Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülen asgari işçilik uygulamasında, ihale konusu inşaatlar ile işyeri kayıtlarından daha yüksek maliyet belirlenebilen ticari amaçlı inşaatlar dışındaki inşaatlarda, işin yürütümü için gerekli asgari işçilik oranının tespitine esas bina maliyetinin hesabında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından her yıl ilan edilen yapı birim maliyet bedelleri esas alınmaktadır.

SGK yapı yaklaşık metrekare birim maliyet bedellerine dayanarak yaptığı bina maliyeti hesaplaması konusunda da daha önceleri inşaatın bittiği yıldan önceki tüm yıllara ait metrekare birim maliyet bedellerinin ortalamasını alıyorken, 2004 yılında bu konuda uygulama değişikliğine gitti. 2004 yılından beri SGK, aynı yıl içerisinde başlayıp biten bina inşaatlarının maliyetlerinin hesaplanmasında o yıla ait metrekare birim maliyet bedellerini, yapımı bir yıldan daha uzun süren bina inşaatlarının maliyetlerinin hesaplanmasında ise inşaatın tamamlandığı yıldan önceki yıla ait metrekare birim maliyet bedellerini esas almaktadır. (Bkz. Asgari İşçilik Uygulaması Hakkında Bilinmesi Gerekenler)

Öte yandan daha önceki yıllarda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı her yıl sadece bir kez ve genelde de Şubat veya Mart aylarında yeni yapı birim maliyet bedellerini yayımlıyorken, SGK da asgari işçilik hesaplamalarında ilgili yıl için yayımlanmış olan tek yapı birim maliyet bedellerini esas almaktayken, bu yıl Bakanlık farklı tarihlerde üç ayrı birim maliyet bedeli yayımladı. (Bkz. 2022 İnşaat Birim Maliyet Bedelleri Üçüncü Kez Artırıldı) Dolayısıyla özel bina inşaatlarıyla ilgili asgari işçilik hesaplamasında, 2022 yılı yapı birim maliyet bedeli olarak hangi tarihte yayımlanmış olan metrekare birim maliyet bedelinin esas alınacağı konusunda belirsizlik / tereddüt ortaya çıktı.

Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Asgari İşçilik Daire Başkanlığı tarafından Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine gönderilen 20.09.2022 tarihli yazı ile bu konu açıklığa kavuşturuldu.

Söz konusu Genel Yazıda;

“Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 111’inci maddesinin;

Birinci fıkrasında, gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği haiz olmayan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan özel nitelikteki inşaat işyerleri hakkında ünitece yapılacak araştırmanın; inşaat maliyetine Kurumca yayımlanan tebliğ ile belirlenen asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle yapılacağı,

İkinci fıkrasında, bina maliyetinin, belediyeler, valilikler ve ruhsat vermeye yetkili diğer makamların vermiş olduğu inşaatın ruhsatnamesinde yazılı bulunan, ruhsatnamesi yoksa ünitece tespit edilecek yüzölçümü ile birim maliyet bedelinin çarpımı suretiyle bulunacak tutar üzerinden hesaplanacağı,

Üçüncü fıkrasında, birim maliyet bedellerinin, her yıl inşaatın sınıfı ve grubuna göre Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilerek Kurumca özel nitelikteki inşaat işyerlerinin asgari işçilik uygulamasında esas alınacağı,

Dördüncü fıkrasında, inşaatın ruhsatnamesinde yer alan yapı sınıfı ve grubu esas alınarak araştırma işleminin yapılacağı,

Altıncı fıkrasında, başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatın maliyetinin hesaplanmasında o yıl için tespit edilen, başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş inşaatın maliyetinin hesabında ise bitirildiği yıldan önceki yıla ait birim maliyet bedelinin esas alınacağı,

öngörülmüştür.

18 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2022 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğde yer alan birim maliyet tutarları, 21 Haziran 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2022/2 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ ile 2 Haziran 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş idi.

13 Eylül 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2022/3 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ ile 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiştir.”

Buna göre; başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatın maliyetinin hesaplanmasında o yıl için tespit edilen birim maliyet bedeli esas alındığı”,

şeklinde açıklamalara yer verilerek,

2022 yılı içerisinde başlayıp;

– 2 Haziran 2022 tarihinden önce bitirilen özel nitelikli inşaat işleri için yapılan asgari işçilik hesaplamasında 18 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğdeki maliyet bedellerinin,

– 2 Haziran 2022 – 30 Haziran 2022 tarih aralığında bitirilen özel nitelikteki inşaat işlerine ilişkin asgari işçilik hesaplamasında 21 Haziran 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022/2 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğdeki maliyet bedellerinin,

– 1 Temmuz 2022 tarihi ve sonrasında bitirilen özel nitelikteki inşaat işlerine ilişkin asgari işçilik hesaplamasında ise 13 Eylül 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022/3 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğdeki maliyet bedellerinin,

esas alınacağı,

– 2022 yılında başlayıp biten ve 13 Eylül 2022 tarihine kadar başvuruda bulunulan işyerlerinin asgari işçilik hesaplama işleminin ise başvuru tarihinde yürürlükteki tebliğ çerçevesinde yapılması gerektiğinden bu durumdaki özel nitelikteki inşaat işleri için yeniden asgari işçilik hesaplaması yapılmayacağı,

belirtildi. (isvesosyalguvenlik.com)