Sosyal Güvenlik Reformu ile gelen yeniliklerden biri olan doğum borçlanması ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu önce 28/9/2008 tarih – 27011 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’i yürürlüğe koymuş, daha sonra 1/7/2010 tarih – 27628 sayılı Resmi Gazetede tebliğin yenisini yayımlayarak eski tebliği yürürlükten kaldırmıştı.

Ancak tebliğ değişikliği yapılmış olmakla beraber, uygulamada hiçbir değişikliğe gidilmemiş, Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve Merkez Müdürlükleri buna gerekçe olarak uygulamayla ilgili genelgenin henüz çıkmamış olmasını göstermişlerdi. Bu nedenle çıkarılacak genelge beklenmekteydi. Konuya ilişkin olarak nihayet 16/09/2010 tarihinde Hizmet Borçlanma İşlemleri konulu 2010/106 nolu Genelge çıkarıldı.

Genelgede;

• 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin (a) bendine göre kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla iki defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olmasının yeterli sayılacağı, doğumun sigortalının çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi şartının aranmayacağı, doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmeksizin Kurum hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlemlerin sonuçlandırılacağı;

• Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş sürelerin borçlanma hesabında dikkate alınmayacağı,

• Doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan sürelerin borçlandırılacağı,

• İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalının, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabileceği,

• 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa tabi sigortalılığı devam edenler ile hak sahiplerinin 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü gereğince borçlanma yapabileceği; ancak, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam edenlerin, 5510 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 506 sayılı Kanuna göre tescil edilmiş ve kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden adına prim ödenmiş olması halinde kendileri veya hak sahiplerinin Kanunun 41 inci maddesinin ilgili bentleri kapsamında borçlanma yapabilecekleri,

belirtilmiştir.

Dolayısıyla; Sosyal Güvenlik Kurumu tebliğ değişikliğinden önce doğum borçlanması yapacak 4/a kapsamındaki kadının doğumdan önce en az bir gün sigortalı olarak çalışmış, yani sigortalı olarak tescil edilmiş ve doğumun kadın sigortalının işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içerisinde gerçekleşmiş olması şartını arıyorken, bu değişiklikten sonra artık doğumun sigortalının çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi şartı aranmayacak, yani işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün geçtikten sonra doğum yapan kadınların da borçlanma talepleri kabul edilecektir. Ancak daha önceki tebliğde yer alan “ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra” ibaresi yeni tebliğde yer almadığı halde genelgede doğum borçlanması yapacak sigortalı kadının doğumdan önce 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tescil edilmiş olması, yani doğumdan önce en az bir gün sigortalılığının bulunması şartının aranacağı belirtilmiştir.

Hizmet borçlanmalarıyla ilgili daha geniş ve ayrıntılı açıklama Dosyalar//Sosyal Güvenlik Mevzuatı/Hizmet Borçlanması bölümünde yer almaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)