Emekli Sandığı mevzuatında evlenme ikramiyesi, SGK’nın anayasası olan 5510 sayılı Kanunda ise evlenme ödeneği olarak geçen, günlük hayatta da daha çok Çeyiz Parası olarak bilinen ödemeden yetim aylığı alan kız çocuklarının yararlanma şartları, Çeyiz Parası-Evlenme Ödeneği-Evlenme İkramiyesi Alma Şartları başlıklı yazıda ayrıntılı açıklanmıştır.

Ancak sitemize zaman zaman çeyiz parasının bir defadan fazla alınıp alınamayacağı, yetim aylığı alıyorken evlenme nedeniyle yetim aylığını kestirip çeyiz parası alan kız çocuğunun daha sonra boşanıp tekrar evlenmesi halinde tekrar çeyiz parası alıp alamayacağı, çeyiz parası alıp evlendiği kişiden boşanıp, daha sonra aynı kişiyle evlenecek kız çocuğunun tekrar çeyiz parası alıp alamayacağı yönünde sorular gelmektedir.

Ölen anne veya babası 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı kapsamında memur olarak çalışmış yani Emekli Sandığı İştirakçisi olmuş olan kız çocukları, (anne – baba isterse 1 Ekim 2008 tarihi veya sonrasında ölmüş olsun fark etmez), yetim aylığı ve çeyiz parası (evlenme ikramiyesi) alma şartları yönünden 5434 sayılı Emekli Sandığı hükümlerine tabidirler. Ölen anne ve babası (hangi tarihte ölmüş olursa olsun fark etmez), SSK ya da Bağ-Kur kapsamında olan kız çocukları ile ölen anne veya babası 1 Ekim 2008 tarihi ya da sonrasında ilk defa memur olarak işe başlamış olan kız çocukları ise yetim aylığı ve çeyiz parası (evlenme ödeneği) alma şartları yönünden 5510 sayılı Kanun hükmüne tabidirler. (Bkz. Memurların 5510 Sayılı Kanuna Tabi Olmasında Hangi Tarih Esas Alınır ?)

Tek İstisna Hariç Çeyiz Parası Sadece Bir Kez Alınabilir

Ancak gerek 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre yetim aylığı alan kız çocukları, gerekse SSK – BağKur kapsamında yetim aylığı alan, 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre yetim aylığı alan kız çocukları, bir defaya mahsus olmak üzere çeyiz parası (evlenme ikramiyesi, evlenme ödeneği) alabilirler.

Çünkü gerek 5434 sayılı Kanunun gerekse 5510 sayılı Kanunun konuya ilişkin hükümleri aynen aşağıdaki gibidir;

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun mülga (yürürlükten kaldırılan) 90 ıncı maddesinde aynen; “Evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının oniki aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenir.” hükmü yer almaktadır.

5510 sayılı Kanunun “Evlenme ve cenaze ödeneği” başlıklı 37 nci maddesinde de; “Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde yeniden hak sahibi olması halinde, iki yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık bağlanmaz, bu durumda olanlar 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır.” hükmü yer almaktadır.

Dolayısıyla hangi kapsamda olursa olsun fark etmez, yetim aylığı alıyorken evlenme nedeniyle aylığını kestirip çeyiz parası (evlenme ikramiyesi, evlenme ödeneği) alan kız çocuğu daha sonra boşanıp tekrar evlense bile bir daha çeyiz parası alamaz.

Ancak kız çocuğunun üzerinden yetim aylığı aldığı kişinin değişmiş olması halinde ikinci kez çeyiz parası alabilir. Yani daha önce babası üzerinden aldığı yetim aylığına bağlı olarak çeyiz parası almış olan kız çocuğu daha sonra boşanıp annesi üzerinden yetim aylığı almaya başlamış ve tekrar evlenecekse çeyiz parası alabilir veya tam tersi daha önce annesi üzerinden aldığı yetim aylığına bağlı olarak çeyiz parası almış olan kız çocuğu daha sonra boşanıp babası üzerinden yetim aylığı almaya başlamış ve tekrar evlenecekse çeyiz parası alabilir. (isvesosyalguvenlik.com)