Sosyal Güvenlik Kurumu uygulamalarında hizmet borçlanması ile hizmet ihyası farklı konular olduğu halde günlük hayatta ikisi karıştırılabilmektedir. Bu nedenle aşağıda hizmet borçlanması ile hizmet ihyası arasındaki farklar belirtilmiştir.

Hizmet borçlanması; sosyal güvencesiz (sigortasız) olarak geçen veya emeklilikte dikkate alınan uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmadan kısmi sigortalı olarak geçirilen bazı sürelerin/hizmetlerin, daha sonra primleri ödenerek sigortalı hizmetlerden saydırılması şeklinde bir uygulamadır. Hangi sürelerin/hizmetlerin borçlanılabileceği kanunlarda açıkça belirtilmiş olup, bunların dışındaki sürelerin/hizmetlerin borçlanılması imkanı bulunmamaktadır. Bu konuda ayrıntılı bilgi Hizmet Borçlanması Rehberi – Borçlanma Yapılabilecek Süreler ve Borçlanma Şartları başlıklı yazıda yer almaktadır.

Hizmet ihyası ise;

Birincisi; sigortalının emeklilik yaşını doldurduğu halde prim günü/sigortalılık süresi yeterli olmadığı için emekli olamaması nedeniyle kendisi tarafından veya ölümü halinde dul – yetim aylığı bağlanması için prim günü/sigortalılık süresi yeterli olmadığı için hak sahipleri tarafından, kişinin kendisinin ödediği ve kendisi adına ödenmiş olan primlerin toptan ödeme olarak alınması nedeniyle tasfiye edilmiş olan sigortalı hizmetlerin, daha sonra alınan toptan ödemenin geri ödenerek canlandırılması yani tekrar sigortalı hizmetlerden saydırılması şeklindeki bir uygulamadır. Toptan ödeme ile ilgili ayrıntılı bilgi Ödenmiş Primleri SGK’dan Toplu Olarak Geri Almak Mümkün mü ? başlıklı yazıda yer almaktadır.

İkincisi; zaman zaman çıkarılan kanunlarla prim borcu ödenmediği için silinen Bağ-Kur sigortalılık sürelerine ait primlerin ödenerek, silinmiş olan sigortalılık sürelerinin canlandırılması yani sigortalı hizmetlerden saydırılması şekildeki bir uygulamadır.

Borçlanma İle İhya Arasındaki Farklar

Hizmet borçlanması ile hizmet ihyası, sigortalının kendisi tarafından malullük veya yaşlılık (emekli) aylığı ya da ölümü halinde hak sahipleri tarafından dul – yetim aylığı bağlanmasını sağlamak için başvurulan yollardan biri olmakla birlikte, iki arasındaki farklar genel olarak aşağıda belirtilmiştir.

1- Hizmet borçlanmasında borçlanılabilecek sürenin tamamını borçlanmak zorunlu olmayıp, istenilen süre kadarı borçlanılabilirken, hizmet ihyasında tüm süreye ait primin ödenmesi gerekir. (Bkz. Bağ-Kur’lular Silinen Sürelerden Sadece İstediği Kadarını İhya Edebilir mi ?)

2- Hizmet borçlanmasında genel olarak borçlanma yapılmak istenen süreye ait primin tamamının ödenmemesi, yani eksik ödeme yapılması halinde, ödenen miktarın karşıladığı kadar süre için borçlanma yapılmış sayılır, hizmet ihyasında ise süresi içerisinde ihya priminin tamamı ödenmemişse ihya geçersiz sayılır.

3- Eğer borçlanılan süre esas alınarak kişiye gelir, aylık bağlanmamışsa hizmet borçlanması için ödenen prim talep edilmesi halinde geri alınabilir, hizmet ihyası için ödenen prim ise toptan ödemeye hak kazanılmış olması durumu hariç geri alınamaz. (Bkz. Hizmet Borçlanması İçin Ödenmiş Olan Prim Geri Alınabilir mi ?, Bağ-Kur İhyadan Vazgeçilebilir mi-Ödenen İhya Primi Geri Alınabilir mi ?) (isvesosyalguvenlik.com)