Herhangi bir kapsamda sigortalılığı olduğu için aynı zamanda SGK genel sağlık sigortası sağlık yardımlarından yararlanma hakkı olan kişinin, sigortadan çıkışı yapıldığında veya sigortalılığı sona erdiğinde, sağlık yardımlarından yararlanma hakkının de hemen sona erip ermeyeceği sigortalılık statüsüne göre değişir.

SGK sağlık yardımlarından yararlanma hakkı sona erenler ise sadece GSS’li Olma Şartı Aranmaksızın Ücretsiz Verilen Sağlık Hizmetleri Nelerdir ? başlıklı yazıda belirtilen sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Bunun dışındaki sağlık hizmetlerinden ücretlerini kendileri ödeyerek yararlanabilirler. Genel sağlık sigortası sağlık yardımlarından yararlanma hakkı sona erenleri SGK otomatik olarak 60/g kapsamında genel sağlık sigortalısı olarak tescil eder, bunların her ay prim ödemeleri gerekir. (Bkz. 60/g Kapsamında GSS’li Olanların Sağlıktan Yararlanma Şartları Nelerdir ?, Genel Sağlık Sigortası (GSS) Prim Tutarları)

Ayrıca primlerini kendileri ödeyen sigortalılardan, herhangi bir sigorta çıkışı olmasa bile, ödeme süresi geçmiş prim borcu olanlar sağlık yardımlarından yararlanamazlar. (Bkz. Sağlık Yardımlarından Yararlanabilmesi İçin Borcu Olmaması Gerekenler Kimlerdir ?)

Sigortalılık statüsüne göre sigortadan çıkışı yapıldığında veya sigortalılığı sona erdiğinde, kimlerin SGK sağlık yardımlarından yararlanma hakkının hemen sona ereceği, kimlerin bir süre daha SGK sağlık yardımlarından yararlanabileceği aşağıda belirtilmiştir. Aşağıda belirtilen durumlar o sigortalı üzerinden sağlık yardımı alan hak sahipleri için de aynen geçerlidir.

Sigortalılığı Sona Erdikten Sonra Bir Süre Daha Sağlık Yardımlarından Yararlanma Hakkı Devam Edenler

• Aşağıda belirtilenler, zorunlu sigortalıklarının sona erdiği tarihten yani sigorta çıkış tarihinden itibaren 10 gün süreyle genel sağlık sigortası sağlık yardımlarından yararlanırlar. Bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları (90 prim günü) varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle daha genel sağlık sigortası sağlık yardımlarından yararlanırlar.

– 5510 – 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur, Tarım Bağ-Kur), 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanlar.

– 5510 – 5/g kapsamında kısmi sigortalı olanlar. (Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri)

– 5510 – Ek 9 kapsamında ev hizmetlerinde ayda 9 günden fazla çalışanlar. (İşverenleri tarafından SGK’ya ev hizmetlerinde ayda 10 gün veya daha fazla süreyle çalışan sigortalı kapsamında bildirilenler)

– 5510 – Ek 15 kapsamında sigortalı olanlar. (442 sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince güvenlik korucusu olarak görevlendirilenler)

– Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde (POMEM) polislik eğitimine tabi tutulan adaylar, Milli Savunma Üniversitesi ve Polis Akademisi ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi öğrencileri. (Eğitim sonrasında göreve başlamaları şartıyla)

• Askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yapmakta olanlar askere sevk tarihi ile terhis tarihi arasında SGK genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanırlar. Bunlar askerlik terhis tarihinden itibaren 30 gün süreyle daha genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanırlar.

Sigortadan Çıktığı Tarih İtibariyle Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı Sona Erenler

Aşağıda belirtilenlerin, ister kendi başvuruları üzerine sigorta çıkışları yapılmış olsun, isterse primlerini ödemedikleri için veya başka sebeple SGK tarafından doğrudan sigorta çıkışları yapılmış olsun fark etmez, sigorta çıkış yani sigortalılıklarının sonra erdiği tarih itibariyle genel sağlık sigortalılıkları da sona ermiş sayılır, buna bağlı olarak sigorta çıkış tarihi itibariyle sağlık yardımlarından yararlanma hakları da sona erer.

• İsteğe bağlı sigortalı olanlar. (5510 sayılı Kanunun 50 nci maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olanlar, 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki isteğe bağlı iştirakçiler)

• Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde (POMEM) polislik eğitimine tabi tutulan adaylar, Milli Savunma Üniversitesi ve Polis Akademisi ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi öğrencilerinden göreve naspedilmeyerek öğrenciliği sona erenler yani öğrencilik sonrası göreve başlamayanlar.

• 5510 – 5/b kapsamında kısmi sigortalı olanlar. (Çıraklar, stajyerler, bursiyerler, işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak üniversitelerde kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler)

• 5510 – 5/e kapsamında kısmi sigortalı olanlar. (Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler, işbaşı eğitim programı kapsamında çalışanlar)

• 5510 – Ek 5 Tarım SSK kapsamında sigortalı olanlar. (Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalılar)

• 5510 – Ek 6 kapsamında sigortalı olanlar. (Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışan sigortalılar ile sanatçılar)

• 5510 – Ek 9 kapsamında ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar. (İşverenleri tarafından SGK’ya ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süreyle çalışan sigortalı kapsamında bildirilenler)

• 2925 SSK Tarım sigortalıları.

• 5510 sayılı Kanunun Ek 13 üncü maddesine istinaden 60/g kapsamında genel sağlık sigortalısı olanlar. (Çalışma izni muafiyeti olan yabancılar, İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilenler)

• 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c), (d), (e) ve (f) bendinde sayılanlar.

– (c) bendi kapsamına girenler: prim ödemeden genel sağlık sigortası sağlık yardımlarından yararlananlar (yeşil kartlılar).

– (d) bendi kapsamına girenler: mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler.

– (e) bendi kapsamına girenler: 4447 sayılı Kanun gereğince işsizlik ödeneği (işsizlik maaşı) ile kısa çalışma ödeneği alan kişiler. (Ödeneklerinin sona erdiği tarih itibariyle genel sağlık sigortalılıkları da sona erer)

– (f) bendi kapsamına girenler: 5510 sayılı Kanun veya bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir veya aylık alan (emekli, dul, yetim, malullük aylığı alan) kişiler. (Bunların aylıkları herhangi bir nedenle kesildiğinde genel sağlık sigortalılıkları da sona erer)

• Ülkemizde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerden genel sağlık sigortalısı olanlar.

• Avukatlık Kanunu uyarınca avukatlık stajı yapmakta olup genel sağlık sigortası primi Türkiye Barolar Birliği tarafından ödenenlerden stajı sona erenler.

• 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun hükümlerine göre hakkında koruyucu tedbir kararı verilip yeşil kart kapsamında genel sağlık sigortasından yararlananlardan, koruyucu tedbir kararı kaldırılanlar / kararın süresi dolanlar.

• 4769 sayılı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezleri Kanunu kapsamına göre hizmet öncesi eğitime alınanlardan eğitim süresi sona erenler. (isvesosyalguvenlik.com)