Rapor Parası Alamayan İşçiye Kısa Çalışma Ödeneğinin Verilmesi Gerekir

Pandemi nedeniyle çalışanların yaşadıkları mağduriyetlerden biri de istirahat raporu aldıkları süreye ait hem rapor parası, hem de kısa çalışma ödeneği alamamak.

Çalışanlar tarafından iş kazası ve meslek hastalığı dışında yani hastalık ve analık (gebelik-doğum) nedeniyle alınan istirahat raporlarına SGK’nın geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) ödeyebilmesi için aranan şartlardan biri de istirahatin (raporun) başladığı tarihten önceki bir yıllık süre içerisinde en az 90 prim günü bulunması şartıdır. (Bkz. İş Kazasından Alınan Raporlarla Diğer Raporlar Arasında Fark Var mıdır ?, Rapor Parasında 90 Günü Tamamlama Şartları)

Hastalanan, herhangi bir rahatsızlığı olan, doğum yapacak olan çalışanlar zaten öteden beri istirahat raporu alıyordu. Ancak 2020 Mart ayından beri çalışma hayatını da olumsuz etkileyen koronavirüs salgını nedeniyle, Covid-19 (koronavirüs) test sonucu pozitif çıkan çalışanlar ile test sonucu pozitif çıkan çalışanlar, karantinada kalma mecburiyeti nedeniyle en az 10 gün süreyle işe gidemiyorlar (daha önce bu süre 14 gün olarak uygulanıyordu), bu sürede isteyen çalışanlara filyasyon ekibindeki doktorlar tarafından istirahat raporu veriliyor.  (Bkz. Karantinaya Giren Çalışanlar Rapor İstemeyi Unutmayın !) Bu yönüyle problem yok, raporun ilk iki günü hariç, bu raporlara istinaden de SGK rapor parası ödüyor, dolayısıyla karantina nedeniyle işe gidemediği için ücret alamayan çalışanların mağduriyeti bir nebze de olsa giderilmiş oluyor. Ancak yine koronavirüs salgını nedeniyle birçok işyerinde kısa çalışma uygulamasına gidildiğinden, kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışma süresi için sadece İŞKUR tarafından GSS primi ödediğinden, bu nedenle de kısa çalışma süresi için işçi bir yerde sigortasız kaldığından (Bkz. Kısa Çalışmada İşçilerin Uğradığı / Uğrayacağı Hak Kayıpları), özellikle uzun süre kısa çalışmaya tabi tutulmuş olan bir çok işçi geriye dönük 90 prim günü şartını tamamlamadığı için rapor parası alamıyor.

Öte yandan, Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik’in 9 uncu maddesinde; “geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneğinin kesileceği” hükmü yer aldığından, kısa çalışma ödeneği aldığı süre içinde raporlu olan işçiye İŞKUR da kısa çalışma ödeneği ödemiyor. (Bkz. Kısa Çalışma Ödeneği İle Rapor Parası Aynı Anda Alınabilir mi ?) Dolayısıyla da birçok çalışan bu konuda mağdur oluyor. Ziyaretçilerimizden de raporlu olduğu süre için kısa çalışma ödeneği ödenmediği, 90 gün şartını karşılamadığı için rapor parası alamadığı, mağdur olduğu yönünde bilgiler geliyor.

Rapor Parası Ödenmeyen İşçiye Kısa Çalışma Ödeneği Verilmesi Gerekir

Yönetmelikte, geçici iş göremezlik ödeneğinin yani rapor parasının başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneğinin kesileceği belirtilmiş olduğundan, burada önemli olan işçinin rapor alıp almadığı değil, rapor parası alıp almadığı veya rapor parası alıp alamayacağı hususudur. Dolayısıyla 90 prim günü şartı yerine gelmediği için rapor parası alamayan işçinin geçici iş göremezlik ödeneği yani rapor parası başlamamış olacağından, almakta olduğu kısa çalışma ödeneğinin kesilmesi şartı da doğmamış olacaktır. Çünkü bu düzenlemenin amacı aynı dönem / aynı tarih aralığı için işçiye hem rapor parası hem de kısa çalışma ödeneği ödenmesini engellemektir. Bu nedenle işçinin kısa çalışma ödeneği aldığı tarih aralığına denk gelen ve 90 gün şartı tutmadığı için rapor parası alamayan işçiye o tarih aralığı için de kısa çalışma ödeneğinin verilmesi gerekir.

Şu an çok sayıda işçi kısa çalışma ödeneği aldığı için, İŞKUR’un rapor alan her işçinin durumunu inceleyip kontrol etmesi mümkün olmadığından, muhtemelen İŞKUR’un sistemi tarafından rapor alan işçilerin rapor başlama ve bitiş tarihleri arasındaki kısa çalışma ödenekleri sistem tarafından otomatik olarak kesiliyor ve raporlu süreye ait kısa çalışma ödeneği ödenmiyor. Bu durumda olan işçilerin İŞKUR’a başvurmaları halinde raporlu oldukları süreye ait kısa çalışma ödeneklerinin de ödeneceğini düşünüyoruz.

Nitekim ALO 170 – Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi’nin internet sayfasındaki Sık Sorulan Sorular bölümünde de konuya ilişkin olarak aynen aşağıdaki açıklama yer almaktadır.

“Kısa çalışma ödeneği alırken rapor ücreti alınabilir mi ?

Kısa çalışma ödeneği alındığı dönemde geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği durdurulur.

Durdurulan dönem için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. İşverenlerin bu durumu İŞKUR’a bildirmesi gerekmektedir.”

Raporun İlk 2 Günü İçin de Aynı Durum Geçerli

Hastalık nedeniyle alınan raporlarda, 90 gün şartı yerine gelmiş olsa bile, bir veya iki günlük istirahat raporlarına rapor parası ödenmediği gibi, iki günden uzun süreli raporlarda da ilk iki gün için rapor parası ödenmediği, rapor parası üçüncü günden başladığı için, İŞKUR’un bu konudaki uygulaması nasıldır bilmiyoruz ancak aynı şekilde hastalık nedeniyle alınan istirahat raporlarında da raporun ilk 2 iki günü için kısa çalışma ödeneği verilmesi gerekir. (isvesosyalguvenlik.com)