Emekli olduktan sonra 4/1-a (SSK) kapsamında çalışmak isteyenler için iki seçenek bulunmaktadır.

Birinci seçenek: Emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmak.

İkinci seçenek: Emekli aylığını almaya devam edin sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışmak. (Bkz. Sosyal Güvenlik Destek Primi Uygulaması)

Birinci seçeneğe göre emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışan kişi emekli işçi sayılmaz. Dolayısıyla bu durumdaki kişi kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı hakları yönünden normal işçi statüsündedir.

İkinci seçeneğe göre emekli aylığını kestirmeyip sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışan işçi ise emekli işçi statüsündedir. Ancak kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı yönüyle emekli işçi de diğer işçiler gibi aynı haklara tabidir. Yani iş Kanunu gerek ihbar tazminatı, gerekse kıdem tazminatı yönünden emekli işçiyle diğer işçiler arasında hiçbir ayrım yapmamıştır.

Dolaysıyla emekli işçinin işten ayrılması halinde kıdem tazminatı alabilmesi için aynen diğer işçiler gibi en az bir yıllık çalışma süresini doldurmuş olması, ayrıca kıdem tazminatı almayı hak edecek şekilde işten çıkmış veya çıkarılmış olması gerekmektedir. (Bkz. Kıdem Tazminatı Uygulaması – Hak Kazanma Koşulları – Hesaplanması – Kapsama Giren Ödemeler) Aynı şekilde emekli işçinin işten ayrılması halinde ihbar tazminatı alabilmesi için aynen diğer işçiler gibi kendi isteğiyle işten ayrılmamış olması, işveren tarafından da İş Kanununun 25 inci maddesinde belirtilen haklı sebepler dışında işten çıkarılmış olması gerekmektedir. (Bkz. İhbarlı Fesih ve İhbar Tazminatı)

Yasal düzenleme bu şekilde olmakla birlikte, uygulamada emekli işçilerin kayı tdışı yani sigortasız olarak çalıştırılması uygulaması yaygındır. Sigortasız olarak çalışıyorken işten ayrılan veya işten çıkarılan işçiye ise haketmiş olsa dahi işveren kıdem ve/veya ihbar tazminatını ödemek istemeyebilmektedir. Bu durumda işçinin şikayet ve dava yoluna başvurması, çalışmalarını ispatlaması gerekmektedir (Sigortasız Çalışan İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi ?, Kıdem – İhbar Tazminatıyla İlgili Şikayet Dilekçesi Örneği)

Emekli İşçinin Kıdem Tazminatı Almasındaki İki İstisna

1- Çalışıyorken emekliliği geldiği işçin emekli olmak amacıyla işinden ayrılan işçi, eğer işyerindeki en az bir yıllık çalışma süresini de doldurmuşsa kıdem tazminatı alabilecekken, emekli olduktan sonra emekli maaşı kesilmeden çalışmaya devam eden işçi artık bu imkandan yararlanamaz.

2- 1 Mayıs 2008 tarihinden önce sigorta başlangıcı olan işçi, yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamlamışsa, SGK’dan kıdem tazminatı yazısı alıp bu yazıya istinaden iş akdini feshedip, işyerindeki en az bir yıllık çalışma süresini de doldurmuşsa kıdem tazminatı alabilecekken, emekli olduktan sonra emekli maaşı kesilmeden çalışmaya devam eden işçi artık bu imkandan yararlanamaz. (isvesosyalguvenlik.com)