Bilindiği üzere ölen anne ve/veya babaları üzerinden çocuklara yetim aylığı (ölüm aylığı) bağlanması için; kız çocuklarında yaş sınırı aranmazken, yaşları ne olursa olsun diğer şartları tutan kız çocuklarına yetim aylığı bağlanırken, erkek çocuklarına yetim aylığı bağlanmasında ise diğer şartlar yanında yaş sınırı da aranmaktadır.

Bunun tek istisnası, SGK Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılan çocuklar olup, bunlara yaş sınırı aranmaksızın yetim aylığı bağlanmaktadır. (Bkz. Dul ve Yetim Aylığı Alma Şartları, Emekli Sandığı Kapsamında Dul ve Yetim Aylığı Alınabilecek Durumlar)

Erkek Çocuklara Yetim Aylığı Bağlanmasında ve Aylığın Kesilmesinde Yaş Sınırı Uygulaması

Malul olanlar hariç, erkek çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için 18 yaşını doldurmamış olması, lise veya dengi öğrenim görüyorsa 20 yaşını doldurmamış olması, yükseköğrenim yapıyorsa 25 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir. Aynı şekilde 18 yaşını dolduran erkek çocuğun yetim aylığı 18 yaşını doldurduğu tarihi izleyen ödeme dönemi başında kesilmektedir. Eğer yetim aylığı alan erkek çocuğu öğrenim görüyorsa 18 yaşını doldurmuş olsa bile yetim aylığı kesilmemekte, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde ise 25 yaşını doldurana kadar yetim aylığı ödenmektedir. Orta öğrenimde 20, yüksek öğrenimde ise 25 yaşına gelmeden önce mezun olma, kendi isteği ile ayrılma, atılma gibi nedenlerle okulla ilişiği kesilenlerin aylıkları da ilişiğin kesildiği tarihten sonraki ödeme dönemi başından geçerli olmak üzere kesilmektedir. (Bkz. Öğrencilikten Dolayı Yetim Aylığı Alma Şartları)

Yaş Hesabı Nasıl Yapılıyor ?

Erkek çocuğuna yetim aylığı bağlanmasında ve aylığının kesilmesinde dikkate alınan yaşın nasıl hesaplandığı konusunda tereddüt yaşanabilmektedir. Örneğin, lise veya dengi öğrenim gören erkek çocuğunun yetim aylığı 20 yaşına girince yani 20 yaşından gün alınca mı kesilmektedir yoksa 20 yaşını doldurunca mı kesilmektedir gibi.

Ancak yukarıda belirtildiği gibi, gerek yetim aylığının bağlanmasında gerekse kesilmesinde erkek çocuğunun 18, 20, 25 yaşını doldurduğu tarih esas alınmaktadır. Aslında bu konudaki hesaplama çok basittir, çocuğun doğum yılına 18 eklenerek 18 yaşını doldurduğu yıl, 20 eklenerek 20 yaşını doldurduğu yıl, 25 eklenerek 25 yaşını doldurduğu yıl bulunmakta, bu şekilde bulunan yılın aynı ayının aynı günü çocuğun sınır yaşını doldurduğu tarih sayılmaktadır. Örneğin, 15.03.1999 doğumlu erkek çocuğu;

– (1999 + 18 = 2017) 15.03.2017 tarihinde 18 yaşını doldurmuştur.

– (1999 + 20 = 2019) 15.03.2019 tarihinde 20 yaşını doldurmuştur.

– (1999 + 25 = 2024) 15.03.2024 tarihinde 25 yaşını dolduracaktır.

Emeklilik işlemleriyle ilgili 2018/38 sayılı SGK genelgesinde konuyla ilgili aşağıdaki örneklere yer verilmiştir.

“Örnek 1: Yaşlılık aylığı almakta iken 5/1/2017 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı 1/7/2001 doğum tarihli erkek çocuğuna 1/2/2017 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmıştır. 4/4/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlayan hak sahibi çocuğun aylığı öğrenim görmemesi halinde 18 yaşını doldurduğu 1/7/2019 tarihine kadar ödenmeye devam edecektir. Söz konusu erkek çocuğun 4/1-(a) kapsamında çalışmaya devam etmesi ve lise öğrenimi görmesi halinde 20, yükseköğrenime devam etmesi halinde ise 25 yaşına kadar aylıkları ödenecektir.

Örnek 2: 20/6/2018 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunan 1/1/1994 doğumlu bekar kız çocuğunun 10/12/2016 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsamında çalıştığı ve aynı zamanda yükseköğrenim gördüğü anlaşılmıştır. Söz konusu kız çocuğuna 1/7/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanacak ve hizmet akdine tabi çalışmalarının devam etmesi halinde yükseköğreniminin de devam etmesi koşuluyla 25 yaşını dolduracağı 1/1/2019 tarihine kadar aylıkları ödenmeye devam edilecektir.”

Aynı Yöntemle Emeklilik Yaşı da Hesaplanabilir

Yukarıda belirtilen yöntemle, yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlanması için gereken yaşın doldurulduğu tarih de tespit edilebilir. Örneğin; 27.05.1973 doğumlu olan ve emeklilikte 53 yaşına tabi olan kişi (1973 + 53 = 2026) 27.05.2026 tarihinde 53 yaşını doldurmuş olacak ve prim günü, sigortalılık süresi şartını da tamamlamışsa emekliliğe hak kazanacaktır. (isvesosyalguvenlik.com)