Hizmet akdine istinaden 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olarak SGK’ya bildirilen kişilerle ilgili olarak, söz konusu bildirimlerin gerçek (fiili) çalışmaya dayanmadığı yani sahte sigortalılık olduğu, kişilerin sigorta bildirimini yapmış olan işyerinin / işyerlerinin sahte işyeri olduğu yönünde şüphe veya ihtimal çıkması halinde SGK o işyerlerini ve o işyerlerinden sigortalı olarak bildirilen kişilerin sigortalılık durumlarını incelemeye almaktadır.

Bu şekilde incelemeye alınan işyerlerinden sigortalı olarak bildirilmiş olan kişilerin hizmet dökümlerinde de o işyerlerinden bildirilmiş olan sigortalı hizmetlerin yer aldığı satırlara S (Sahte İşyeri) – K (Kontrollü İşyeri) – Ş (Şüpheli İşyeri) harfleri konulmaktadır. Bu konudaki açıklama Hizmet Dökümünde Görünen S – K – Ş Harfleri Ne Anlama Gelmektedir ? başlıklı yazıda yer almaktadır.

Hizmet Dökümünde S – K – Ş Harfleri Görünen Kişinin Emeklilik Başvurusu Kabul Edilir mi – Emekli Olabilir mi ?

Yukarıda belirtildiği şekilde hizmet dökümünde S – K – Ş harfleri görünen kişilerin emekli olup olamayacakları, ne zaman emekli olabilecekleri, SGK Müdürlüklerinin bu durumdaki kişilerden emeklilik başvurusu yapmış olanlarla ilgili olarak nasıl bir yol izleyeceği, “Sahte, Kontrollü Şüpheli İşyerleri İle İlgili Yapılacak İşlemler” konulu ve 2021/27 sayılı Genelgenin “3- SAHTE, KONTROLLÜ VE ŞÜPHELİ İŞYERLERİNDEN BİLDİRİM YAPILAN SİGORTALILARIN AYLIK BAĞLAMA İŞLEMLERİ” başlıklı bölümünde açıklanmış olup, söz konusu Genelge doğrultusunda SGK Müdürlükleri tarafından yapılan işlemler aşağıda belirtilmiştir.

1. Hizmet Dökümünde “S” Harfi Görünen Kişilerin Durumu

“Sahte İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetlerin olduğu satırlar hizmet dökümünde “S” harfi ile işaretlenir. Hizmet dökümünde bu şekilde “S” harfi bulunan kişilerin emeklilik başvurusu yapması halinde, “S” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetleri dikkate alınmadan, diğer sigortalı hizmetlerinin kişinin emekliliği için yeterli olup olmadığına bakılır.

Eğer “S” harfi bulunan satırlar dışındaki sigortalı hizmetlerin toplamı kişinin emekli olması için yeterli geliyorsa emeklilik başvurusu kabul edilerek emeklilik işlemleri tamamlanır ve emekli aylığı bağlanır. Konuyla ilgili inceleme tamamlandıktan sonra, “S” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetlerin iptal edilmemesine, geçerli sayılmasına karar verilirse, kişinin daha önce hesaplanmış olan emekli aylığı, daha önce dikkate alınmamış sigortalı hizmetleri de dikkate alınarak yeniden hesaplanır, emekli aylığı ödemeleri yeni hesaplanan aylık tutarı üzerinden devam eder. İnceleme tamamlandıktan sonra “S” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetlerin iptal edilmesine karar verilirse, kişinin daha önce bağlanmış olan emekli aylığında herhangi bir değişiklik olmaz.

Buna karşılık, eğer “S” harfi bulunan satırlar dışındaki sigortalı hizmetlerin toplamı kişinin emekli olması için yeterli gelmiyorsa, bu durumda kişinin emeklilik işlemleri, “S” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerle ilgili inceleme tamamlanana kadar bekletilir. İnceleme tamamlandığında kişinin söz konusu hizmetleri iptal edilirse, kalan sigortalı hizmetleri emekliliği için yeterli olmayacağından emeklilik talebi reddedilir. Daha sonra eksik sigortalı hizmetlerini tamamlayıp tekrar emeklilik başvurusunda bulunması gerekir. “S” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerin, inceleme sonucunda iptal edilmemesine yani geçerli sayılmasına karar verilirse emeklilik işlemleri yapılır.

