Bilindiği üzere, kişi hangi sigortalılık statüsüne tabi olursa olsun fark etmez, askerlikte geçen süreye ait primi hizmet borçlanması kapsamında ödeyerek askerlik süresini sigortalı hizmetten saydırabiliyor. Aynı şekilde sigortalının ölümü halinde de hak sahipleri ölen kişi adına askerlik borçlanması yapabiliyor.

Askerlik borçlanması konusunda ayrıntılı bilgi Hizmet Borçlanması Rehberi – Borçlanma Yapılabilecek Süreler ve Borçlanma Şartları başlıklı yazıda yer almaktadır. Öte yandan 26.06.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7179 sayılı Askeralma Kanunu ile erkeklerin zorunlu askerlik görevi ve süresi konusunda önemli değişiklikler yapılmış, eğitim ve mezuniyet durumuna bakılmaksızın herkes için zorunlu askerlik süresi 6 aya düşürülmüş, uzun dönem – kısa dönem ayrımı ortadan kaldırılmıştı. Bu konu herkes tarafından bilinmekle birlikte, aynı kanunla getirilen bir başka düzenleme konusunda muhtemelen bir çok kişi bilgi sahibi değil.

İkinci 6 Aylık Askerlik Ne Demek ?

7179 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan “(3) Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesi ile terhise hak kazandığı tarihten itibaren Bakanlıkça uygun görülecek sayıda ve altı ay süre ile sınırlı olmak üzere bu Kanun hükümlerine göre askerlik hizmetlerine devam eder ve bu sürenin sonunda terhis edilir. Bu şekilde askerlik hizmetine devam edenlerin vazgeçme talepleri kabul edilmez. Bunlar hakkında muvazzaflık dönemi için askerlik hizmetinden sayılmayan sürelere ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu yükümlüler hakkında ilk altı aylık hizmet süresi için ayrı, diğer altı aylık hizmet süresi için ayrı terhis belgesi tanzim edilir.” şeklindeki üçüncü fıkra ile 6 aylık zorunlu askerlik görevini tamamlayan kişilere istemeleri halinde askerlik görevine devam ederek 6 ay süreyle daha ancak bu defa paralı askerlik yapma hakkı/imkanı getirildi. İkinci 6 aylık askerlikte, kişinin askerliğini yaptığı yere göre değişmekle birlikte, aylık net asgari ücretten az olmamak üzere Milli Savunma Bakanlığı tarafından harçlık ödeniyor. İkinci 6 aylık askerlikle ilgili kanun hükümlerime yazının sonunda yer verilmiştir.

İkinci 6 Aylık Askerlik Süresiyle İlgili Hizmet Borçlanmasında Primi Devlet Ödüyor

7179 sayılı Kanunun 40/3. maddesinde;

“(3) 5 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edip bu sürenin sonunda terhis olanlardan, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında hizmet borçlanması talebinde bulunanların; 5 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında geçmiş olan sürelerin taleplerinde 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre prime esas günlük kazanç alt sınırının %32’si ile çarpımı neticesinde hesaplanacak kısmı, borcun Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca Bakanlığa tebliğ edildiği tarihi takip eden üç ay içinde ilgili Bakanlıkça ödenir.” hükmü yer almaktadır.

Kanunun söz konusu hükmü gereği ikinci 6 aylık askerlik süresiyle ilgili hizmet borçlanması yapmak için SGK’ya başvuran kişinin bu süreye ait borçlanma primini, Milli Savunma Bakanlığı asgari ücret üzerinden SGK’ya ödüyor. Bu konuda başvuru E-Devlet SGK sayfasında yer alan İkinci Altı Ayı Askerlikte Geçen Süreleri Borçlanma Başvurusu menüsünden yapılabiliyor.

Konuyla İlgili SGK Genelgesi

2013/11 sayılı SGK Genelgesinin; “3.1- 7179 sayılı Askeralma Kanuna göre borçlanma işlemleri” başlıklı bölümünde konuyla ilgili olarak aynen aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir;

“İlgili Kanunun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereği askerlik hizmetine ikinci altı ay olarak devam edenlerin birinci ve ikinci altı aylık borçlanma talepleri aşağıdaki esaslara göre sonuçlandırılacaktır.

Borçlanma taleplerinde; sigortalının, hak sahipleri için ise müteveffa kişinin “1- Borçlanma yapacak kimseler” başlıklı bölümün ikinci paragrafındaki şartları taşıyıp taşımadıkları kontrol edilecek, söz konusu şartları yerine getirmeyenlerin talepleri kabul edilmeyecektir.

Birinci ve ikinci altı aylık sürelerin her biri için ayrı borçlanma talep dilekçesi alınacaktır.

İkinci altı aylık askerlik süresinin borçlanma tutarı, Kurumumuzca Milli Savunma Bakanlığından tahsil edileceğinden, borcun tahsilatı beklenmeksizin borçlandırılan süreler, gün ve kazanç olarak hizmet dökümünde görüntülenecektir. Ayrıca, ikinci altı aylık askerlik süresinin borçlandırılmasında ikinci altı aya ilişkin sürelerin tamamı borçlandırılacak, kısmi borçlanma işlemi yapılmayacaktır.

