5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Sigortalı sayılanlar” başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan kimlerin Bağ-Kur (4/b) kapsamında sigortalı sayılacakları açıkça belirtilmiştir.

Söz konusu maddede, anonim şirketlerin (A.Ş.) sadece yönetim kurulu üyesi olan ortakları 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılmıştır. Dolayısıyla anonim şirketin herhangi bir yönetim kurulu üyeliği olmayan ortağı Bağ-Kur sigortalısı sayılmayacağı/olamayacağı gibi aynı şekilde sadece anonim şirket yönetim kurulu üyesi olup o şirkette herhangi ortaklığı olmayan kişi de Bağ-Kur sigortalısı sayılamaz/olamaz.

Nitekim Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil Daire Başkanlığının 29.09.2014 tarihli ve 3613866 sayılı yazısında; şirket ortağı olmayan yönetim kurulu üyesinin sigortalılığıyla ilgili olarak aynen;

“Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar sigortalı sayılmıştır.

5510 sayılı Kanunda hizmet akdi 6098 sayılı Borçlar Kanununda tanımlanan hizmet akdi ve iş mevzuatında tanımlanan iş sözleşmesi olarak tanımlanmış olup 6098 sayılı Kanunda hizmet sözleşmesi işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak değerlendirilmektedir.

Hizmet akdine tabi olmaksızın kendi adına ve hesabına çalışanlardan, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirketlerin tüm ortakları 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılmışlardır.

Diğer taraftan, anonim şirketin idaresi ve temsili münhasıran idare meclisine (yönetim kuruluna) tevdi edildiğinden, bu organın üyelerinin sırf bu sıfatla görev yapmaları halinde, şirketin tüzel kişiliği ile aralarında vekalet akdine dayanan bir münasebet bulunduğundan bahis konusu kimselerin sigortalı sayılmaması gerekmekte, bu görevlerin yapılmasından dolayı hakkı huzur veya sair nam ile ücret ödenmiş olması neticeyi değiştirmemektedir.

Buna göre, şirket ortağı olmayıp dışarıdan yönetim kurulu üyesi olarak atanan ve her toplantı karşılığında huzur hakkı alanların 5510 ve mülga 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmalarına imkan bulunmamaktadır.”

şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.

2013/11 sayılı SGK Genelgesinin “13- Sigortalıların kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden kendilerini sigortalı göstermesi (Ek, 24/4/2019 tarihli ve 2019/9 sayılı Genelge) başlıklı bölümünde de;

“Yine, (4/a) kapsamında çalıştığı anonim şirkette, ortak olmayan yönetim kurulu üyesi olanların (4/a) kapsamındaki sigortalılıkları devam ettirilecek, ancak sigortalının yönetim kurulu üyeliği yanında anonim şirkete ortak olması halinde (4/a) kapsamındaki sigortalılığı sonlandırılarak (4/b) kapsamında sigortalı sayılacaktır.”

“Örnek 2- 1/1/2013 tarihinden itibaren yönetim kurulu üyesi olduğu anonim şirketten (4/a) kapsamında sigortalı bildirilen (C), 3/5/2014 tarihinde yönetim kurulu üyesi olduğu (1/7/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olunabilmesi için ayrıca ortaklık şartı aranmamaktadır.) şirkete ortak olmuştur. Sigortalı (C)’nin 2/5/2014 tarihinde (4/a) kapsamında sigortalılığı sona erdirilerek, 3/5/2014 tarihinden itibaren (4/b) kapsamında sigortalılığı başlatılacaktır.”

şeklinde açıklama ve örneğe yer verilmiştir.

Söz konusu yazı ve genelgede yer alan açıklamalar birlikte değerlendirilecek olursa;

▪ Anonim şirkette sadece yönetim kurulu üyesi olup, o şirkette herhangi bir ortaklılığı bulunmayan kişi sadece yönetim kurulu üyeliğinden dolayı 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılmaz, sigortalı olamaz, bu kişi dilerse kendisi isteğe bağlı sigortalı olabilir.

▪ Anonim şirkette herhangi bir ortaklılığı bulunmayıp sadece yönetim kurulu üyesi olan kişi, şirketle arasında hizmet akdini doğuracak şekilde ayrıca iş yaparsa bu durumda 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılır. (isvesosyalguvenlik.com)