1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olan birçok kişi, hizmet dökümünde sigorta başlangıç tarihinin göreve başlama tarihinden sonra, sigortalılığın sona erme tarihinin de görevden ayrılma tarihinden farklı olduğunu görmüştür muhtemelen. Devlette memur olarak çalışan kişinin sigortasız çalışması düşünülemeyeceğine göre bu durum neden kaynaklanmaktadır ?

Bu durum Emekli Sandığı mevzuatından kaynaklanmakta olup, 1 Ekim 2008 tarihinden önce memuriyete başlamış, dolayısıyla da Emekli Sandığı iştirakçisi olmuş kişiler ile ilk defa 1 Ekim 2008 tarihi veya sonrasında memur olduğu için Emekli Sandığı iştirakçisi olamayan, dolayısıyla 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olan kişilerin sigortalılıklarının başlangıcı ve sona ermesi konusunda farklılıklar bulunmaktadır.

1 Ekim 2008 Tarihinden Önce Memuriyete Başlamış Olanların Sigorta (İştirakçilik) Başlangıcı

Memur olarak görev yapan, dolayısıyla Emekli Sandığı iştirakçisi olanlar için 15.10.1987 tarihine kadar her ayın birinci günü aybaşı olarak kabul edilmekte ve maaşları her ayın başında ödenmekteyken, 289 sayılı KHK ile yapılan değişikliğe istinaden bu tarihten itibaren, aylıklarını ayın 1 inde almaya devam eden istisnai kurumlar hariç, ayın 15’i memurlar için aybaşı olarak değiştirilmiştir, dolayısıyla o tarihten beri memurlar maaşları her ayın 15’inde almaktadır. Her ayın 15’in de maaşların ödenmesiyle birlikte takip eden ayın 14’üne kadar olan dönem için de memur adına emeklilik keseneği yatırılmaktadır.

Bu nedenle de memur ayın kaçında göreve başlarsa başlasın fark etmez, ayın 15’i dışında başka bir tarihte göreve başlamışsa, göreve başladığı tarihten ayın 15’ine kadar olan süre için kendisine kısmi maaş ödemesi yapılmış, ancak bu kısmi maaş ödemesi emeklilik keseneğine de tabi tutulmamıştır. Buna bağlı olarak da ayın 15. günü sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilir.

2020/22 sayılı SGK Genelgesinde konuya ilişkin olarak aşağıdaki örnekler verilmiştir;

Örnek 1: 18/06/1985 tarihinde memur olarak göreve başlayan ve Kanun uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilen iştirakçinin, hizmet başlangıç tarihi aylığından tam kesenek kesilmeye başlandığı aybaşı olan 01/07/1985 tarihidir.

Örnek 2: 20/06/2005 tarihinde memur olarak göreve başlayan ve Kanun uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilen iştirakçinin, hizmet başlangıç tarihi aylığından tam kesenek kesilmeye başlandığı aybaşı olan 15/07/2005 tarihi olacaktır.

1 Ekim 2008 Tarihinden Önce Memuriyete Başlamış Olanların Sigortalılığının (İştirakçiliğinin) Sona Ermesi

1 Ekim 2008 tarihinden önce memuriyete başlamış olan kişinin, bu tarihten sonra da memuriyeti devam ettiği sürece Emekli Sandığı iştirakçiliği de devam edeceğinden, bu memurun herhangi bir şekilde memuriyetinin sona ermesi halinde de sigortalılığı (iştirakçiliği) ayın 14’ünde sona erer, dolayısıyla sigortalılığın başlangıcında olduğu gibi sona ermesinde de kişinin memuriyetinin sona erdiği tarihe bakılmamaktadır.

Bu durumda olanlardan, memuriyetten ayrılıp ayın 14’ü gelmeden 4/a veya 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların yeni çalışmalarına ait sigortalılıkları da ayın 15’inden itibaren başlamaktadır.

2020/22 sayılı SGK Genelgesinde konuya ilişkin olarak aşağıdaki örnekler verilmiştir;

Örnek 1: 12/05/1984 tarihinde memur olarak göreve başlayan ve Kanun uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilen iştirakçi, 28/04/1987 tarihinde istifaen görevinden ayrılmıştır. Bu durumda ilgilinin iştirakçiliği 30/04/1987 tarihinde sona erecektir.

Örnek 2: 12/06/2004 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı’nda memur olarak göreve başlayan ve Kanun uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilen iştirakçi, 16/07/2008 tarihinde istifaen görevinden ayrılmıştır. Bu durumda ilgilinin iştirakçiliği 14/08/2008 tarihinde sona erecektir.

İlk Defa 1 Ekim 2008 veya Sonrasında Memur Olanların Durumu

İlk defa 1 Ekim 2008 veya sonrasında memur olanlar, daha öncesinde 4/a (SSK) ve/veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı hizmetleri olsa bile, yine de 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olduklarından, bunların sigortalılığın başlangıç ve sona erme tarihleri de 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenmektedir. (Bkz. Memurların 5510 Sayılı Kanuna Tabi Olmasında Hangi Tarih Esas Alınır ?) Dolayısıyla 5510 sayılı Kanuna tabi memurların sigortalılıklarının başlaması ve sona ermesi diğer sigortalılarla benzerlik göstermektedir.

Sigortalılığın Başlangıcı

5510 sayılı Kanunun 7 nci maddesine göre 4/c kapsamındakilerin sigorta hak ve yükümlülükleri, göreve başladıkları veya Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentleri kapsamındaki okullarda öğrenime başladıkları tarihten başlamaktadır.

Söz konusu (d), (e) ve (f) bentleri kapsamına girenler aşağıda belirtilmiştir;

d) Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Milli Savunma Bakanlığı hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar.

e) Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile polis nasbedilmek üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik eğitimine tabi tutulan adaylar.

f) (Ek: 2/1/2017 – KHK – 680/73 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/71 md.) Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okumaya devam edenler ile subay ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylar.

Sigortalılığın Sona Ermesi

5510 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi uyarınca 4/c kapsamındakilerin sigortalılıkları;

– Ölüm veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından,

– Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten,

itibaren sona ermektedir. (isvesosyalguvenlik.com)