Vergi İadesi Alabilecek Çalışanlar ve Şartları

7162 sayılı Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 89 uncu madde ile 27 Mart 2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisinin çalışanlara iadesine imkan tanındı.

Çünkü 7103 ve 7162 Sayılı Kanunlarla Vergi Dışı Bırakılan İşçilik Ödemeleri başlıklı yazıda belirtildiği üzere bu tür ödemeler 7103 sayılı Kanunla gelir vergisi kesintisi dışına çıkarılmıştı.

Vergi İadesi Nasıl Alınacak ?

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesine istinaden iş akdi sona erdirilmiş olup bu nedenle kendisine 27 Mart 2018 tarihinden önce; iş kaybı tazminatı, iş sonu tazminatı, iş güvencesi tazminatı, bonus ödemesi, hizmet ödülü, prim ve ek ödeme gibi çeşitli adlar altında ödenen ek tazminatlar ve yardımlar üzerinden gelir vergisi kesilmiş olan çalışanın (hizmet erbabının), bu verginin iadesi için ilgili vergi dairesine 306 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekinde yayımlanan dilekçe ile başvurması gerekir. (Dilekçeye BURADAN ulaşabilirsiniz.) İade başvurusu çalışan adına vekaletnamesi olan avukat tarafından da yapılabilecek.

Başvuru dilekçesine aşağıdaki belgeler eklenecek;

1- Kesintiye ilişkin bilgilerin yer aldığı ücret bordrosu (kesinti yapılan döneme ilişkin).

2- Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi, ikale sözleşmesi veya iş akdinin sonlandırılmasına ilişkin benzeri diğer sözleşme ve belgeler.

3- İade talebinin avukat tarafından yapılması halinde vekâletname örneği.

27 Mart 2018 tarihinden önce vergi iadesi için başvurmuş olup yukarıdaki belgeleri eksik ibraz etmiş olanlardan da eksik belgeler istenecek.

Başvuruda bulunacak kişi, dilekçesini elden veya posta yoluyla ilgili vergi dairesine verebileceği gibi İnteraktif Vergi Dairesi (İnternet Vergi Dairesi) üzerinden elektronik ortamda da verebilecek.

İlgili Yani Başvuru Yapılacak Vergi Dairesi Hangisi ?

Vergi iadesi için başvurulması gereken ilgili vergi dairesi; işverenin muhtasar beyanname yönünden mükellefi olduğu vergi dairesi olup, şubeleri nedeniyle ayrı vergi dairelerinin mükellefi olan işyerlerinde ise çalışılan hangi şubede çalışıyorsa o şubenin mükellefi olduğu yer ilgili vergi dairesi yani başvurunun yapılması gereken vergi dairesi.

Vergi İadesi Yapılmayacak Durumlar

Ayrıca vergi iadesinin alınabilmesi için çalışana ödenen tazminatlardan işverence yapılmış olan gelir vergisi kesintisinin işverence vergi dairesine ödenmiş olması gerekir. Aksi halde çalışan bu konudaki vergi iadesinden yararlanamaz. Bu durumda çalışanın kesintiyi işverenden talep etmesi gerekir. İşveren ödemezse çalışan işvereni ilgili vergi dairesine şikayet edebilir. Çünkü işveren burada vergi dairesine ödemek üzere çalışandan yaptığı gelir vergisi kesintisini vergi dairesine ödemeyerek bir nevi suç işlemiş olmaktadır.

213 sayılı Kanunda düzenlenen düzeltme zamanaşımı süresi dolduktan sonra yapılan başvurularda vergi iadesi yapılmaz.

Mahkemede Dava Açmış veya Açacak Olanların Durumu

Zamanaşımı dolmadan vergi iadesi talebinde bulunmuş ancak bu talebi reddedildiği için mahkemede dava açmış olan kişi, dava henüz kesinleşmemişse davasından feragat etmesi ve buna ilişkin ilgili mahkemeden feragat ettiğini gösterir şerhli dilekçe örneğini veya bu belge temin edilemediği takdirde mahkemenin feragat nedeniyle davanın reddine dair vereceği karar örneğini vergi dairesine ibraz etmesi gerekir. Ayrıca bu kişi daha önce yapmış olduğu vergi iade başvurusu sırasında eksik belge ibraz etmişse, vergi dairesi kendisinden bu eksik belgeleri ibraz etmesini de ister. Bu şekilde vergi iadesi almak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak, idare veya davacı lehine ya da aleyhine yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez. Yanı davayı açmış olan kişi ödediği dava giderlerini geri isteyemeyeceği gibi, kendisi de karşı taraf için herhangi bir vekalet (avukatlık) ücreti ödemek zorunda kalmaz.

