ulaşılabilir.

İş Kanununun yukarıda yer verilen 46 ncı maddesi hükmünden de anlaşılacağı üzere, aslında hafta tatili konusunda günlük veya aylık (maktu) ücretle çalışan işçiler açısından hiçbir ayrım yapılmamıştır. Bu yazıda sadece, İş Kanunu hükümlerine göre günlük ücret veya aylık (maktu) ücretle çalıştırılan işçilerle ilgili hafta tatili uygulamasındaki iki önemli husus açıklığa kavuşturulmuştur.

Günlük Ücretle Çalışan İşçilere de Ücretli Hafta Tatili (Haftalık İzin) Verilmesi Zorunludur

Yazımızın başında da belirtildiği üzere, 4857 sayılı İş Kanununun konuya ilişkin 46 ncı maddesinde işçilerin haftalık izne hak kazanması açısından işçinin günlük veya aylık (maktu) ücretle çalışması arasında herhangi bir ayrım yapılmadığı gibi söz konusu madde de “Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.” hükmüne de yer verilmiştir. Bu nedenle işyerinde günlük ücretle çalışıp sadece çalıştığı günler için ücret alan işçi de eğer tatil gününden önceki (hafta içi) günlerdeki çalışmasıyla 45 saatlik haftalık normal çalışma süresini tamamlıyorsa, hafta içi günlerdeki çalışması ile 45 saati tamamlamasa bile Cumartesi günü çalışıyor ve bu şekilde 45 saati tamamlıyorsa, kendisine 7 günlük zaman dilimi içerisinden yani o hafta bitmeden en az 24 saatlik hafta tatili (haftalık izin) verilmesi, ayrıca o güne ait ücretin herhangi bir çalışma karşılığı olmaksızın işçiye ödenmesi, ayrıca o günün işçi adına SGK’ya bildirilen çalışma gün sayısına da dahil edilmesi gerekir.

Dolayısıyla günlük ücretle çalışan işçiye normalde sadece çalıştığı günler için ücret ödeniyor ve SGK’ya işçi adına her ay yapılan bildirimde sadece çalıştığı için ücret ödenen günler çalışma gün sayısının hesabında dikkate alınıyorken, 45 saatlik haftalık çalışma süresini doldurduğu için haftalık izin kullandırılan işçiye o izin günü çalışmadığı halde ücret ödenmesi, ayrıca o izin gününün SGK’ya bildirilen çalışma gün sayısına dahil edilmesi zorunluluğu bu konuda istisna oluşturmaktadır.

Aylık (Maktu) Ücretle Çalışan İşçilere Ayrıca Hafta Tatili Ücreti Ödenmez

Aylık (maktu) ücretle çalışan işçilere, aylık 30 gün üzerinden ücret ödendiğinden ve SGK’ya işçi adına yapılan bildirimde de çalışma gün sayısı 30 olarak gösterildiğinden, bu durumda olan işçiye hafta tatili (haftalık izin) günü için ayrıca ücret ödenmesi gerekmez.

Çünkü 4857 sayılı İş Kanununun “Ücret şekillerine göre tatil ücreti” başlıklı 49 uncu maddesinde aynen; “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.” hükmüne yer verilmiştir. Kanunun “Hafta tatili ücreti” başlıklı söz konusu 46 ncı maddesi ise yukarıda belirtildiği üzere, “Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.” hükmünü içermekte olup, dolayısıyla aylık (maktu) ücretle çalışan işçiler için söz konusu madde hükmü uygulanmayacağına göre, bu durumdaki işçilere hafta tatili (haftalık izin günü) için ayrıca ücret ödenmesi de gerekmez. (isvesosyalguvenlik.com)