Borçlanma talebinde bulunan sigortalı veya hak sahiplerinin ikinci altı aya ilişkin askerlik süreleri için alınan kazanç beyanı asgari günlük kazancın üzerinde olması halinde, asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanan borç tutarı Milli Savunma Bakanlığına, aşan kısmı ise sigortalıya tebliğ edilecektir. Aşan kısma ilişkin sigortalıya tebliğ edilen borçlanma tutarının tahakkuk, tebliğ, tahsilat, iade vb. işlemleri cari usuller esas alınarak gerçekleştirilecektir.

İkinci altı aylık döneme ilişkin sigortalı tarafından ödenmesi gereken asgari kazancı aşan borç tutarına ilişkin kısmi ödeme yapılması durumunda, borçlanma gün sayısında herhangi bir değişiklik yapılmaksızın kısmi ödemeye ilişkin hesaplanan kazançlar Milli Savunma Bakanlığı tarafından ödenen/ödenecek tutara ilişkin hesaplanacak kazançlara eşit olarak ilave edilecektir. Ancak, bu kazançlar hiçbir suretle ilgili döneme ait azami kazancı geçemeyecektir.

Tahakkuk ettirilen borçlanma tutarının, Milli Savunma Bakanlığı tarafından üç aylık yasal süresi içerisinde ödenmemesi halinde Kanunun 89 uncu maddesine göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.

Milli Savunma Bakanlığı tarafından ödenen borçlanma tutarlarının sigortalı ve hak sahiplerine iadesi yapılmayacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olup, askerlik görevini yerine getirdiği birinci ve ikinci altı aylık dönemde bu kapsamdaki sigortalılığı devam edenler ile ilgili kanunları gereği sigortalılık süreleri durdurulmuş/durdurulacak olanların borçlanma talepleri kabul edilmeyecektir.

Bu kapsamda borçlandırılan süreler borçlanma talep tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre tabi olunan son statü esas alınarak hizmet olarak değerlendirilecektir.”

7179 sayılı Askeralma Kanunun İkinci 6 Aylık Askerlikle İlgili Maddeleri

“Askerlik çağı ve hizmet süresi

MADDE 5

 (3) Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesi ile terhise hak kazandığı tarihten itibaren Bakanlıkça uygun görülecek sayıda ve altı ay süre ile sınırlı olmak üzere bu Kanun hükümlerine göre askerlik hizmetlerine devam eder ve bu sürenin sonunda terhis edilir. Bu şekilde askerlik hizmetine devam edenlerin vazgeçme talepleri kabul edilmez. Bunlar hakkında muvazzaflık dönemi için askerlik hizmetinden sayılmayan sürelere ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu yükümlüler hakkında ilk altı aylık hizmet süresi için ayrı, diğer altı aylık hizmet süresi için ayrı terhis belgesi tanzim edilir.

(4) Üçüncü fıkra kapsamında askerlik hizmetine devam edenlerin sayı, istek, tercih durumları ve özlük hakları bu Kanun hükümlerine uygun olarak ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından yürütülür.

(5) Askerlik hizmetine devam etmek için müracaat edenlerde aşağıdaki nitelikler aranır:

a) Kamusal hakları kullanmaktan yoksun bırakılmamış olmak.

b) Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından,

2) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,

3) 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan,

birisinden mahkûm olmamak.

c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere bir suçtan bir ay veya daha fazla hapis cezası ile mahkûm olmamak.

ç) Milli Güvenlik Kurulunca devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı bulunmamak.

d) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmamış, bu örgütlere yardım etmemiş, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmamış ya da kullandırmamış, bu örgütlerin propagandasını yapmamış olmak.

e) Arşiv araştırması olumlu sonuçlanmış olmak.

f) Birlik Komutanlığınca hakkında olumlu nitelik belgesi doldurulmuş olmak.

(6) Üçüncü fıkra kapsamında askerlik hizmetine devam edenlerden;

a) Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle sıralı disiplin amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesine göre askerlik hizmetine devam etmesi uygun görülmeyenler,

b) Hizmetlerinde yetersiz ve başarısız oldukları sıralı disiplin amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılanlar,

c) Yetkili sağlık kurullarınca bu süre içerisinde hakkında “askerliğe elverişli değildir” kararlı sağlık raporu düzenlenmiş olanlar ile herhangi bir nedenle verilen istirahat veya hava değişimi süreleri toplamı yirmi günü geçenler,

ç) Yasa dışı siyasi, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunanlar ile tutum ve davranışlarıyla bu görüşleri benimsediği tespit edilenler,

d) Herhangi bir suç sebebiyle on günden fazla tutuklu kalanlar,

e) Beşinci fıkrada belirtilen suçlardan hakkında mahkûmiyet kararı göreve başladıktan sonra kesinleşenler,

asgari tabur komutanı ve eşiti askerî kurum amirince (Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarında eşiti) terhis edilir.

(7) Üçüncü fıkra kapsamında askerlik hizmetine devam edenlere bu görevlerinin devamı süresince, net asgari ücretten az olmamak üzere, 23/2/1961 tarihli ve 257 sayılı Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu hükümlerine göre harçlık ödenir.

İzin süreleri

MADDE 28- (1) Erbaş ve erlere muvazzaflık hizmetinin her ayı için bir gün izin verilir. 5 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenlere muvazzaflık hizmetinin her ayı için ilave bir gün izin verilir.”(isvesosyalguvenlik.com)