İşverenin normalde işçisinin borcunu ücretinden kesip ödeme gibi bir yetkisi ve görevi olmadığı halde (Bkz. İşveren İşçinin Borcunu Ücretinden Kesip Ödeyebilir mi ?), çalıştırdığı işçisinin maaşına SGK, vergi dairesi veya icra müdürlüğü tarafından haciz konulan işverenin işçisinin ücretinden haciz kesintisini yapıp, ilgili hesaba yatırması gerekmektedir. (Bkz. Çalışanının Maaşına Haciz Gelen İşverenin Yapması Gerekenler)

Peki işçisinin maaşına birden fazla alacaklı tarafından haciz konulan, dolayısıyla icra müdürlüğü, SGK Müdürlüğü veya vergi dairesi tarafından işçisiyle ilgili işyerine birden fazla haciz kesintisi yazısı gelen işveren ne yapmalı ?

Bu konu 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun “Kısmen haczi caiz olan şeyler” başlıklı 83 üncü maddesinde açıklığa kavuşturulmuştur. Söz konusu maddede;

“Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.

Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.”

şeklinde hüküm yer almaktadır.

4847 sayılı İş Kanununun “Ücretin saklı kısmı” başlıklı 35 inci maddesinde de; “İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu Kanun hükümleri uyarınca; işçinin maaşına kaç ayrı yerden haciz gelirse gelsin fark etmez, işçinin aylık maaş veya ücretinden yapılacak haciz kesintisi dörtte birinden fazla olamaz. Eğer işçinin maaşında birden fazla haciz varsa, işyerine gelen haciz kesintilerine ilişkin yazılar tebliğ tarihlerine göre sıraya konur. İlk gelen haciz kesintisi yazısına istinaden haciz kesintileri başlar, sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.

Dolayısıyla işveren, aynı anda işçinin maaşından birden fazla alacaklı için haciz kesintisi yapamaz, ilk haciz kesintisi sona ermeden, diğer alacaklıyla ilgili haciz kesintisine geçemez. İlk haciz kesintisi bittikten sonra sıradaki haciz kesintisine başlanır, o bittikten sonra varsa sıradaki diğer haciz kesintisine başlanır.

Öte yandan, SGK ve vergi daireleri başta olmak üzere, Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer’i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakların icra yoluyla takibi 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna tabi olup, bu Kanunda İcra ve İflas Kanununda olduğu gibi işçi alacaklarına birden fazla haciz uygulanması halinde yapılacak işlemler açıkça belirtilmemiş olmadığından, yukarıda belirtilen uygulama kamu kurum ve kuruluşları tarafından 6183 sayılı Kanuna istinaden işçinin maaş ve ücretine konulan hacizler için de geçerli sayılır. (isvesosyalguvenlik.com)