Kişilerin sosyal güvenlik haklarından yararlanmasını sağlamak, bu konuda hak kaybına uğramalarını önlemek için çalışmaksızın boşta geçirdikleri daha doğrusu boşta geçirmek zorunda kaldıkları bazı süreleri daha sonra hizmet borçlanması yaparak sigortalı hizmetlerine ekleme imkanı tanınmıştır.

Hizmet borçlanması yapılabilecek boşta geçen sürelerin başında da erkek sigortalılar için yurtdışında ve askerlikte geçen süreler, kadın sigortalılar için yurtdışında geçen süreler ile doğum izni süreleri gelmektedir. Hizmet borçlanması ve kişilerin borçlanabileceği süreler konusundaki ayrıntılı bilgiler, Hizmet Borçlanması – Borçlanma Yapılabilecek Hal ve Durumlar, Kısaca Doğum Borçlanmasının Şartları, Yurtdışı Borçlanmasında Yeni Dönem 1 Ağustos’ta Başladı başlıklı yazılarda yer almaktadır.

Hizmet borçlanması yapacak kişinin ödeyeceği prim tutarı ise prime esas kazanç alt sınırı (brüt asgari ücret) ile prime esas kazanç üst sınırı (brüt asgari ücretin yedi buçuk katı) arasında kalmak şartıyla kendi belirleyeceği prime esas kazanç üzerinden hesaplanmaktadır. (Bkz. Sigorta Primine Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırları) Yurt dışı hizmet borçlanmasında prime esas kazanç tutarının yüzde 45’i, diğer hizmet borçlanmalarında ise prime esas kazancın yüzde 32’si üzerinden sigorta primi alınmaktadır.

Öte yandan 1 Ocak 2016 tarihinden beri her yılın Ocak ayından geçerli olmak üzere asgari ücrete yılda bir kez zam geliyordu (Bkz. Aylık – Günlük Brüt Asgari Ücret Tutarları), ancak bu yıl durum farklı, henüz zam oranı belli olmamakla beraber çok büyük olasılıkla Temmuz ayında asgari ücrete zam gelecek. Çok az istisnalar hariç genelde de herkes daha az prim ödemek için asgari ücret üzerinden hizmet borçlanması yapmayı tercih ettiğinden, 30 Haziran 2022 tarihinden sonra hizmet borçlanması yapacak olanlar daha yüksek tutarda borçlanma primi ödemek zorunda kalacaklar. Güncel borçlanma primi tutarlarına Askerlik-Doğum-Yurtdışı Borçlanması Yapacakların Ödeyeceği Prim Tutarları sayfasından ulaşılabilir.

2022 Yılı Bitmeden Hizmet Borçlanması Yapacak Olanlar Başvurunuzu 1 Temmuz’a Geçmeden Yapın

Asgari ücrete zam gelmesi halinde büyük ihtimalle bu zam 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerli olacağından, şu an veya 2022 yılı bitmeden asgari ücret üzerinden hizmet borçlanması yapacak olanların, zamlı asgari ücret üzerinden daha yüksek miktarda prim ödemek zorunda kalmamaları için eğer imkanları varsa en geç 30 Haziran 2022 Perşembe günü mesai bitimine kadar hizmet borçlanması başvurusu yapmalarında fayda var. Çünkü asgari ücret üzerinden borçlanma yapacaklar için başvuru tarihinde geçerli brüt asgari ücret esas alınmaktadır.

Öte yandan hizmet borçlanması priminin, başvuru üzerine SGK tarafından hesaplanarak tebliğ edildiği tarihten itibaren yurtdışı hizmet borçlanmasında üç ay, diğer hizmet borçlanmalarında ise bir ay içerisinde ödenmesi gerektiğinden; 1 Temmuz 2022 tarihinden önce borçlanma başvurusu yapan kişi, SGK tarafından hesaplanıp tebliğ edilen prim borcunu belirtilen süre içerisinde öderse eski asgari ücret üzerinden ödemiş olacaktır. Primi isterse 2022/Temmuz, Ağustos, Eylül hatta Ekim, Kasım ayında ödemiş olsun fark etmez, asgari ücret zammından etkilenmeyecektir. Ancak kendisine ödemesi gereken borçlanma primi tutarı tebliğ edilen kişi eğer belirtilen sürede ödemezse, başvurusu geçersiz sayılacağından, borçlanma yapabilmesi için tekrar başvuruda bulunması gerekeceğinden, bunlar için 1 Temmuz 2022 tarihinden önce başvuru yapılmış olması bir anlam ifade etmeyecektir.

Hizmet Borçlanmasında Hangi Tarihteki Asgari Ücret Esas Alınır ?

Asgari ücret üzerinden hizmet borçlanması yapacaklar için başvuru tarihinde geçerli brüt asgari ücret esas alınmakta olup, konuyla ilgili olarak 2013/11 sayılı SGK Genelgesinde yer alan açıklama aynen aşağıdaki gibidir.

Sigortalının borçlanmaya esas günlük kazancının tespitinde, adi posta veya kargo ile gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen borçlanma dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo ile gönderilenlerde postaya veya kargoya verildiği tarih, e-devlet başvurularında ise başvurunun yapıldığı tarih esas alınacaktır.

Kuruma yazılı olarak başvurup dilekçeleri ekinde borçlanma belgeleri bulunmayanlardan bir ay içinde söz konusu belgeleri ibraz etmeyenlerin hizmet borçlanma tutarları, belgenin Kurum kayıtlarına ibraz edildiği tarihte geçerli olan prime esas günlük kazanç miktarlarına göre hesaplanacaktır.

Kuruma yazılı olarak başvurup dilekçeleri ekinde borçlanma belgeleri bulunmayanlardan bir ay içinde söz konusu belgeleri ibraz etmeyenlerin hizmet borçlanma tutarları, belgenin Kurum kayıtlarına ibraz edildiği tarihte geçerli olan prime esas günlük kazanç miktarlarına göre hesaplanacaktır.

Her borçlanma için ayrı borçlanma talep dilekçesi alınacaktır. Örnek 1- 14/10/2008 tarihinde borçlanmak için Kuruma başvuran sigortalıya borcu hesaplanarak 17/11/2008 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu sigortalının borçlanma tutarını 17/12/2008 tarihi mesai bitimine kadar ödemesi halinde borçlanması geçerli sayılacaktır. Süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenler ile bir kısmını ödeyenlerin kalan süreleri için yeniden başvurmaları gerekmektedir. (isvesosyalguvenlik.com)