İşyerinde en az bir yıllık çalışma süresini doldurduktan sonra işveren tarafından işten çıkarılan veya kendisi işten çıkan işçinin hangi hallerde kıdem tazminatı almaya hak kazanacağı 1475 sayılı İş Kanunun 14 üncü maddesinde açıkça belirtilmiştir.

Bu konu En Basit Şekliyle Kıdem Tazminatı Alma Şartları başlıklı yazıda belirtilmiştir.

1475 sayılı Kanunun 14 maddesine göre, bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla işten ayrılanların da kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır.

Emekli olan işçi aynı işyerinde çalışmaya devam etse bile emeklilik başvurusu yapabilmesi için işten ayrılması, dolayısıyla da sigorta çıkışının verilmesi zorunlu olduğundan, kıdem tazminatına hak kazanır. (Bkz. Emeklilik Başvurusu İçin İşten Ayrılma Şartı Kaldırılmadı Devam Ediyor)

Emeklilik sonrası kıdem tazminatını almadan aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçi kıdem tazminatını daha sonra alabilir mi, yoksa emeklilik öncesi çalışmasına ait kıdem tazminatı alma hakkını kaybeder mi ?

Yargıtayın bu konuda son yıllarda verdiği kararlarına göre, emeklilik nedeniyle işten ayrılıp kıdem tazminatını almadan emeklilik sonrası aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçi, emeklilik öncesi çalışma dönemine ait kıdem tazminatını almaya hak kazanmış olduğundan, daha sonra herhangi bir nedenle işten çıktığında veya çıkarıldığında her hâlükârda emeklilik öncesi döneme ait kıdem tazminatını alabilir, eğer kıdem tazminatı almayı hak edecek şekilde işten çıkmış veya çıkarılmışsa bu durumda emeklilik öncesi dönemi de kapsayacak şekilde tüm çalışma dönemine ait kıdem tazminatını alabilir. Bu konudaki 5 yıllık zaman aşımı süresi de işçinin emeklilik nedeniyle sigorta çıkışının yapıldığı tarihten itibaren değil, işten tamamen ayrıldığı tarihten itibaren işlemeye başlar.

Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 22.02.2022 tarihli bir kararında aynen; “Somut olayda, davacının Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık aylığı almaya başlamasına rağmen asıl işverene ait işyerindeki çalışmasına kesintisiz çalıştığı, bu çalışmasının istifa ile sonuçlanması sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanamaz ise de, emeklilik tarihine kadar geçen süre için kıdem tazminatı alacağına hak kazandığı sonucuna varılmıştır. Mahkemece davacının emeklilik tarihine kadar olan çalışma süresi yönünden kıdem tazminatı alacağına hükmedilmesi yerinde ise de, tazminata esas ücretin belirlenmesinde hata yapıldığı anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının 30.06.2012 tarihindeki ücreti ile o tarihteki yol yardımı toplamı dikkate alınmak suretiyle, tazminata esas ücretin 1.193,03 TL olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Davacının emeklilik tarihinden sonraki çalışması istifa ile sona erdiğinden bu döneme ilişkin çalışma süresi ile bu dönem sonundaki ücrete göre kıdem tazminatı hesaplanması yerinde değildir. Kıdem tazminatının hesaplanmasında esas alınması gereken (son) ücret, davacının emeklilik tarihindeki ücrettir. Gerek ücretin, gerekse ücrete ilave edilecek yardımların parasal değeri belirlenirken davacının emeklilik tarihi olan 25.07.2011 tarihi esas alınmalı, bu tarihteki tazminata esas ücret miktarı üzerinden hesaplama yapılmalıdır. Kıdem tazminatına esas ücretin belirlenmesinde hata yapılarak hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.” şeklinde açıklama ve değerlendirmelere yer vermiştir. (T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ – Esas No. 2022/781, Karar No. 2022/2159, Tarihi: 22.02.2022)

Yine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 06/11/2019 tarihi bir kararında da; “Davacı davalı işyerinde çalışırken 28.02.2008 tarihinde yaşlılık aylığı bağlanarak emeklilik nedeniyle iş akdini sona erdirmiş ancak davalı işyerinde çalışmaya devam etmiş 18.02.2011 tarihinde de işyerine verdiği el yazılı “18.02.2011 tarihinde özel nedenlerden dolayı kendi isteğimle işten ayrılmak istiyorum, istifamın kabulünü rica ediyorum” içerikli haklı neden içermeyen istifa dilekçesi ile iş akdini sona erdirmiştir. Son istifa dilekçesi haklı neden içermediğinden davacı kıdem tazminatını talep edemez ise de emeklilikle sona eren ilk dönem çalışması için kıdem tazminatına hak kazanıldığından davacının 01.08.1996-28.02.2008 tarihleri arasındaki çalışması için belirlenecek kıdemi üzerinden ve 28.02.2008 tarihindeki ücreti baz alınarak hesaplanacak kıdem tazminatının hüküm altına alınması gerekirken hesaplamanın 01.08.1996-24.12.2010 tarihleri arası için yapılması hatalıdır.” şeklinde açıklama ve değerlendirmelere yer vermiştir. (T.C. YARGITAY 9. Hukuk Dairesi – Esas No.2017/8728, Karar No.2019/19263, Tarihi:06/11/2019)

Eğer işçi emeklilik öncesi döneme ait kıdem tazminatını alarak çalışmaya devam etmiş, daha sonra kıdem tazminatı almayı hak edecek şekilde işten çıkmış veya çıkarılmışsa bu durumda da emeklilik sonrası çalışma dönemine ait kıdem tazminatını alabilir. (isvesosyalguvenlik.com)

Aşağıda tarih ve sayıları yer alan Yargıtay kararları da aynı konuya ilişkindir.

• T.C. YARGITAY 9. Hukuk Dairesi – Esas No.2015/28058, Karar No.2019/18958, Tarihi:04/11/2019
• T.C. YARGITAY 9. Hukuk Dairesi – Esas No. 2016/5826, Karar No. 2019/22774, Tarihi: 19.12.2019
• T.C. YARGITAY 9. Hukuk Dairesi – Esas No. 2020/1580, Karar No. 2021/5099, Tarihi: 25/02/2021