6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 35 inci maddesi uyarınca; limited şirket ortakları, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme (kamu) alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar.

Aynı durum Sosyal Güvenlik Kurumunun prim ve diğer alacakları açısından da geçerlidir.

SGK Mevzuatına Göre Üst Düzey Yöneticiler İçin Durum Farklı

Ancak SGK mevzuatında üst düzey şirket yöneticileri açısından farklı bir durum söz konusudur. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 88 inci maddesi uyarınca; “Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.” hükmü yer almaktadır.

Dolayısıyla şirketlerde yönetim kurulu üyesi veya üst düzey yönetici olanlar, şirketin SGK’ya olan borçlarından tüm malvarlıklarıyla müştereken ve müteselsilen sorumlular. Limited şirkette müdür veya başka üst düzey yönetici olan şirket ortakları da hisse oranlarına bakılmaksızın tüm malvarlıklarıyla SGK alacaklarından sorumlular. Bu konu Şirket Ortakları ve Yöneticilerin SGK’ya Borçlardan Sorumluluğu başlıklı yazıda ayrıntılı açıklanmıştır.

Yargıtay’a Göre Üst Düzey Yöneticinin Prim Borçlarından Sorumlu Tutulabilmesi İçin Primlerin Haklı Neden Olmadan Ödenmemiş Olması Gerekir

Yargıtay bazı kararlarında;

“5510 sayılı Kanunun 88. maddesinde; “Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.” hükmüne yer verilmiş ise de bu sorumluluk, “haklı sebep olmaksızın” ödememe hali ile sınırlandırılmıştır.

Haklı nedenlerin neler olduğu konusunda kanunda bir açıklık bulunmamaktadır. Hangi hallerin haklı sebep teşkil ettiği, her bir davadaki özel koşullar ile hukuki ve maddi olayların özelliklerine göre mahkemece belirlenecektir. Bu belirleme yapılırken; diğer Kanunlardaki düzenlemelerden yararlanılmalı ve bilhassa Sosyal Güvenlik ilkeleri göz önünde tutulmalıdır.”

şeklinde değerlendirmelerde bulunmuştur.

Örneğin, Yargıtay hakkında iflas ertelemesi verilen şirketle ilgili olarak; “Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dâhil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz…” düzenlemesi uyarınca primler tahsil edilemeyecektir. Söz konusu tahsil imkânsızlığı, yönetim kurulu üyesinin kusurundan değil, doğrudan Kanundan doğduğundan, yönetim kurulu üyesi yönünden 5510 sayılı Kanunun 88’inci maddesinde yer alan “haklı sebep” kavramı kapsamında kabul edilecektir. İflasın ertelenmesine ilişkin devam eden yargılama sırasında, borçlu şirket hakkında yapılan icra takiplerinin, ihtiyati haciz ve tedbir uygulamalarının tedbiren durdurulmasına ilişkin mahkeme kararlarının da sonuç itibariyle yukarıda açıklanan iflasın ertelenmesi işlemleri ve haklı sebep kapsamında değerlendirilmesi gerekeceği dikkate alınmalıdır.” şeklinde karar vermiş, iflasın ertelendiği sürede ödenmesi gereken prim borçlarından şirket yöneticilerinin sorumlu tutulamayacağını, iflasın ertelenmesi süreci öncesinde ödenmesi gereken prim borçlarının ödenmemiş olması halinde ise şirketin üst düzey yöneticilerinin sorumlu olacağını belirtmiştir.

Konuya ilgili Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin bazı kararlarının tarih ve sayıları aşağıda yer almaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)

Karar Tarihi: 16.09.2021 – 2021/5483 E., 2021/10389 K.

Karar Tarihi: 30.06.2021 – 2021/7095 E., 2021/9398 K.

Karar Tarihi: 04.02.2020 – 2018/6053 E., 2020/685 K.

Karar Tarihi: 03.10.2019 – 2017/2841 E., 2019/7000 K.

Karar Tarihi: 25.09.2019 – 2017/2836 E. , 2019/6659 K.