Örnek 1: “S” harfi olan satırlardaki prim gün sayıları dikkate alınmadığında, diğer prim gün sayılarının toplamı kişinin emekli olması için yetmiyorsa, kişinin emekli olabilmesi için “S” harfi bulunan satırlardaki prim gün sayılarının bir kısmı veya tamamının dikkate alınması gerekiyorsa, bu durumda kişinin emeklilik işlemleri, “S” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerle ilgili inceleme tamamlanana kadar bekletilir. İnceleme tamamlandığında kişinin söz konusu hizmetleri iptal edilirse, kalan prim gün sayısı emekliliği için yeterli olmayacağından emeklilik talebi reddedilir. Daha sonra prim gün sayısını tamamlayıp tekrar emeklilik başvurusunda bulunması gerekir. “S” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerin, inceleme sonucunda iptal edilmemesine karar verilirse emeklilik işlemleri yapılır.

Örnek 2: Hizmet döküm cetvelinin başındaki bir veya birkaç satırda “S” harfi varsa, kişinin emekli olabilmesi için “S” harfi bulunan o ilk satırlardaki sigortalı hizmetlerin dikkate alınması gerekiyorsa, söz konusu satırlardaki sigortalı hizmetler dikkate alınmadığında, kişinin sigorta başlangıcı olarak o satırlardan sonraki satırda yer alan sigortalı hizmetinin sigorta başlangıcı olarak dikkate alınması halinde, o sigorta başlangıç tarihine göre kişi emeklilik başvurusu yaptığı tarihte doldurması gereken prim gün sayısını ve/veya yaşı tamamlamamış görünüyorsa, bu durumda da emeklilik işlemleri “S” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerle ilgili inceleme tamamlanana kadar bekletilir. İnceleme tamamlandığında kişinin söz konusu hizmetleri iptal edilirse, emeklilik şartını taşımadığı için emeklilik talebi reddedilir. Daha sonra emeklilik şartlarını tamamlayıp tekrar emeklilik başvurusunda bulunması gerekir. “S” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerin, inceleme sonucunda iptal edilmemesine karar verilirse emeklilik işlemleri yapılır.

2. Hizmet Dökümünde “K” Harfi Görünen Kişilerin Durumu

“Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetlerin olduğu satırlar hizmet dökümünde “K” harfi ile işaretlenir. Hizmet dökümünde bu şekilde “K” harfi bulunan kişilerin emeklilik başvurusu yapması halinde, “K” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetleri dikkate alınmadan, diğer sigortalı hizmetlerinin kişinin emekliliği için yeterli olup olmadığına bakılır. Bu konuda da aynen “S” harfi bulunan sigortalı hizmetlerle ilgili izlenen yol izlenir.

Eğer “K” harfi bulunan satırlar dışındaki sigortalı hizmetlerin toplamı kişinin emekli olması için yeterli geliyorsa emeklilik başvurusu kabul edilerek emeklilik işlemleri tamamlanır ve emekli aylığı bağlanır. Konuyla ilgili inceleme tamamlandıktan sonra, “K” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetlerin iptal edilmemesine, geçerli sayılmasına karar verilirse, kişinin daha önce hesaplanmış olan emekli aylığı, daha önce dikkate alınmamış sigortalı hizmetleri de dikkate alınarak yeniden hesaplanır, emekli aylığı ödemeleri yeni hesaplanan aylık tutarı üzerinden devam eder. İnceleme tamamlandıktan sonra “K” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetlerin iptal edilmesine karar verilmesi halinde ise kişinin daha önce bağlanmış olan emekli aylığında herhangi bir değişiklik olmaz.

Buna karşılık, eğer “K” harfi bulunan satırlar dışındaki sigortalı hizmetlerin toplamı kişinin emekli olması için yeterli gelmiyorsa, bu durumda kişinin emeklilik işlemleri, “K” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerle ilgili inceleme tamamlanana kadar bekletilir. İnceleme tamamlandığında kişinin söz konusu hizmetleri iptal edilirse, kalan sigortalı hizmetleri emekliliği için yeterli olmayacağından emeklilik talebi reddedilir. Eksik sigortalı hizmetlerini tamamlayıp daha sonra tekrar emeklilik başvurusunda bulunması gerekir. “K” harfi olan satırlardaki sigortalı hizmetlerin, inceleme sonucunda iptal edilmemesine yani geçerli sayılmasına karar verilirse emeklilik işlemleri yapılır.

