Sigortasız İşçisinin Sigorta Girişini Yapan İşverene Teşvik Geliyor

Kayıt dışı istihdam yani sigortasız işçi çalıştırma öteden beri çalışma hayatındaki en büyük sorunlardan ve problemlerden biri. SGK dolayısıyla Devlet için prim kaybı, işçisini sigortalı çalıştıran işverenler için haksız rekabet, çalışanlar içinse yılların heba olması, kendisinin veya eşinin – çocuklarının ilerde sosyal güvencesiz kalması.

Pandeminin ekonomi ve iş hayatı üzerindeki olumsuz etkileri, halen devam eden işten çıkarma yasağı belki sigortasız çalıştırılan işçi sayısını daha da artırmıştır. Bu nedenle 16 Ekim 2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan kanun teklifinde yer alan düzenlemeyle işçisini sigortasız çalıştıran işverenlere de teşvik getiriliyor.

Sigortasız İşçisinin Sigorta Girişini Yapan İşverene Verilecek Teşvik ve Destek

• Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeksizin (sigortasız olarak) çalıştırmakta olduğu işçisinin sigorta girişini (SGK’ya bildirimini) yaparak çalıştırmaya devam eden işverenlere, fesih yapılamayacak süreyi (işçi çıkarma yasağı süresini) geçmemek üzere, bu işçinin prim ödeme gün sayılarının yani SGK’ya bildirilen aylık çalışma gün sayısının 44,15 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda destek sağlanacak ve bu tutar işverenin SGK’ya ödeyeceği sigorta priminden düşülecek (mahsup edilecek). Dolayısıyla aylık 30 gün üzerinden SGK’ya bildirilen işçi için 1.324,50 TL destek sağlanacak.

• İşverenin yukarıda belirtilen sigortasız çalıştırmakta olduğu işçinin sigorta girişini (SGK’ya bildirimini) yaptıktan sonra, pandemi nedeniyle tanınan hak kapsamında ücretsiz izne göndermesi halinde ise işçiye, kısa çalışma ödeneğinden faydalanması kaydıyla, fesih yapılamayacak süreyi (işçi çıkarma yasağı süresini) geçmemek üzere, ücretsiz izinde bulunduğu süre kadar günlük 39,24 (aylık 1.177,20) TL nakdi ücret desteği verilecek. İşçiye yapılacak bu ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacak. Ayrıca bu işçilerin nakdi ücret desteği aldıkları süreye ait GSS primleri İŞKUR tarafından SGK’ya ödenecek.

Burada belirtilen nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere o ayda geçerli aylık brüt asgari ücret tutarında (2020 yılı sonuna kadar aylık 2.943 TL) İŞKUR tarafından idari para cezası uygulanacak ve ödenen nakdi ücret desteği de ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek.

İşçiye Verilen Garanti ve İşçinin Kaybı

Hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin yani sigortasız olarak çalıştırıldığı işveren tarafından kabul edilen işçiler, işveren tarafından bu şekilde çalıştırıldıkları döneme ilişkin olarak ücret ve ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacaklar. Ancak bu şekilde çalıştırıldıkları dönemde ilgili mevzuatı uyarınca daha önce yararlanmış oldukları sosyal yardım ve diğer haklar için borç çıkarılmayacak. Örneğin, işçi sigortasız çalıştırıldığı dönemde işsiz olduğu gerekçesiyle işsizlik maaşı almışsa veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfından sosyal yardım almışsa, aldığı işsizlik maaşı veya sosyal yardım kendisinden geri istenmeyecek.

İşverene Verilen Garanti

Bu kapsamda tanınan teşvik ve destekten yararlanmak için Sosyal Güvenlik Güvenlik Kurumuna başvuruda bulunarak hizmetlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeksizin işçi istihdam ettiğini (sigortasız işçi çalıştırdığını) kabul eden işverenlere; o işçinin işveren yanında hizmetleri bildirilmeksizin (sigortasız olarak) çalıştırıldığı dönemler için SGK tarafından idari para cezası uygulanmayacak, işsizlik sigortası primi de dâhil olmak üzere geriye dönük sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecek ve ilgili mevzuatta yer alan ortalama ve toplam sigortalı sayısı hesabında dikkate alınmayacak. Bu işverenlerin sigortasız işçi çalıştırdığını kabul etmesi; bu 5510 sayılı Kanun veya diğer Kanunlar uyarınca sağlanan sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanmasına engel teşkil etmeyecek ve daha önce yararlanmış oldukları sigorta primi indirimi, teşvik ve destekler için borç çıkarılmayacak.

Yanlış Beyanda Bulunan İşverene Uygulanacak Yaptırım

Yukarıda belirtilen destekten yararlanmak için, işçisini sigortasız çalıştırdığı yönünde SGK’ya başvuran işverenin (örneğin, yeni işe aldığı işçisini öteden beri sigortasız olarak çalıştırdığını beyan eden işverenin) yanlış beyanda bulunduğunun tespiti halinde, verilen destekler ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek. Ayrıca tespit edilen her bir yanlış beyan için işveren ve destekten yararlanana ayrı ayrı olmak üzere tespit tarihindeki aylık brüt asgari ücret tutarında İŞKUR tarafından idari para cezası uygulanacak. (isvesosyalguvenlik.com)