Kamuoyunda taşeron işçi olarak bilinen ve hizmet alım ihaleleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelerde çalışan işçiler, 20 Kasım 2017 tarihli ve 696 sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararname) ile 375 sayılı KHK’ya eklenen Geçici 23 üncü maddeye istinaden kadroya alınarak Devletin kadrolu işçisi haline gelmişlerdi.

Ancak bu taşeron işçileri kadroya geçirilirken, emekliliği gelmiş olanlar bu haktan yararlandırılmayıp işten çıkarıldığı gibi, kadroya geçenlerden daha sonra emekliliği gelenler de işten çıkarılmıştı. Uygulama halen devam etmekte olup, kadroya geçen taşeron işçilerden çalışmaya devam edenler yine aynı şekilde emekliliği geldiğinde işten çıkarılmaktadır.

Not: 2 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan EYT Kanunu (7438 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun) ile taşeron işçilerden kadroya geçenlerin emeklilik hakkını kazandığında işten çıkarılacağına dair kanun hükmü kaldırılmıştır.

Uygulamanın Dayanağı / Sebebi Nedir ?

Taşeron işçilerin kadroya alınmasını sağlayan söz konusu Geçici 23 üncü maddede aynen; “Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir. Bunların istihdam süreleri hiçbir şekilde sosyal güvenlik kurumlarından emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazandıkları tarihi geçemez.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu hükme istinaden, taşeron işçi olarak çalışmaktayken kadroya alınanlardan; normal emekliliği gelenler, engellilik, vergi indirimi veya malullük nedeniyle emekli olma hakkı doğanlar işten çıkarılmaktadır.

İşe İade Talebi Reddedilmektedir

Kadroya geçen taşeron işçilerden emekliliği geldiği için işten çıkarılanların açtıkları işe iade davaları da uygulama kanundan kaynaklandığı için İş Mahkemeleri tarafından reddedilmektedir. Hatta bu konuda açılan iptal davasını Anayasa Mahkemesi bile reddetmiştir. (Bkz. Emeklilik nedeniyle kadroya geçemeyen taşerona mahkemeden ret – memurlar.net)

Emekliliği Geldiği İçin İşten Çıkarılan İşçiye Hangi Tazminatlar Ödenir ?

Kadroya geçen taşeron işçilerden emekliliği geldiği için işten çıkarılanlara sadece kıdem tazminatı ödenmektedir. Bunların iş akitlerinin feshi haksız bir nedene dayanmayıp kanundan kaynaklandığından, ihbar tazminatı alma hakları ise doğmamaktadır.

EYT Bunlar İçin Sorun Olabilir

Şu an gündemde olan EYT ile ilgili yasal düzenlemenin hayata geçirilmesi halinde, kadroya geçmiş olup halen çalışmaya devam eden birçok taşeron işçi de emekliliğe hak kazanacağından, eğer yukarıda belirtilen kanun hükmü değiştirilmez veya bu konuda istisna getirilmezse, aynı şekilde birçok taşeron işçi emekliliği geldiği gerekçesiyle işten çıkarılacaktır.

Herkes Bir An Önce Emekli Olmak İsterken Taşerondan Kadroya Geçenler Neden Emekliliği İstemiyor ?

Doğru, birçok çalışanın en önemli ve tek amacı bir an önce emekli olmaktır. Ancak taşerondan kadroya geçen işçiler, emekli olmaları halinde özellikle 2008 yılından itibaren düşen emekli aylık bağlama oranları nedeniyle önemli gelir kaybına uğradıkları yani alacakları emekli aylığı çalışırken aldıkları emekli aylığına göre hayli düşük olduğundan emekli olmayı, dolayısıyla da işten çıkmayı istememektedir. (Bkz. Emeklilik Aylık Bağlama Oranları) Emekli olduktan sonra özel sektörde iş bulup çalışmaya devam etme seçenekleri olsa bile, özel sektörde kamuda çalıştıkları gibi cazip şartlarla iş bulmaları da çoğu zaman mümkün olmamaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)