4857 sayılı İş Kanununun “Çalışma süresi” başlıklı 63 üncü maddesinde, “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir.” hükmüne yer verilerek haftalık çalışma süresi en fazla 45 saat olarak belirlenmiştir.

Bu sürenin haftanın günlerine nasıl dağıtılacağı 45 Saatlik Haftalık Çalışma Süresinin Günlere Dağıtılması başlıklı yazıda açıklanmıştır. Haftalık 45 saati aşan çalışma süreleri ise fazla mesai sayılmaktadır. Yine İş Kanunu hükümlerine göre fazla mesai dahil günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz, ayrıca işçiye yıllık toplam 270 saatten daha fazla fazla mesai yaptırılamaz.

Kanun ile haftalık çalışma sürelerine sınırlama getirilerek, çalışanların dinlenmesinin ve ailesine vakit ayırmasının sağlaması amaçlanmıştır. İşçinin dinlenmeden uzun süre çalıştırılması hem yıpranmasına, hem de iş kazalarına sebep olmaktadır. (Bkz. İşçinin Fazla Çalıştırılmasının İş Güvenliği Yönünden Doğuracağı Riskler) Durum böyle olmakla birlikte, haftalık 45 saatlik azami çalışma süresine uymayan birçok işyeri bulunmaktadır. Bu nedenle de uzun çalışma süreleri çalışanların en çok yakındığı, şikayet ettiği konuların başında gelmektedir. Bu hususu sitemizde de sık sık gündeme getiriyoruz. (Bkz. Çalışanların Yarısı Zaman Baskısı Altında Çalışmaktan Şikayetçi, Özel Sektör Çalışanları Uzun Çalışma Saatlerinden Şikayetçi, Her İki Çalışandan Biri Fazla Mesai Yapıyor, Her İki Çalışandan Biri Fazla Mesai Yapıyor)

Öte yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat BİLGİN; 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü (İşçi Bayramı) nedeniyle yaptığı açıklamada, 45 saat olan haftalık çalışma sürelerinin kısaltılmasını, günlük mesai süresinin 6 saate düşürülmesini gündeme getirdi.

Bakan Bilgin konuyla ilgili olarak, gelişen yeni iş ortamları nedeniyle günlük mesai saatlerinin yeniden ele alınması gerektiğini, haftalık 45 saat olan çalışma süresinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirterek, açıklamasında aynen;

“Bu 8 saat talebinin olduğu dönem hepimizin bildiği gibi sanayi çağının başladığı dönemdi. Herhalde araya giren bu teknolojik değişimle, bu teknolojik devrimle işçilerin, emekçilerin, hizmet sektöründe çalışan emekçilerin ürettikleri değer, ürettikleri ürün, ürettikleri hizmet katlanarak artmıştır. Bunun için artık günümüzde tartışılması gereken, bu 1 Mayıslarda tartışılması gereken ilk şey çalışma sürelerinin halen sanayi çağının başlangıcında talep edilen 8 saat civarında kalması olabilir mi ? Elbette açıkça olamaz.

Dolayısıyla biz Türkler de çalışma hayatımızı modernize ederek çalışma sürelerinin yeniden daha insani şartlarda, emeğin verimliliğini birim verimliliğindeki artışı dikkate alarak yeniden düzenlemek durumundayız.” ifadelerini kullandı.

İngiltere’de 6 saat uygulamasına geçildiğini belirten Bakan Bilgin, “5 saat denemesi yapılıyor. Dünyanın birçok yerinde, bu çalışmalar yapılıyor. 1 Mayıs’ta bunları düşünerek çalışma ilişkileri üzerinde tartışmamız gerekir.” dedi. (isvesosyalguvenlik.com)