Türk vatandaşlarının en çok bulunduğu ve en çok gittiği yabancı ülkelerin başında Almanya gelmektedir. Bu nedenle de Ülkemiz İngiltere’den sonra ilk sosyal güvenlik sözleşmesini Almanya ile imzalamıştır. Almanya’da ki Türk nüfusunun azalmaya başladığı zaman zaman dile getirilse de Almanya Federal İstatistik dairesinin 2011 yılında açıkladığı verilere göre Almanya’da 1,63 milyon civarında Türk vatandaşı bulunmaktadır.

Aynı şekilde, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2012 yılı Ekim ayına ait dış ticaret verilerine göre, Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkeler arasında Almanya birinci sırada, ithalat yaptığı ülkeler arasında ise Rusya Federasyonu ve Çin’den sonra üçüncü sırada bulunmaktadır. Durum böyle olunca da çok sayıda Türk vatandaşı sık sık Almanya’ya gitmekte; orada bulunduğu sırada hastalanması, kaza geçirmesi halinde kolay şartlarla tedavi imkanlarının olması büyük önem taşımaktadır.

Şimdiye kadar ki uygulama çerçevesinde, 4/a (işçi) kapsamındaki sigortalılar Almanya’da bulunduğu süre içerisinde hastalanmaları veya kaza geçirmeleri durumunda, gerekli belgeleri daha önceden temin etmişlerse, bazı istisnai durumlar (katkı payı v.s.) hariç, ücret ödemelerine gerek kalmadan tedavi olabiliyorlardı. Ancak 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (memur) kapsamındaki sigortalılar ise Almanya’da bulundukları sırada hastalanmaları veya kaza geçirmeleri halinde, tedavi giderlerini kendileri ödüyor, ödedikleri belgeye dayalı tedavi giderlerinin bir kısmını veya tamamını bazı şartlara bağlı olarak daha sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alabiliyorlardı. Tabii ki bu bazen uzun süreç gerektirebildiği gibi, belge eksiliği başta olmak üzere bazı bürokratik engeller de çıkabiliyordu.

Alman Yasal Hastalık Sigortası Başkanlığı Hastalık Sigortası Yurtdışı İrtibat Mercii ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nun aralarında vardığı mutabakat sonucunda; 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılar ile gelir ya da aylık alanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler, 4/c (memur) ve geçici 4 üncü madde (Emekli Sandığı Kanunu) kapsamlarındaki sigortalılar ile emekliler ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin de Türkiye – Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sağlık sigortası uygulamalarından yararlanabilmeleri kararlaştırıldı. Dolaysıyla artık bunlar da Almanya’da bulundukları sırada Sözleşmenin sağlık sigortası uygulamaları yönünden Kurum sigortalısı olarak kabul edilecekler. Alacakları sağlık yardımı ve görecekleri tedavi karşılığında eskiden olduğu gibi ücreti kendileri ödeyip sonradan Kurumdan almakla uğraşmayacaklar, yani istisnai durumlar (katkı payı v.s.) hariç herhangi bir ücret ödemeyecekler.

Kurum konuyla ilgili ayrıntılı düzenlemeyi 2012/38 sayılı Genelge ile yaptı.

Söz konusu genelge uyarınca;

Sigortalıların, sigortalılığa esas çalışmaları nedeniyle, geçici görevli olarak, sigortalılar ile gelir ya da aylık sahiplerinin bakmakla yükümlü oldukları kişilerin öğrenim amaçlı

• Kapsamdaki kişiler, Almanya’da geçici bulunma ya da ikametleri nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu adına sağlık yardım hakkını sağlayan formüler talep ettiklerinde, “www.sgk.gov.tr/Sigortalılık/Form ve Dilekçeler” bölümünde yer alan “Almanya’da Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesini” usulüne uygun şekilde doldurarak, durumlarını kanıtlayıcı belgelerle birlikte Kuruma verecekler. Özellikle Almanya’da ikamet ettiğini belirtenlerden; Almanya’da ki ilgili valilik, belediye, yabancılar polisi gibi resmi kurumlarının birinden temin edilmiş oturma iznini gösterir belge veya pasaportundaki oturma müsaadesini gösterir sayfa fotokopisini ibraz ederek en az bir yıllık süre ile ikametlerini kanıtlamaları istenecek.

• Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan başvuru sonucunda Kurum kişinin durumuna göre; A/T 6, A/T 9, A/T 11, A/T 12, A/T 21, A/T 23 formülerini düzenleyerek ilgili kişiye verecek.

• Sigortalılar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler adına A/T 6, A/T 9, A/T 11, A/T 12 ve A/T 23 formüleri düzenlenebilmesi için Sağlık Provizyon Aktivasyon Sisteminde (SPAS) sağlık yardımlarına müstahak olunduğunun ve sigortalının sigortalılık niteliğinin yitirilmemiş olması; emekli, gelir ya da aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler için A/T 12 ve A/T 21 formüleri düzenlenebilmesi için Sağlık Provizyon Aktivasyon Sisteminde (SPAS) sağlık yardımlarına müstahak olunduğunun ve emekli aylığı, gelir ya da aylıkların ödenmesine devam ediliyor olması şartı aranacak.

• Ayrıca, 4/b kapsamındaki sigortalılar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler adına formüler düzenlenebilmesi için, talep tarihinden önceki ay dahil olmak üzere prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması şartı. Borcu bulunan sigortalının; borcunu ödenmesi ve borcun ödendiğinin Kurum kayıtlarından tespit edilmesi halinde formüler düzenlenecek.

• Genelge kapsamındaki genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü oldukları kişilerin Almanya için formüler talep etmeleri durumunda, sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerinde faaliyet gösteren “Yurtdışı İşlemleri Servisi” tarafından ilgili formüler düzenlenecek.

• Sağlık Bakanlığının uygun görüşü üzerine yurt içinde tedavisinin yapılamadığı tespit edilen Genelge kapsamındaki kişiler için, Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü’nün formüler düzenlenmesi gerektiğini belirten yazısındaki süre kadar A/T 12 formüleri düzenlenecek. Almanya’daki tedavinin uzaması halinde yine anılan Genel Müdürlüğün uzatmaya ilişkin yazısında belirtilen süre kadar yeni formüler düzenlenecek.

• Söz konusu kişilerin Almanya’daki sağlık giderleri Sözleşmede belirtilen fiili tutarlar üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumunca ilgili hastalık kasalarına ödenecek.

Söz konusu Genelgeye http://www.sgk.gov.tr/ sayfasındaki Mevzuat/Yürürlükteki Mevzuat/Genelgeler bölümünden ulaşabilirsiniz.