Belirli süreli iş sözleşmesi, 4857 sayılı İş Kanununun 11 inci maddesinde “Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesidir.” şeklinde tanımlanmıştır. Normalde iş sözleşmesini yazılı yapma zorunluluğu yokken, belirli süreli iş sözleşmesinin yazılı yapılması zorunludur. (Bkz. İşçi İle İşveren Arasında Yazılı İş Sözleşmesi Yapma Zorunluluğu Var mı ?)

Dolayısıyla belirsiz süreli iş sözleşmelerinden farklı olarak belirli süreli iş sözleşmesinde, sözleşmenin ne zaman sona ereceği önceden belirlenmiştir. Belirli süreli iş sözleşmesi konusundaki bilgi ve açıklamalar; Belirli Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi ?, Belirli Süreli İş Sözleşmesinde Kıdem ve İhbar Tazminatı başlıklı yazılarda yer almaktadır.

Belirli Süreli İş Sözleşmesi Süresinden Önce Sonlandırılabilir mi ?

4857 sayılı İş Kanununun “İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 24 üncü maddesinde belirtilen haklı nedenlerin varlığı halinde işçiye, “İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 25 inci maddesinde belirtilen haklı nedenlerin varlığı halinde ise işverene iş sözleşmesini bildirim süresine (ihbar süresine) uymadan derhal feshetme hakkı verilmiş olup, bu hak her iki madde başlığında da belirtildiği üzere belirli olsun veya olmasın tüm iş sözleşmeleri için geçerli olduğundan, söz konusu maddelerde belirtilen hal ve durumların varlığı halinde işçi veya işveren belirli süreli iş sözleşmesini de süresinden önce feshedebilirler. (Bkz. İşçi ve İşverene İş Sözleşmesini Derhal Fesih Hakkı Veren Durumlar)

Belirli Süreli İş Sözleşmesine Deneme Süresi Konulabilir mi ?

4857 sayılı İş Kanununun “Deneme süreli iş sözleşmesi” başlıklı 15 inci maddesinde;

“Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.

Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.”

hükmüne yer verilmiştir.

Madde hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, işçi ve işverene iş sözleşmesini bildirim süresine (ihbar süresine) uymadan, ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmadan feshetme hakkı veren durumlardan biri de deneme süresi belirlenmiş olan durumlardır. Ancak belirtmek gerekir ki deneme süresi sadece işçi ve işverene ihbar süresine uymadan fesih hakkı veren bir uygulama olup, deneme süresinde de işçinin sigortalı çalıştırılması, iş mevzuatı, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı hükümlerinin tam olarak uygulanması gerekir. (Bkz. İşçinin Deneme Süresindeki Sigortalılık Durumu, Deneme Süresinde İşçinin İzin ve Fazla Mesai Hakları)

Söz konusu 15 inci maddede belirli süreli – belirsiz süreli iş sözleşmesi ayrımı yapılmadığından, belirli süreli iş sözleşmelerine de deneme süresi konulabilir. Nitekim Yargıtay kararlarında da; belirli süreli iş sözleşmelerinde, 4857 sayılı Yasanın 15 inci maddesinde değinilen sürenin aşılmaması koşuluyla deneme süresi konulabileceği belirtilmiştir. (Yargıtay 7. Hukuk Dairesi – 2014/3838 E., 2014/19888 K., Tarihi:31.10.2014 / Yargıtay 9. Hukuk Dairesi – 2017/16506 E., 2020/6610 K., Tarihi: 29.06.2020)

Dolayısıyla belirli süreli iş sözleşmelerine de iki ayı aşmamak üzere deneme süresi konulabilir, böylece deneme süresi içerisinde işçi ve işveren iş sözleşmesini süresinden önce feshedebilir.

Belirli Süreli İş Sözleşmesine Deneme Süresi Konulması Ne İşe Yarar ?

Deneme süresi işçi ve işverene ihbar süresine uymadan ve ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmadan iş sözleşmesini feshetme hakkı vermekle, belirli süreli iş sözleşmesinde de ihbar süresi uygulaması olmamakla birlikte; belirli süreli iş sözleşmesine deneme süresi konulmuşsa eğer, sözleşmenin süresi bitmemiş olsa bile deneme süresi içerisinde işverenin iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçi bakiye süreye (kalan süreye) ait ücreti işverenden isteyemez. (Bkz. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Erken Feshinde Bakiye Süreye Ait Ücret Sorunu) Aynı şeklide işçinin deneme süresi içerisinde iş sözleşmesini feshetmesi halinde de işveren, işçinin iş sözleşmesini süresinden önce sona erdirdiği için zarara uğradığını ileri süremez. (isvesosyalguvenlik.com)