Yeni Düzenlemeye Göre İşyeri Bildirgesi Verilmeyecek Durumlar

Yatırım ortamının iyileştirilmesi ve kamu kurum ve kuruluşlarında yapılacak işlemlerde bürokrasinin azaltılması amacıyla 10 Mart 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7099 sayılı Torba Kanunla bazı düzenlemeler yapılmıştı.

Bu değişiklerden biri de 5510 sayılı Kanunun “İşyeri, işyerinin bildirilmesi, devri, intikali ve nakli” başlıklı 11 inci maddesinde yapıldı. Maddenin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi “Şirket kuruluşunun ticaret sicili memurluklarına bildirilmesi halinde yapılan bu bildirim Kuruma yapılmış sayılır ve ilgililerce ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenmez.” şeklinde değiştirildi, altıncı fıkrasına da “Bu bildirimlerden hangilerinin işyerinin bildirilmesi yerine geçeceği Kurumca belirlenir, belirlenenlerle ilgili ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenmez.” şeklindeki cümle eklendi.

Bu düzenleme çerçevesinde yeni uygulamanın nasıl olacağı ise Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Otomatik İşyeri Tescili konulu ve 2018/11 sayılı Genelge ile açıklığa kavuşturuldu.

Buna göre aşağıda belirtilen durumlarda işverenlerin işyeri bildirgesi vermesine gerek kalmadan işyerleri SGK tarafından otomatik tescil edilecek ve SGK’ya herhangi bir başvuruya gerek kalmadan e-Sigorta (e-Bildirge) şifreleri kullanıcılara gönderilecek. Uygulama sadece yeni kurulan şirketler ve yapı ruhsatı alınan inşaatlar için geçerli olacak.

Şirket Kuruluşlarında Otomatik İşyeri Tescil ve E-Bildirge Şifresi Verilmesi

5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca, sigortalı (işçi) çalıştırılmasa dahi, ticaret sicil müdürlükleri şirket kuruluş / tescil başvurusu sırasında şirket kuruluş dilekçesi ve bildirim formu ile birlikte;

– Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 29 uncu maddesinde belirtilen işyeri bildirgesi eki belgeleri (Bkz. İşyeri Bildirgesi İle Verilmesi Gereken Evraklar Nelerdir ?),

– İslak imzalı e-Sigorta sözleşmesini (e-bildirge şifresi için geçerli sözleşme),

– İşveren haricindeki kişilerce e-Sigorta hizmetleri internet kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi başvurusunun yapılması durumunda, buna ilişkin özel vekaletnamenin aslını veya onaylı suretini,

şirket kuruluş başvurusu yapan kişilerden alacak. Bu belgeleri vermeyenleri uyaracak.

Ticaret sicil müdürlükleri bu bilgileri Sosyal Güvenlik Kurumuna on-line olarak aktaracak. Bu aktarma sonucunda ticaret sicil müdürlüklerince tescil edilen şirket adına işyerinin otomatik SGK tescil işlemi ve e-Sigorta aktivasyon işlemi yapılacak ve işveren Kuruma müracaat etmeden e-Sigorta (e-bildirge) işlemlerini yapabilecek, işyeri bildirgesi vermesi de gerekmeyecek. e-Sigorta kullanıcı adı ve şifresi Kurumca üretilerek e-Devlet üzerinden ilgiliye gönderilecek.

Ticaret sicil müdürlükleri SGK için aldıkları belgeleri ayrıca SGK’ya göndermeyip, istendiğinden ibraz etmek üzere muhafaza edecekler.

Şirket kuruluş başvurusu sırasında yukarıda belirtilen belgelerin ticaret sicil müdürlüklerine verilmemesi halinde ticaret sicil müdürlüklerince yapılan tescile istinaden işyerinin otomatik tescil işlemi yine yapılacak. Ancak bu durumda e-Sigorta (e-Bildirge) aktivasyon işlemi gerçekleştirilmeyecek. Bunun için işverenin veya temsile yetkili kişinin belirtilen belgelerle bizzat Kuruma başvurması gerekecek.

