3201 sayılı Yurtdışı Hizmet Borçlanması Kanunu (Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun), T.C. vatandaşlarına yurtdışında geçen süreleri hizmet borçlanması yaparak değerlendirme imkanı sağlıyor.

Yurtdışı hizmet borçlanması ve diğer hizmet borçlanmaları konusunda ayrıntılı bilgi Hizmet Borçlanması Rehberi – Borçlanma Yapılabilecek Süreler ve Borçlanma Şartları başlıklı yazıda yer almaktadır.

Öte yandan yurtdışı hizmet borçlanması yapan kişinin Türkiye’de de sigortalı hizmetleri varsa ve Türkiye’deki ilk sigorta başlangıç tarihinden önce yurtdışında geçmiş olan süreleri borçlanıyorsa, bu durumda Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihi borçlandığı süre kadar geri götürülüyor. Türkiye’deki ilk sigorta başlangıç tarihinden sonra yurtdışında geçirdiği süreleri borçlanıyorsa Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihi değişmiyor. Eğer Türkiye’de hiç sigortalılığı yoksa bu durumda da borçlanma primini tamamen ödendiği tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye gidilerek Türkiye’deki sigorta başlangıcı belirleniyor.

Yurtdışı hizmet borçlanması yapan kişinin emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihinin belirlenmesinde normal uygulama bu şekilde olmakla birlikte, kişi Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülke veya ülkelerde geçmiş süreleri borçlanıyorsa bu durumda uygulama değişebiliyor. Eğer kişi sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce o yabancı ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlanıyorsa, Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihi de o ülkedeki sigorta başlangıç tarihinden sonraysa, o zaman akit ülkede yani sözleşmeli o yabancı ülkede sigorta başlangıç tarihi Türkiye’de de sigorta başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor.

Nitekim konuyla ilgili olarak, SGK’nın 2019/16 sayılı ve Yurt Dışı Borçlanma İşlemleri konulu Genelgesinde;

Ülkemizin; Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika (1/9/2018 tarihinden önce ilk defa bu ülkede çalışmaya başlamış olanlar için), Bosna Hersek, Çekya, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, İtalya, Kanada, Kebek, KKTC (1/10/2020 tarihinden önce ilk defa bu ülkede çalışmaya başlamış olanlar için), Kore Cumhuriyeti, Lüksemburg, Makedonya, Slovakya, Moğolistan ve Tunus ile imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmelerinde “akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” hükmü veya bu anlamda benzer hükümler bulunduğu,

Bu düzenleme gereğince sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların bu ülkelerdeki ilk işe başlama tarihi, Türkiye’de hiç çalışma yoksa ya da Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önce ise Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği,

Sigortalılık süresi şartını öngören uzun vade sigorta kollarından sağlanan hakların (emeklilik, malullük, dul-yetim aylığı) tespitinde, sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan akit ülkedeki çalışılmaya başlanılan tarihin, Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak esas alınacağı,

açıklamalarına yer verilmiştir. (isvesosyalguvenlik.com)