3. Hizmet Dökümünde “Ş” Harfi Görünen Kişilerin Durumu

“Şüpheli İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetlerin olduğu satırlar hizmet dökümünde “Ş” harfi ile işaretlenir. Ancak hizmet dökümünde “S” veya “K” harfi bulunan kişilerin emeklilik başvurusunda yapılan ve yukarıda belirtilen işlemlerden farklı olarak, hizmet dökümünde “Ş” harfi bulunan kişilerin emeklilik başvurularında, “Ş” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetleri de dikkate alınır, eğer kişi emeklilik şartlarını taşıyorsa, bu konudaki inceleme sonucu beklenmeden emekli aylığı bağlanır.

Daha sonra konuyla ilgili inceleme tamamlandığında, kişinin “Ş” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetlerinin gerçek çalışmaya dayandığına karar verilir, dolayısıyla söz konusu sigortalı hizmetler geçerli sayılırsa, kişi zaten emekli olduğu için herhangi bir işlem yapılmaz.

Eğer kişi emekli olduktan sonra konuyla ilgili inceleme tamamlanır, kişinin “Ş” harfi bulunan satırlardaki sigortalı hizmetlerinin gerçek çalışmaya dayanmadığına, sahte sigortalılık kapsamında bildirilmiş sigortalı hizmetler olduğuna karar verilirse, söz konusu sigortalı hizmetlerin tamamı silinir. Kişinin kalan sigortalı hizmetleri, emekli olması için yeterli geliyorsa, bu durumda sadece bağlanmış olan emekli aylığı kalan sigortalı hizmetleri dikkate alınarak yeniden hesaplanır, emekli aylığı ödemeleri yeni hesaplanan tutar üzerinden yapılır. Buna karşılık kişinin kalan sigortalı hizmetleri emekli olması için yetersiz kalıyorsa, kişinin emekliliği iptal edilir, ödenmiş olan emekli aylıkları da faiziyle birlikte yersiz ödeme kapsamında geri alınır.

Emekli Olduktan Sonra SGK’ya Bildirilmiş Olan Sigortalı Hizmetleri İncelemeye Alınanların Durumu

Kişi emekli olduktan sonra, herhangi bir nedenle SGK tarafından yapılan inceleme sonucunda kişi adına bildirilmiş olan sigortalı hizmetlerin tamamının sahte olduğu, gerçek çalışmaya dayanmadığı tespit edilir ve iptal edilirse, kişinin emekliliği iptal edilir, geriye dönük ödenmiş olan emekli aylıklarının tamamı yersiz ödeme kapsamında faiziyle birlikte SGK tarafından geri alınır. Eğer kişinin sigortalı hizmetlerinin sadece bir kısmı iptal edilir ve kalan sigortalı hizmetleri emeklilik için yeterli gelirse, bu durumda emekli aylığı kalan sigortalı hizmetleri dikkate alınarak yeniden hesaplanır, emekli aylığı ödemeleri yeni hesaplanan tutar üzerinden yapılır. Eğer bu yeri hesaplama ile kişinin emekli aylığı miktarında azalma meydana gelmişse, daha önceki emekli aylıkları da yüksek tutardan ödenmiş olacağından, daha önceki ödemeler ilişin aradaki fark yersiz ödeme kapsamında faiziyle birlikte geri alınır.

Sahte sigortalılık konusuyla ilgili uyarı ve açılamalara, Sahte Sigorta Tuzağına Düşmeyin, Sahte – Gerçek Çalışmaya Dayanmayan Sigortalılık ve Uygulanan Yaptırımlar, Sahtekar ve Sorumsuzlar Yüzünden Binlerce Çalışanın Hayatı Karardı – Kararıyor başlıklı yazılarda yer verilmiştir.

Dul – Yetim Aylıkları İçin de Aynı Durum Geçerli

Sigortalı öldükten sonra, kendisi adına SGK’ya bildirilmiş olan sigortalı hizmetlerinin bir kısmı veya tamamıyla ilgili olarak sahte, kontrollü veya şüpheli incelemesi başlatılmış olması halinde de aynen yukarıda sigortalının kendi emeklilik başvurusunda veya emekliliğinde yapılan işlemlerle ilgili işlemler yapılır, aynı yol izlenir. (isvesosyalguvenlik.com)