Yukarıda belirtildiği şekilde otomatik işyeri tescili yapıldıktan sonra, işverenin işyerini devretmesi, kapatması, yeni bir e-Sigorta kullanıcısı belirlenmesi gibi diğer bütün işlemlerde Kuruma verilmesi gereken belgeleri işveren verecek, ticaret sicil müdürlükleri ilk tescilden sonraki işlemlerle ilgilenmeyecek. Aynı şekilde şube açılışı, devir, nev’i değişikliği, işyerinin nakli gibi işyeri bildirgesi verilmesini gerektiren durumlarda işverenler işyeri bildirgesi verecek. Otomatik tescil edilen şirketin ihale konusu iş alması, bina inşaatı, şirket kuruluş adresinden faklı bir adreste yeni bir işyeri açması gibi nedenlerle sigortalı çalıştırmaya başlanması halinde işveren yine işyeri bildirgesi verecek, vermemesi halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca idari para cezası uygulanacak.

Şirket kuruluş dilekçesi ve bildirim formunda sigortalı çalıştırılmaya başlanılacak tarih belirtilmişse işyeri bu tarih itibariyle kapsama alınacak, sigortalı çalıştırılmaya başlanılacak tarihe yer verilmemişse kapsama alınış tarihi olarak şirketin kuruluş tarihi esas alınacak.

Yapılacak bu işlemlerden sonra SGK işverene işyeri tesciline ilişkin bilgileri içeren Tescil Tebligat Dökümünü gönderecek.

Otomatik tescil edilen işyerinde daha sonra sigortalı işçi çalıştırılmaya başlanırsa, işyerinin kanun kapsamına alınış tarihi sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih esas alınarak güncellenecek, ancak bu durumda da işverenden işyeri bildirgesi istenmeyecek, bildirge verilmediği için idari para cezası uygulanmayacak. Otomatik tescil tarihinden itibaren işyerinde 2 yıl içinde sigortalı çalıştırılmaması halinde oluşturulan dosya sistem tarafından kapsamdan çıkarılacaktır. Ancak 2 yıllık süreden sonra sigortalı çalıştırılması halinde dosya yeniden aktif hale getirilebilecek ve işlemler bu dosya üzerinden yürütülecek. Yani işverenlerin bu durumda da işyeri bildirgesi vermesi gerekmeyecek.

Otomatik tescil edilmiş işyeriyle ilgili olarak şirket adına aynı adres için işyeri bildirgesi verilmesi halinde tekrar işyeri tescil edilmeyecek ve işlemler otomatik tescil edilen dosya üzerinden yürütülecek.

İnşaatlarla İlgili Otomatik İşyeri Tescil ve E-Bildirge Şifresi Verilmesi

5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin altıncı fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca; valilikler, belediyeler, il özel idareleri ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişilerince verilen yapı ruhsatlarına istinaden SGK tarafından otomatik işyeri tescili işlemi yapılacak. Yapı ruhsatlarına istinaden otomatik işyeri tescili yapılabilmesi için, yapı (inşaat) ruhsatı için başvuranlar tarafından ruhsat vermeye yetkili mercilere yapılan başvurular sırasında;

– Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 29 uncu maddesinde belirtilen işyeri bildirgesi eki belgelerin,

– Yapı ruhsatına ilişkin bildirim formunun,

– Islak imzalı e-Sigorta sözleşmesinin,

– İşveren haricindeki kişilerce e-Sigorta hizmetleri internet kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi başvurusunun yapılması durumunda, buna ilişkin özel vekaletnamenin aslının veya onaylı suretinin,

verilmesi gerekecek. Ruhsat vermeye yetkili merciler yukarıda belirtilen belgelerin verilmesi konusunda yapı ruhsatı başvurusunda bulunanları uyaracak.

Ruhsat vermeye yetkili merci tarafından bu bilgiler Sosyal Güvenlik Kurumuna on-line olarak aktarılacak, yapı ruhsatı ekinde kendisine verilen belgeler Sosyal Güvenlik Kurumuna ayrıca gönderilmeyecek, Kurumca istenilmesi durumunda ibraz edilmek üzere muhafaza edilecek.

Bu aktarma sonucunda da yapı ruhsatına istinaden işyerinin otomatik tescil işlemi ve e-Sigorta aktivasyon işlemi SGK tarafından yapılacak ve işverenin işyeri bildirgesi vermesi gerekmeyeceği gibi e-Sigorta (e-Bildirge) kullanıcı adı ve şifresi için de Kuruma müracaat etmesi gerekmeyecek. e-Sigorta kullanıcı adı ve şifresi SGK tarafından üretilerek e-Devlet üzerinden ilgiliye gönderilecek.

Ancak, yukarıda belirtilen belgelerden yapı ruhsatına ilişkin bildirim formu hariç, diğer belgelerin yapı ruhsatı vermeye yetkili mercilere verilmemesi halinde yapı ruhsatına istinaden işyerinin otomatik tescil işlemi yine yapılacak olup, bu durumda e-Sigorta aktivasyon işlemi ise gerçekleştirilmeyecek, işverenin e-Sigorta işlemlerini yapabilmesi için belirtilen belgelerle birlikte bizzat Kuruma başvurması gerekecek. Özellikle yapı ruhsatına ilişkin bildirim formunun ruhsat vermeye yetkili mercie verilmemesi ise otomatik işyeri tescili için zorunlu olan verilerin Kuruma aktarılmaması sonucunu doğuracağından, yapı ruhsatının verilme aşamasında otomatik işyeri tescili yapılamayacaktır. Bu durumda da işverenin eskiden olduğu gibi sigortalı çalıştırmaya başladığını işyeri bildirgesi vererek Kuruma bildirmesi gerekecektir.

Yapı ruhsatında sigortalı çalıştırılmaya ilişkin bir bilgi bulunmasa dahi işyeri dosyası tescil edileceğinden, işyerinin kapsama alınış tarihi olarak ruhsatın onay tarihi esas alınacaktır.

Yapı ruhsatında yapı sahibi ve yapı müteahhidi bölümlerinde aynı kişilerin ismi yer alıyorsa işyeri yapı sahibi adına, yapı sahibi ve yapı müteahhidi farklı kişiler olması halinde ise işyeri yapı müteahhidi adına tescil edilecektir.

Yukarıda belirtildiği şekilde otomatik işyeri dosyası tescil işlemleri tamamlandıktan sonra SGK işverene işyerinin tesciline ilişkin bilgileri içeren Tescil Tebligat Dökümünü gönderecek. Otomatik işyeri tescili yapıldıktan sonra yapı sahibi/yapı müteahhidi adına ilçe bazında aynı TC/Vergi Kimlik, ada ve parsel numarasıyla işveren tarafından işyeri bildirgesi verilmesi halinde işyeri tescil edilmeyecek ve işlemler otomatik tescil edilen dosya üzerinden yürütülecek.

Yukarıda belirtildiği şekilde yapı ruhsatlarının verilmesi sırasında otomatik işyeri tescili yapıldıktan sonra, işverenin işyerini devretmesi, kapatması, yeni bir e-Sigorta kullanıcısı belirlenmesi gibi diğer bütün işlemlerde Kuruma verilmesi gereken belgeleri işveren verecek.

İşyerinde otomatik olarak kapsama alındığı tarihten daha sonraki bir tarihte sigortalı çalıştırılmaya başlanması halinde, işyerinin kanun kapsamına alınış tarihi sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih esas alınarak güncellenecek. Ancak bu durumda da işverenden işyeri bildirgesi istenmeyecek ve bildirgenin verilmemesinden dolayı idari para cezası uygulanmayacak. Tam tersi yapı ruhsatı onay tarihinden önce inşaatta sigortalı çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde de işyerinin kanun kapsamına alınış tarihi sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih esas alınarak güncellenecek. Ancak bu durumda işyeri bildirgesinin verilmemiş olması nedeniyle işverene idari para cezası uygulanacak.

Otomatik tescil edilen işyerinde tescil tarihinden itibaren 2 yıl boyunca sigortalı çalıştırılmazsa oluşturulan dosya sistem tarafından kapsamdan çıkarılacak. 2 yıllık sürenin sonunda kapsamdan çıkarılan işyeri dosyasının oluşturulmasına esas olan yapı ruhsatının geçerli olduğuna dair bir yazı veya söz konusu yapı ruhsatına ilişkin yenileme ruhsatı ile Kuruma başvurulması halinde dosya yeniden aktif hale getirilebilecek ve asgari işçilik tespitine (yeterli işçilik bildirilip bildirilmediğine) ilişkin yapılacak hesaplamalar bu dosya üzerinden yürütülecek. Otomatik tescil edilen işyeri dosyasından hiç işçilik bildiriminde bulunul mamasına karşın asgari işçilik miktarının tespiti için başvuru yapılması halinde, ilgili Müdürlükçe yapılacak asgari işçilik hesaplama işlemi de aynı şekilde otomatik tescil edilen dosyadan yapılacak.

Otomatik işyeri tescil işlemleri sadece yapı ruhsatları için geçerli olup, yapı ruhsatı dışında kalan diğer tüm ruhsatlar bakımından sigortalı çalıştırılması halinde işverenlerin işyeri bildirgesi verme zorunluluğu bulunmaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)