Her ne ad altında olursa olsun SGK’dan gelir veya aylık almayan, 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek herhangi bir işte çalışmayan, nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olmayan ve muhtaçlık şartını da taşıyan yüzde 40 veya daha fazla engelli T.C. Vatandaşları 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alabilmektedir.

2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında engelli aylığı alma şartları 65 Yaş – Engelli – Bakım Aylığı Alma Şartları başlıklı yazıda yer almaktadır. Öte yandan şartları taşıyanlara Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK veya SGK Mevzuatı çerçevesinde yetim aylığı da bağlanmaktadır. (Bkz. Dul ve Yetim Aylığı Alma Şartları, Dul ve Yetim Aylığı Alma Şartları, Öğrencilikten Dolayı Yetim Aylığı Alma Şartları)

Hem yüzde 40 veya üzeri engelli olan ve 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alma şartlarını taşıyan, hem de ölen anne veya babası üzerinden yetim aylığı alma hakkı olanlar, aynı anda her iki aylığı da alabilirler mi ?

İki Aylık Birlikte Alınamaz Sadece Aradaki Fark Alınabilir

2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alıyor olmak, Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK veya SGK Mevzuatına göre yetim aylığı almaya engel değildir, normalde 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alan aynı zamanda SGK’dan yetim aylığı da alabilir. Ancak 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alma şartlarından biri de sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık almamak olduğundan, buna bağlı olarak aynı anda hem 2022 engelli aylığı, hem de yetim aylığı alınamaz, yani iki aylık birlikte alınamaz.

Ancak, 2022 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde; “Birinci fıkra hükümlerine göre aylık almaya hak kazanacak şekilde engelli olduğunu belgeleyen ve herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan yetim olarak aylık veya gelir almakta olan çocuklardan bu kurumlardan aldıkları aylık veya gelir toplamı tutarları, bu madde gereğince durumlarına göre ödenebilecek tutardan daha az olanlara; aradaki fark ilgili sosyal güvenlik kurumu tarafından (birden fazla sosyal güvenlik kurumundan aylık veya gelir alanlar için yalnızca tercih edecekleri bir sosyal güvenlik kurumu tarafından) ödenir ve bu şekilde ödenen tutarlar Hazineden tahsil edilir.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu kanun hükmü uyarınca, hem 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alma şartlarını taşıyan, hem de yetim aylığı alan kişinin aldığı yetim aylığı tutarı alabileceği engelli aylığı tutarından az ise aradaki farkı SGK kendisine ödemekte, dolayısıyla alacağı yetim aylığı tutarı 2022 sayılı Kanun kapsamında ödenen engelli aylığı tutarıyla aynı olmaktadır. Örneğin; 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren 2022 sayılı Kanun kapsamındaki % 40 – 69 arası engelli aylığı 1226 TL, % 70 ve üzeri engelli aylığı ise 1840 TL olmuştur. SGK’dan aldığı yetim aylığı tutarı bu tutardan az olan ve aynı zamanda 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alma hakkına sahip olan kişiye, aradaki farkı SGK ödemektedir.

Almakta olduğu yetim aylığı tutarı engelli aylığı tutarından yüksek olanlar ise engelli aylığı alamayacağı gibi herhangi bir fark da alamaz.

Öte yandan yukarıda belirtildiği şekilde engelli aylığı farkından yararlanarak yetim aylığı alıyorken evlenen kız çocuğuna, verilecek evlenme ödeneğinin (çeyiz parasının) hesabında fark hariç yetim aylığı tutarı esas alınır, hesaplamaya engelli aylığı farkı dahil edilmez. (Bkz. Çeyiz Parası-Evlenme Ödeneği-Evlenme İkramiyesi Alma Şartları)

Başvurular Nereye Yapılacak ?

Normalde fark aylığı almak için başvurunun engelli sağlık kurulu raporuyla birlikte SGK’ya yapılması gerekmektedir. Ancak yetim aylığı alan kişinin aynı zamanda 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alma hakkına sahip olması gerektiğinden, engelli sağlık kurulu raporuyla birlikte önce Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına engelli aylığı başvurusu yapılması gerekir. Vakıf tarafından yapılan imceleme sonucunda kişinin 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alma hakkına sahip olduğuna karar verildikten sonra aradaki fark aylığın yetim aylığı ile birlikte ödenmesi için SGK’ya başvurulması gerekir. (isvesosyalguvenlik.com)