Kanunda belirtilen istisnalar hariç, çalışanların işverenden / işyerinden elde ettikleri, hak kazandıkları kazançlarının tamamının, aylık prime esas kazanç üst sınırını aşmayacak şekilde çalışan adına SGK’ya bildirilen prime esas kazanca dahil edilmesi gerekir.

Bu kazancın ücret, maaş, prim, ikramiye veya başka herhangi bir ad altında ödenmesi bu zorunluluğu değiştirmez. Hatta işçinin hak ettiği kazançların, işveren tarafından ödenip ödenmesine bakılmaksızın prime tabi tutulması, dolayısıyla çalışan adına SGK’ya bildirilen prime esas kazanca dahil edilmesi gerekir.

Bu konudaki istisnalar ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinde belirtilmiş olup, bu konuda ayrıntılı bilgi için Prime Tabi Olan – Olmayan Ödemeler, Çalışanlara Verilen Yemek Kartları-Hediye Çekleri ve Kreş Ödemeleri Sigorta Primine Tabi midir ?, Sigorta Primine Esas Tutulacak Kazancın Tespiti ve Hesaplanması başlıklı yazılara, kısmen prime tabi olan ödemeler için Prime Tabi Tutulmayacak Yemek-Aile-Çocuk Yardımı Tutarları sayfasına, SGK’ya bildirilen prime esas kazancın çalışan ve hak sahipleri açısından önemiyle ilgili bilgi ve açıklama için Sigortalıların SGK’ya Bildirilmesinde Aylık Prime Esas Kazancın Önemi başlıklı yazıya bakılabilir.

Yıllık İzin Ücretinin Tamamının Sigorta Primine Tabi Tutulması Gerekir mi ?

İşverenler tarafından çalışanlara verilen ücretli yıllık izin karşılığı ödenen / ödenmesi gereken ücretin tamamı da aynı şekilde sigorta primine tabidir, dolayısıyla çalışanın ay içerisinde kullandığı ücretli yıllık izne ait ücretin çalışan adına SGK’ya o ay için bildirilen prime esas kazanca dahil edilmesi gerektiği gibi, çalışanın yıllık ücretli izinde geçirdiği günlerin de o aya ait çalışma gün sayısına dahil edilmesi gerekir. Hatta çalışan işten ayrıldıktan sonra kullanmadığı yıllık ücretli izinlere ait olarak ödenen ücretin bile prime esas kazanç üst sınırı dikkate alınarak geriye doğru prime esas kazanca dahil edilmesi ve SGK’ya bildirilmesi gerekir ? (Bkz. Yıllık İzin Ücretinin Prime Tabi Tutulmasında Önemli Değişiklik, Sigorta Primine Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırları)

Yıllık İzin Dönemi İçin İş Kazası – Meslek Hastalığı Sigortası Primi Ödenir mi – İş Kanununun 61. Maddesindeki İstisna Geçerli mi ?

4857 sayılı İş Kanununun “Sigorta primleri” başlıklı 61 inci maddesinde; “Sigortalılara yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden iş kazaları ile meslek hastalıkları primleri hariç, diğer sigorta primlerinin, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunundaki esaslar çerçevesinde işçi ve işverenler yönünden ödenmesine devam olunur.” hükmüne yer verilmiştir. 1475 sayılı eski İş Kanununun mülga 59 uncu maddesinde de aynı hüküm yer almaktaydı. Muhtemelen bu düzenlemenin amacı, işçinin yıllık izinde bulunduğu sırada iş kazasına veya meslek hastalığına sebebiyet verecek etkenlere maruz kalmayacağı gerekçesine dayanmaktaydı.

Kanunda yer alan bu istisna 506 sayılı Kanunun yürürlükte olduğu dönemde uygulanmaktaydı. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren söz konusu Kanunun yerini alan 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinde yıllık izin ücretine ait primlerin ödenmemesiyle, eksik ödenmesiyle ilgili herhangi bir istisnaya yer verilmediği gibi, söz konusu maddede “Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.” hükmüne yer verildiğinden, ayrıca 5510 sayılı Kanun 4857 sayılı Kanundan sonra yayımlanmış bir Kanun olduğundan, 4857 sayılı İş Kanununun “Sigorta primleri” başlıklı 61 inci maddesinde yer alan istisna artık uygulanmamaktadır, geçerliliğini yitirmiştir.

Dolayısıyla işverenlerin/işyerlerinin, işçinin diğer çalışma süreleriyle birlikte yıllık ücretli izinde olduğu sürelerle ilgili, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası da dahil tüm sigorta kollarına ait sigorta primlerini eksiksiz ödemesi gerekmektedir. Zaten işverenler/işyerleri tarafından çalışanlarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgesi / muhtasar ve prim hizmet beyannamesi SGK’ya verilirken işçinin yıllık ücretli izin süresiyle ilgili herhangi bir ayrım / bildirim yapılması mümkün olmadığından,  verilen prim belgelerine istinaden SGK’nın sistemi tarafından tahakkuk ettirilen sigorta primleri de iş kazası ve meslek hastalığı sigortası da dahil tüm sigorta kollarını kapsamaktadır.

Konuyla İlgili SGK Genelgesi

Nitekim Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış olan 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesinde konuyla ilgili olarak aynen aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

“3.7- Kanunda istisna olarak sayılmayan diğer ödemeler

5510 sayılı Kanunun değişik 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin prime tabi tutulacağı ve diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların 5510 sayılı Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı öngörüldüğünden, sigortalılara yakacak, temizlik, aydınlatma ve benzeri nitelikte yapılan giderler yahut tahsil veya mesken yardımı gibi kanunda ismen sayılmayan bu tür ödemelerin tamamı, (ödeme her ne adla yapılırsa yapılsın) ödendiği ayın kazancına ilave edilmek suretiyle prime tabi tutulacaktır.

Öte yandan, Kanundaki “diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların 5510 sayılı Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı “hükmüne istinaden 6772 sayılı “Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkında Kanun”a istinaden ödenmekte olan ikramiyeler prime tabi tutulacağı gibi, İş Kanununun 61 inci maddesindeki istisnai hüküm üzerinde durulmaksızın yıllık izin ücretlerinin tamamı da sigorta ve genel sağlık sigortası primine esas kazançlara dahil edilecektir.” (isvesosyalguvenlik.com)