Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işverenlere uygulanacak idari para cezaları 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde belirtilmiş olup (Bkz. SGK İdari Para Cezaları – Ceza Uygulanmasını Gerektiren Hal ve Durumlar), bu idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi halinde cezanın yüzde 75’i tahsil edilmekte, dolayısıyla yüzde 25 peşin ödeme indirimi yapılmaktadır.

Ancak bu indirimlerin dışında, süresi geçtikten sonra verilen sigortalı işe giriş bildirgesi ve aylık prim ve hizmet belgesinin, mahkeme kararı, kamu idarelerinin denetim elemanları veya Kurumca herhangi bir tespit – işlem yapılmadan işverence kendiliğinden verilmiş olması halinde bu idari para cezaları daha düşük miktarda uygulanmaktadır. Örneğin 102 nci madde uyarınca, yasal süresi geçtikten sonra verilen her sigortalı işe giriş bildirgesi için aylık brüt asgari ücretin 3 katı, bir yıl içerisinde tekrarı halinde 5 katı idari para cezası uygulanması gerekirken, bildirgenin işverence kendiliğinden verilmesi halinde aylık brüt asgari ücretin 1 katı tutarında idari para cezası uygulanmaktadır. Aynı şekilde yasal süresi geçtikten sonra verilen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesi için aylık brüt asgari ücretin 2 katı tutarında idari para cezası uygulanırken, belgenin işverence kendiliğinden verilmesi halinde belgenin asıl olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin beşte biri tutarında, belgenin ek olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında idari para cezası uygulanmaktadır.

Yukarıdaki indirimlere ek olarak, aynı şekilde; mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde,

– Sigortalı işe giriş bildirgesi,

– İşyeri bildirgesi,

– Sigortalı işten ayrılış bildirgesi,

için uygulanacak idari para cezaları dörtte bir oranı üzerinden uygulanmakta olup Konuya ilişkin ayrıntılı bilgi ve açıklamalar; Bazı SGK İdari Para Cezalarına İki Kez İndirim Uygulanacak, SGK İdari Para Cezalarında Hangi İndirimler Yapılmaktadır ? başlıklı yazılarda yer almaktadır.

Ancak bu uygulamada özellikle Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yani Sosyal Güvenlik Denetmenleri ve Kurum Müfettişleri tarafından yapılan inceleme ve soruşturmalarda hangi tarihin esas alınacağı, bildirge ve belgeler hangi tarihte verilirse işverence kendiliğinden verilmiş sayılacağı konusu önem taşımaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu bu konudaki uygulamada denetmen veya müfettiş tarafından düzenlenmiş tutanak tarihini (rapor tarihi değil) esas almakta, dolayısıyla tutanağın düzenlendiği tarihten önce verilen bildirge veya belgeyi işverence kendiliğinden verilmiş olarak kabul edip ceza indirimi uygulamaktadır.