Sigorta Girişinin En Geç Bir Gün Önceden Yapılma Şartının İstisnaları

4447 sayılı Kanunla 8 Eylül 1999 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle, herhangi bir işyerinde işe başlayan işçinin sigortalı işe giriş bildirgesinin, istisnai bazı durumlar hariç en geç işe başlamadan bir gün önce verilmesi şartı getirilmişti.

Aynı düzenlemeye Sosyal Reformuyla Birlikte 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe gire 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde de yer verildi. Dolayısıyla bazı istisnalar hariç, 4/1-a (SSK) kapsamındaki kişilerin çalışmaya, mesleki eğitime veya staja başladıkları tarihten en geç bir gün önce sigortalı işe giriş bildirgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gerekiyor. Hatta 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun uyarınca işe başlamadan önce eğitim verilen kişilere ait işe giriş bildirgelerinin de en geç eğitime başlama tarihinden bir gün önce verilmesi gerekiyor. (Bkz. İşçinin Eğitimi Başlamadan Sigorta Girişi Yapılmalı başlıklı yazı)

Ancak sigortalı işe giriş bildirgesinin en geç işçi işe başlamadan bir gün önce verilmesi şartının bazı istisnaları olup, bu istisnalar aşağıda belirtilmiştir;

– İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün sigortalı işe giriş bildirgesi verilebilir. (Bkz. İşkolu Koduna Göre Aynı Gün İşe Giriş Verilebilecek İşyerleri) (5510 sayılı Kanun 8/1-a)

– Yabancı ülkelere sefer yapan Türk bayraklı kara, hava ve deniz ulaştırma araçlarına sefer esnasında işe alınanların sigortalı işe giriş bildirgesi çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir aylık süre içerisinde verilebilir. (5510 sayılı Kanun 8/1-b)

– Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi veren işyerlerinde, sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde işe alınacakların sigortalı işe giriş bildirgesi, işyerinin tescil tarihinden itibaren bir ay içinde verilebilir. (Bu bir aylık süre işçinin işe alındığı tarihten itibaren, işyerinin tescil tarihinden itibaren işlemeye başlar, yani ilk gün işe başlayacak işçi için de daha sonraki günlerde işe başlayacak işçi için de tescil tarihinden itibaren bir aylık süre geçerlidir. (5510 sayılı Kanun 8/1-b)

– Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, sigortalı işe giriş bildirgeleri çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde verilebilir. (5510 sayılı Kanun 8/1-c)

– Sigortalı işe giriş bildirgesi e-Bildirge üzerinden tatil günlerinde de verilebilmekle birlikte, Pazar veya Pazartesi günü işyerinde işe başlayan işçinin sigortalı işe giriş bildirgesi Pazartesi günü verilebilir. Cumartesi işe başlayan işçinin işe giriş bildirgesinin Cuma günü verilmesi gerekir, ancak işyeri yukarıda belirtilen aynı gün işyeri bildirgesi verilebilecek işyerleri kapsamında ise bu durumda işe giriş bildirgesi Pazartesi verilebilir. Aynı şekilde resmi tatile denk gelen hafta içi günlerde işe başlayan işçinin sigortalı işe giriş bildirgesi, verilmesi gereken son gün resmi tatile denk gelen işe giriş bildirgesi tatili takip eden ilk iş günü verilebilir. (2013/11 Sayılı Genelge, 1.3- Yasal süresinde verilmeyen sigortalı işe giriş bildirgeleri)

– İlk işyerindeki çalışmasına ait sigortalı işe giriş bildirgesi Kuruma verilerek tescil işlemi yapılmış olan sigortalının, naklen ve hizmet akdi sona ermeden aynı işverenin aynı ya da başka ünitede tescil edilmiş diğer işyerinde çalışmaya başlaması veya işyerinin aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine nakledilmesi hâlinde, yeni işyeri numarası üzerinden yasal süresi dışında verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgesi süresinde verilmiş sayılır. (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (ç) bendi)

Deneme Süresi İstisna Kapsamına Girmiyor !

İş Kanunu işçi – işverenin aralarında anlaşması şartıyla deneme süreli çalışmaya izin vermiştir. Ancak bazı işverenler ya yanlış bildiğinden ya da işlerine öyle geldiğinden, işe aldıkları işçiye deneme süresinde sigorta yapma şartı olmadığını belirterek işçiyi sigortasız çalıştırabilmektedir. Buna karşılık sosyal güvenlik mevzuatı açısından deneme süresinin hiçbir anlamı olmayıp, deneme süreli işe alınan işçinin de sigortalı işe giriş bildirgesinin aynen yukarıda belirtilen sürelerde verilmesi ve sigortasının başlatılması gerekir. (Bkz. İşçinin Deneme Süresindeki Sigortalılık Durumu)

İşe Giriş Bildirgesinin Süresinde Verilmesi Neden Önemli ?

İşyerinde çalışmaya başlayan, ancak sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken son gün geçtiği halde henüz bildirgesi verilmemiş olan işçi mevzuata göre kayıtdışı yani sigortasız çalıştırılan işçidir. Bu durumda işverene aşağıdaki yaptırım ve cezalar uygulanır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal süresinde verilmemesi halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanmaktadır. (Bkz. 2019 SGK İdari Para Cezaları – 5510 Para Cezaları)

Ancak burada mesele sadece idari para cezası değildir. İşyerinde çalışmaya başladığı halde sigortalı işe giriş bildirgesinin hiç verilmemiş olduğu veya geç verilmiş olduğu herhangi bir şekilde tespit edilen sigortalılardan dolayı işverenin asgari ücret desteği ve diğer teşvikleri kesilmekte (Bkz. Teşvik – Destek ve İndirimlerin Kesilmesinde Sınır), ayrıca iş kazası geçiren sigortalının sigortalı işe giriş bildirgesi kazadan önce verilmemiş ve kaza tarihinde de bildirgenin verilmesi gereken son gün geçmişse bu durumda işveren meydana gelen iş kazası nedeniyle 5510 sayılı Kanununun 23 üncü maddesi gereği kaza nedeniyle Kurumun karşılaştığı tüm giderleri  ödemek zorunda kalmaktadır. (Bkz. İş Kazalarında Sorumluluğu Olan İşveren ve Diğer Kişilere Uygulanan Yaptırım ve Cezalar, Sigortasız İşçi Çalıştıran İşverenlere Uygulanan Ceza ve Yaptırımlar) (isvesosyalguvenlik.com)