Vergi iadesini aldıktan sonra her ne sebeple olursa olsun bu iade işleminden dolayı dava açılması halinde ise yapılmış olan iade haksız iade kapsamında değerlendirilir ve iade edilen tutarlar ceza ve faiz uygulanmak suretiyle geri alınır.

213 sayılı Kanunda düzenlenen düzeltme zamanaşımı süresi dolduktan sonra vergi iadesi talebinde bulunmuş, ancak bu talebi reddedildiği için dava açmış olan kişinin ise davadan feragat etmesine gerek olmayıp, mahkemeyi devam ettirmesi gerekir. Çünkü bu durumda olan kişiye eğer davayı kazanırsa vergi dairesi vergi iadesi yapacaktır

Öte yandan Kanun çıkmadan önce vergi iade talebinde bulunmuş, iade talebinin reddedilmesi üzerine dava açmış ve davayı da kaybetmiş olan kişi, eğer bu konudaki mahkeme kararı kesinleşmişse yani mahkeme kararıyla ilgili itiraz ve temyiz süresi dolmuşsa, bu durumda artık vergi iadesi alamayacak, yani Kanun değişikliği bu kişinin işine yaramayacak.

Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak kesinleşen yargı kararına göre işlem tesis edilmesi gerekmekte olup, verilen kararlar aleyhine olan hizmet erbabının, yeniden düzeltme başvurusunda bulunmak suretiyle madde ile getirilen düzenlemeden faydalanması da mümkün değildir.

İade Kapsamına Giren ve Girmeyen Ödemeler

Yukarıda da açıklandığı üzere, düzenleme kapsamında yapılacak vergi iadeleri, 27 Mart 2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, ek ödeme gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ek tazminat niteliğinde olan ödemelerden kesilen gelir vergisiyle sınırlı bulunmaktadır. Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde, işten ayrılma nedeniyle verildiği açık olan ek tazminat niteliğindeki ödemelerin ücret bordrosunda değişik adlarla (prim, iyi niyet ödemesi, teşekkür ödemesi, bonus, paket ödemesi, Ek-1, Ek-2 vb.) görünmesi, bu ödemeler üzerinden kesilen vergilerin iadesine engel teşkil etmeyecektir.

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde ayrı ayrı görünmekle birlikte, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, prim, ek ödeme ve izin ücreti gibi ödemelerin, ücret bordrosunda (ikale tazminatı, ek ödeme, ek tazminat ve paket ödemesi gibi adlarla) toplu bir halde gösterildiği durumlarda ise toplam ödeme içerisindeki ek tazminat ödemesi belirlenerek sadece bu tutara isabet eden verginin iadesi yapılır.

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde yer verilen veya bu sözleşmeler kapsamında yapılan ödemelerin dahil edildiği ilgili ayın ücret bordrosunda yer alan ve ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, mesai ücreti, resmi tatil ücreti, yıllık izin ücreti, yol ücreti, yemek ücreti, sigorta ödemeleri, sosyal yardımlar, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi ise söz konusu değildir, yani bu ödemeler vergi iadesi kapsamına girmez.

Ayrıca yine yukarıda belirtildiği üzere bu şekilde çalışana yapılacak ödemelerden işveren tarafından yapılmış olan gelir vergisi kesintilerinin Maliye’ye ödenmiş olması gerekir.

27 Mart 2018 Tarihinden Sonra Yapılan Ödemeler

27 Mart 2018 tarihinden (bu tarih dahil) sonra düzenlenen sözleşmelere istinaden yapılan ödemeler ile bu tarihten önce düzenlenmiş olmakla birlikte öngörülen ek tazminat ödemesinin 27 Mart 2018 tarihinden (bu tarih dahil) sonra yapıldığı durumlarda, vergi iadesi hakkından yararlanılması mümkün değildir. Çünkü 27 Mart 2018 tarihinden sonra hizmet erbabına ödenen kıdem tazminatı ve ikale sözleşmesine istinaden yapılan ek tazminat ödemesi toplamının, hizmet erbabının çalıştığı süre dikkate alınarak hesaplanan en yüksek Devlet memuruna ödenen azami emekli ikramiyesini aşmayan (Bkz. Kıdem Tazminatı Tavanı) kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi ve bu tutar üzerinden vergi kesintisi yapılmaması gerekmekte olup, istisna limitini aşan ek tazminat ödemelerinin ise gelir vergisi kesintisine tabi tutulması gerektiğinden, 27 Mart 2018 tarihinden sonra hizmet erbabına ödenen ve istisna limitini aşan ek tazminat ödenmelerinden kesilen vergilerin iadesi de mümkün değildir. (isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ *

———–

* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu