Askerlik Nedeniyle İşten Çıkan İşçinin İşsizlik Maaşı Alma Şartları

Normalde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda zorunlu askerlik nedeniyle işten ayrılan işçinin işsizlik maaşı alacağı açıkça belirtilmemiştir. Ancak zorunlu askerlik nedeniyle işten çıkan veya çıkarılan işçi aşağıda belirtilen şartlarla işsizlik maaşı alabilir. İşsizlik maaşı konusundaki diğer yazılara İşsizlik Maaşı Rehberi sayfasından ulaşılabilir.

Sigorta Çıkış Kodunun Askerlik Olarak Girilmiş Olması Gerekir

Öncelikle askerlik nedeniyle işten ayrılan işçiyle ilgili olarak verilmiş olan sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile aylık prim ve hizmet belgesinde işten çıkış kodunun 12 – Askerlik olarak belirtilmiş olması gerekir. İşsizlik maaşı için normalde işten çıkış bildirgesinde yer alan işten çıkış kodu esas alınır, ancak doğal olarak prim belgesinde de aynı kodun yer alması gerekir.

Öte yandan, işten çıkış nedeni askerlik olarak belirtilmemiş olsa bile, işten ayrıldığı tarihten itibaren 90 gün içinde askere giden ve işvereni tarafından da işçinin askerlik nedeniyle işten çıktığı, sehven başka bir işten çıkış nedeni gösterildiği yönünde dilekçe verilen işçinin de işten çıkış nedeni askerlik olarak kabul edilir.

Sadece İşten Çıkış Sebebinin Askerlik Olarak Girilmesi Yetmez

İşçinin işten çıkış kodunun askerlik olarak belirtilmiş olması yetmez, ayrıca işçinin sigorta çıkış tarihi ile askerliğe sevk tarihi arasındaki sürenin 90 günü geçmemiş olması gerekir. Örneğin işçi askere 1 Mayıs’ta sevk edilmiş, ancak sigorta çıkışı yani işten ayrılış tarihi SGK’ya 15 Ocak olarak bildirilmişse, arada 90 günden fazla süre geçmiş olduğundan, bu durumda işçinin işten çıkış nedeni 12 – Askerlik olarak gösterilmiş olsa dahi, bu fesih askerlik gerekçesiyle yapılmış fesih olarak değerlendirilmez. Bu konudaki tek istisna 3 Ağustos 2018 tarihinden geçerli olmak üzere getirilen bedelli askerlik için geçerlidir. O tarihlerde getirilen bedelli askerlik için çok sayıda kişi başvurduğu için askere sevk tarihleri kademeli olarak belirlendiğinden, bu kapsamda askerliğini yapanlar için 90 günlük süre sınırlaması aranmaz.

Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılan İşçiye Askere Gitmeden Önce Ödeme Yapılmaz

Normalde askerlik nedeniyle işten çıkan veya çıkarılan ve işsizlik maaşı için başvuran kişiye, askere gitmeden önce işsizlik maaşı ödemesi yapılmayacağı gibi, askerlik süresince de işsizlik maaşı ödenmez. Ancak askerlik nedeniyle işten ayrılan işçiye askere gideceği tarih daha önce bildirilmiş olmasına rağmen sağlık veya ilgilinin istek ve kusurundan kaynaklanmayan diğer nedenlerle askerlik şube başkanlıkları tarafından askere gidiş tarihinin üç aydan daha fazla bir süreyle ertelenmesi halinde askere gitmeden önce ödeme yapılır. Bu durumda, işten çıkış tarihi ile askere başlama tarihinin ertelenmesine sebep olunan nedenin oluştuğu tarih arasında geçen dönem mücbir süre olarak kabul edilir.

İşsizlik Maaşı Ödemesi Askerlik Bittikten Sonra Yapılır

Yukarıda belirtilen istisna (askere başlama tarihinin ertelenmesi) dışında, işçi askere gitmeden önce işsizlik maaşına başvurmuş olsa bile işsizlik maaşının ödenmeyeceğini belirtmiştik. Dolayısıyla askerlik nedeniyle işten ayrılan ve askere gitmeden işsizlik maaşı için başvurmuş olan işçinin, askerden terhis olduktan sonra terhis belgesi ile birlikte İş-Kur’a tekrar başvurması halinde işsizlik maaşı ödemesi başlatılır. Terhis tarihinden önce verilen sağlık raporu ile askerlik görevi erkenden sona erenler de normal askerlik terhis (bitiş) tarihini beklemeden İş-Kur’a başvurabilir.

İşten çıkış nedeni askerlik gerekçesi olan bir sigortalının askere gitmeden önce Kuruma başvurması halinde, ilgilinin bildirgesindeki fesih nedeni ‘Kapsam Dışı Fesih’ olarak güncellenir. Askerlik sonrası terhis belgesi ibraz edilmesi halinde fesih nedeni askerlik olarak güncellenerek işlem yapılır. Askerlik nedeniyle yapılan başvurularda fesih tarihini izleyen gün “Askerlik” gerekçesiyle kesme, terhis tarihini izleyen gün de başlatma işlemi yapılır. Ancak, askere gitmeden önce yapılmış olan başvurularda terhis tarihinden sonra 30 günlük sürenin aşılması halinde başlatma işlemi terhis sonrası yapılan başvuru tarihinde yapılır. Askerlik nedeniyle işten çıkış bildirimi askerliğe sevk tarihinden sonraki bir tarihte yapılan hallerde sevk tarihi fesih tarihi olarak esas alınır.

30 Gün İçerisinde Başvurma Şartı Askerlik İçin Geçerli Değildir

Normalde işsizlik maaşı için sigorta çıkış (fesih) tarihinden itibaren 30 gün içinde İş-Kur’a başvurulması gerekir. 30 gün geçtikten sonra yapılan başvurularda 30 günü geçen süreler işsizlik maaşı ödenecek süreden düşülür. Ancak askerlik nedeniyle işten ayrılanlar için bu geçerli değildir. Dolayısıyla askerlik nedeniyle işten ayrılan işçi için bu süre askerden terhis olduktan sonra işlemeye başlar, dolayısıyla askere gitmeden önce işsizlik maaşı için başvurmamış olan işçi, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde işsizlik maaşı için İş-Kur’a başvurabilir.

İşsizlik Maaşı Alabilmek İçin Diğer Şartların da Gerçekleşmiş Olması Gerekir

Bu yazıda sadece hizmet akdinin fesih sebebi yani işçinin işten çıkma veya çıkarılma sebebi açısından durum değerlendirilmiştir. Dolayısıyla askerlik nedeniyle işten ayrılan işçinin yukarıda belirtilen şartlar yanında prim gün sayısı, son 120 gün hizmet akdinin devam etmiş olması gibi diğer şartları da yerine getirmiş olması gerekir. (Bkz. En Basit Şekliyle İşsizlik Maaşı Alma Şartları)

Kıdem Tazminatı Konusu

Askerlik nedeniyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağı Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılan İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi ? başlıklı yazıda açıklanmıştır.  (isvesosyalguvenlik.com)