İlk defa SSK döneminde 2004 yılı Mayıs ayına ait prim belgesinin e-bildirge (internet) üzerinden verilmesi şeklinde başlayan çalışanlarla ilgili bazı bildirge ve belgelerin internetten verilmesi uygulaması daha sonra yaygınlaştırıldı, kapsam genişletildi.

2004 yılı Mayıs ayına prim belgesiyle ilgili olarak 2004 Haziran ayında başlayan uygulama sekiz (dahil) ve daha fazla sigortalı çalıştırılan işyerleri için zorunlu, bir ila yedi arasında sigortalı çalıştırılan işyerleri için ise isteğe bağlı şeklide başlatılmıştı. Daha sonra çalışan sayısına bakılmaksızın tüm işyerleri zorunluluk kapsamına alındı. Aynı şekilde tekrar sigortalı işe giriş bildirgesinin 1/11/2008 tarihinden itibaren, sigortalı ilk işe giriş bildirgesini ise 1/12/2008 tarihinden itibaren internet üzerinden verilmesi zorunluluğu getirildi.

Uygulama kapsamına daha sonra da istirahatli (raporlu) işçinin çalışmadığına dair bildirim, iş kazası ve meslek hastalığı bildirimi, sigortalı işten ayrılış bildirgesi, işyeri bildirgesi de girdi.

Hatta Kuruma verme süresi geçen prim belgelerini internetten verme imkanı olmadığı halde, SGK buna imkan tanıyan düzenlemeyi de yaptı. (Bkz. Süresi Geçen Prim Belgeleri de İnternetten Verilebilecek)

İnternet (E-Bildirge) Üzerinden Verilmesi Zorunlu Olan Belge ve Bildirgeler

– İşyerinin yeni tescili (yeni işyeri dosyası açılması), nevi değişikliği, devir, intikal nedeniyle verilecek işyeri bildirgesi, alt işveren giriş işlemleri

– Yasal süresi (SGK’ya verme süresi) henüz geçmemiş aylık prim ve hizmet belgeleri

– Sigortalı işe giriş bildirgesi (ilk veya tekrar işe giriş bildirgesi fark etmez)

– Sigortalı işten ayrılış bildirgesi

– Çalışmadığına dair bildirim

– İş kazası ve meslek hastalığı bildirimi

İnternetten Verilmemesi Halinde Ceza Uygulanacak Belge ve Bildirgeler

Aşağıda belirtilen belge ve bildirgelerin, e-bildirge (internet) yerine kağıt ortamında elden verilmesi veya posta ile gönderilmesi halinde, belge süresinde verilmiş olsa bile işverene 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır. Çünkü söz konusu 102 nci maddede bu bildirge ve belgelerle ilgili olarak; Kanunda belirtilen süre içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usulüne uygun vermeyenler ile Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu hâlde anılan ortamda göndermeyenler hakkında idari para cezası uygulanacağı belirtilmiştir. Bu belge ve bildirgeler şunlardır;

– Sigortalı işe giriş bildirgesi (5510/102-1-a)

– İşyeri bildirgesi (5510/102-1-b) (Ek belgeler de internetten verilebilmektedir. Bkz. İşyeri Bildirgesi Eki Belgeler de İnternetten Verilebilecek)

– Yasal verme süresi geçmemiş aylık prim ve hizmet belgesi, muhtasar ve prim hizmet belgesi (5510/102-1-c)

– İstirahatli sigortalıyla ilgili çalışmadığına dair bildirim (5510/102-1-i)

– Sigortalı işten ayrılış bildirgesi (5510/102-1-j)

5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca; 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tâbi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilân tarihini, adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması durumunda ise en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden on gün içinde, ayrıca işyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi, sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde, işyerinin nakledildiği, yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde, işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçılar tarafından ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, işyeri bildirgesini verilmesi zorunlu olduğundan; nevi değişikliği, devir, intikal hallerinde de işyeri bildirgesinin internet üzerinden verilmemesi halinde idari para cezası uygulanır. Öte yandan, alt işverenlerle ilgili giriş işlemlerinin de internet üzerinden yapılması gerekmekle birlikte, alt işverenin işyeri bildirgesi vermesi gerekmediğinden bu bildirimin internet üzerinden yapılmaması halinde idari para cezası uygulanır.

İş kazası ve meslek hastalığıyla ilgili bildirimin internet üzerinden yapılması zorunlu olmakla beraber, bildirimin internet üzerinden yapılmaması halinde idari para cezası uygulanmaz. Ancak bildirimin süresi geçtikten sonra yapılması veya hiç yapılması halinde 5510 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen yaptırım ile 6331 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde öngörülen idari para cezası uygulanır.

Diğer Açıklamalar

– İşyeri bildirgesi internet üzerinden verildikten sonra, bildirge ekinde Kuruma verilmesi gereken belgelerin yedi iş günü içinde Kuruma elden verilmesi veya posta yoluyla gönderilmesi gerekir. (Bkz. İşyeri Bildirgesi İle Verilmesi Gereken Evraklar Nelerdir ?) 7099 sayılı Torba Kanunla yapılan düzenleme çerçevesinde bazı durumlarda işverenlerin işyeri bildirgesi vermeleri gerekmeyeceğinden, bu durumda olan işverenlerin internet üzerinden işyeri bildirgesi vermeleri gerekmez. (Bkz. Yeni Düzenlemeye Göre İşyeri Bildirgesi Verilmeyecek Durumlar)

– İş kazasının işveren tarafından Kuruma e-Bildirim programı üzerinden bildirilmesi gerekir. Elektronik İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formuna www.sgk.gov.tr adresinden ulaşılabilir. Bilgi işlem altyapısında meydana gelen arızalar ya da elektronik erişimin sağlanamaması, e-Bildirge şifresi alınamaması gibi nedenlerle bildirimin elektronik ortamda yapılamaması durumunda, işverenlerce veya sigortalılarca www.sgk.gov.tr adresinde yer alan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile kâğıt ortamında veya aynı bilgileri taşıyan dilekçe ile yasal süresinde Kuruma yapılan bildirim de geçerli sayılır.

– İstirahatli (raporlu) işçinin çalışmadığına dair bildirimin, http://www.sgk.gov.tr internet adresinde “İŞVEREN” menüsü, “Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi”, “Kullanıcı Şifre Ekranı”, “Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri”, “Giriş” bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle işverenler tarafından sigortalıların hak ettikleri istirahat süresinin bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait aylık prim hizmet belgesinin verileceği son gün mesai bitimine kadar elektronik ortamda yapılması zorunludur. Aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni olarak geçen 01 kodu ile (istirahat) bildirilen sigortalılar için bu bildirim çalışılmadığına dair bildirim yerine geçer. (isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ *

———–

* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu