Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenler dışında ücretli öğretmenler de görevlendirilmektedir. Ücretli öğretmenler ek ders ücreti karşılığında çalışmakta olup, Milli Eğitim ve SGK mevzuatında bu kapsamda görev yapanların adı uzman veya usta öğretici olarak geçmektedir.

Ücretli Öğretmen Görevlendirilmesinin Yasal Dayanağı

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Ders görevi” başlıklı 89 uncu maddesinde;

“Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir.

Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar Bakanlar Kurulu (Cumhurbaşkanı) kararı ile tespit olunur.”

hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu maddeye istinaden çıkarılan Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın “Ders ücreti karşılığında görevlendirme” başlıklı 9 uncu maddesinde;

“(1) Öğretmen sayısının yetersiz olması hâlinde;

a) Yüksek öğrenimli olmak koşuluyla;

1) (Değişik: 24/09/2012 tarihli ve 2012/3773 sayılı BKK) Bu Karar kapsamındaki yönetici ve öğretmenler dışındaki resmi görevliler ile sınıf öğretmenlerine ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 8 saate,

2) (Değişik: 13/03/2017 tarihli ve 2017/10010 sayılı BKK) Resmî görevi bulunmayanlar ile emeklilere okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim, özel eğitim ve yaygın eğitim kurumları ile yabancı uyrukluların eğitim gördüğü geçici eğitim merkezlerinde haftada 30 saate,

kadar ek ders görevi verilebilir.

b) İlgili mevzuatında belirtilen esaslara göre uzman ve usta öğretici olarak nitelendirilenlerden;

1) Resmî görevi bulunanlara haftada 10 saate,

2) Resmî görevi bulunmayanlara haftada 40 saate,

kadar okul öncesi, meslekî ve teknik orta öğretim, özel eğitim ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders görevi verilebilir.

(2) (Ek fıkra:26/7/2022 tarihli ve 5886 sayılı CK) Bu madde kapsamında ders görevi verilenlerden resmi görevi bulunmayanlara, fiilen okuttukları her 5 ders saati için 1 saat daha eğitim öğretime destek görevi karşılığında ayrıca ek ders ücreti ödenir.”

hükümlerine yer verilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında uzman ve usta öğretici olarak görevlendirileceklerde aranacak şartlar da Millî Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi ile Görevlendirilecek Uzman ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiştir.

Ücretli Öğretmenlerin Sosyal Güvenlikleri

Ders ücreti karşılığı görev yapan öğretmenlerin sosyal güvenliğiyle ilgili olarak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinde;

“j) (Ek: 31/7/2008-5797/1 md.) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunur. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Sigortalılık işlemleriyle ilgili 2013/11 SGK Genelgesinin “1.7- Usta öğreticiler ve kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler” başlıklı bölümünde de;

“Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar ile kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler sigortalı sayılmıştır.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar 657 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine göre her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile üniversite ve akademi (askeri akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde ücretle ek ders görevi verilenlerden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olmayanlar (a) bendi kapsamında sigortalı olacaklardır.

Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunacaktır. Bir aylık süredeki gün sayısı (Brüt Aylık Kazanç / Asgari Günlük Kazanç = Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacak, bulunacak miktar 30 günden fazla ise 30 gün olarak alınacak, bu şekilde yapılacak hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmayacaktır.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında uzman ve usta öğretici olarak çalışanlar dışında kalan diğer sigortalıların aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirilecek gün sayısı ise kısmi süreli çalışanlar için (Ay İçinde Toplam Çalışma Saati / 7,5 = Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacak, 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanacaktır.”

şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.

Prime esas günlük kazanç alt sınırı olarak brüt asgari ücret esas alınmakta olup, yıllara ve aylara göre geçerli günlük ve aylık brüt asgari ücret tutarlarına da Aylık – Günlük Brüt Asgari Ücret Tutarları sayfasından ulaşılabilir.

Ayrıca ek ders ücreti karşılığı görev yapan bir öğretmenin, ücretli öğretmen olarak çalıştığı dönemde primlerinin eksik yatırıldığı gerekçesiyle Ombudsmanlığa (Kamu Denetçiliği Kurumuna) yaptığı başvuru üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı; Kamu Denetçiliği Kurumuna gönderdiği yazısında konuya ilişkin olarak;

“2.1. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında uzman ve usta öğretici olarak görevlendirileceklerde aranacak şartlar, Millî Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi ile Görevlendirilecek Uzman ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik ile belirlendiği, Öğretmen ihtiyacının kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerle karşılanamadığı durumlarda sözü edilen Yönetmeliğe göre uzman ve usta öğretici olarak nitelendirilenlerden resmî görevi bulunmayanlara, okul öncesi, meslekî ve teknik orta öğretim, özel eğitim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 40 saate kadar ek ders ücreti karşılığında ders görevi verilebildiği, söz konusu Yönetmelikte belirlenen nitelikleri taşımayanlara ise okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim, özel eğitim ve yaygın eğitim kurumlan ile yabancı uyrukluların gördüğü geçici eğitim merkezlerinde haftada 30 saate kadar ek ders ücreti karşılığında ders görevi verilebildiği,

2.2. Uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısının, 30 günü aşmamak kaydıyla bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunacağı; uzman ve usta öğretici statüsü dışında çalışanların prim ödeme gün sayısının ise, bir takvim ayındaki ek ders saati toplamının 7,5 saate bölünmesi suretiyle tespit edildiği ifade edilmektedir.”

şeklinde açıklamalara yer verilmiştir. (Konuya ilişkin Ombudsmanlık Kararına yazının sonundaki linkten ulaşılabilir.)

Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın 9 uncu maddesine eklenen 26.7.2022 tarihli ve 5886 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararında da ders görevi verilenlerden resmi görevi bulunmayanlara, fiilen okuttukları her 5 ders saati için 1 saat daha eğitim öğretime destek görevi karşılığında ayrıca ek ders ücreti ödeneceği belirtilmiştir.

Ücretli Öğretmenlerin Eksik Gün Sorunu

Ücretli öğretmenlerin, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerde olduğu gibi aylık sabit bir ücrete ilaveten ek ders ücreti almaları gibi bir durum söz konusu olmayıp, aylık ücretleri sadece ay içerisinde girdikleri ders karşılığı ödenen ücretten ibaret olduğundan, 26.7.2022 tarihli ve 5886 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararında da sadece bunların fiilen okuttukları her 5 ders saati için 1 saat daha eğitim öğretime destek görevi karşılığında ayrıca ek ders ücreti ödeneceği hükme bağlandığından, buna bağlı olarak ücretli öğretmenler adına SGK’ya bildirilen aylık çalışma gün sayısı 30 günün altında kalmakta, dolayısıyla bu kapsamda çalışanların eksik gün sorunu doğmaktadır.

Eksik Günler Nasıl 30 Güne Tamamlanır ?

SGK mevzuatına göre, 30 günden az bildirim yapılan aylara ait eksik günler iki şekilde tamamlanabilmektedir.

1- Hizmet borçlanması yapma.

2- İsteğe bağlı sigortalı olma.

Ücretli Öğretmenler Eksik Günleri Borçlanabilir mi ?

Şu an yürürlükte bulunan SGK mevzuatına ve mevcut SGK uygulamalarına göre ücretli öğretmenlerin, aşağıda belirtilen çok istisnai durumlar hariç, geriye dönük eksik günlerini hizmet borçlanması ile tamamlama imkanları bulunmamaktadır. Çünkü 5510 sayılı Kanunun “Sigortalıların borçlanabileceği süreler” başlıklı 41 inci maddesine göre geriye dönük hizmet borçlanması yapılabilecek sürelerden biri de “i) (Ek: 13/2/2011-6111/30 md.) Bu bendin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreler” olmakla beraber, SGK 2013/11 sayılı Genelgesinde sadece eksik gün nedenleri (06 – Kısmi istihdam) ve (17 – Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olanların söz konusu madde kapsamında hizmet borçlanması yapabileceğini belirtmiş olup, bu çerçevede ücretli öğretmenlerin eksik gün nedenleri (07 – Puantaj kayıtları) olduğu için borçlanma taleplerini reddettiği gibi (Bkz. SGK Eksik Gün Kodları), söz konusu 2013/11 sayılı Genelgenin “2.10- 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların borçlanmaları” başlıklı bölümünde de aynen aşağıdaki açıklamaya yer vermiştir.

“(Ek, 24/4/2019 tarihli ve 2019/9 sayılı Genelge) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, 657 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine göre geçici personel statüsünde bulunduklarından bu sigortalılar için İş Kanunu hükümleri uygulanmamaktadır. Bu nedenle, 25/2/2011 tarihinden sonraki ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerin bu kapsamda borçlandırılmasına imkan bulunmamaktadır.”

Yukarıda belirtilen nedenlerle de şu an yürürlükte olan mevzuata göre ücretli öğretmenler sadece aşağıda belirtilen istisnai durumlar için hizmet borçlanması yapabilirler;

▪ 5510 sayılı Kanunun aşağıda yer alan Geçici 31 inci maddesi uyarınca 25 Şubat 2011 tarihinden öncesine ait eksik günleri borçlanabilirler.

“GEÇİCİ MADDE 31 – (Ek: 13/2/2011-6111/52 md.)

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta  öğretici  olarak çalıştırılanlar, bu  durumlarını milli eğitim il  veya  ilçe  müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, bu maddenin yürürlük tarihinden önceki bu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini 41 inci madde esaslarına göre kendileri veya hak sahipleri borçlanabilirler. Borçlanılan bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılır.”

▪ Kadın öğretmenlerden doğum yapmış olanlar doğumdan sonra geçen süreleri borçlanabilirler.

▪ Askerliğini er olarak yapmış olan erkek öğretmenler askerlik sürelerini, askerliğini yedek subay olarak yapanlar da 01.01.1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda öğrenci olarak geçirdikleri süreleri borçlanabilirler.

Bu konuda ayrıntılı bilgi Hizmet Borçlanması Rehberi – Borçlanma Yapılabilecek Süreler ve Borçlanma Şartları başlıklı yazıda yer almaktadır.

İsteğe Bağlı Sigorta İle Eksik Günler 30 Güne Tamamlanabilir

Ücretli öğretmenler, 5510 sayılı Kanunun “İsteğe bağlı sigorta ve şartları” başlıklı 50 nci maddesi kapsamında; çalıştıkları aylarla ilgili olarak SGK’ya 30 günden az bildirilen aylara ait eksik günlerini isteğe bağlı sigorta ile 30 güne tamamlayabilecekleri gibi, hizmet akdinin askıda olması nedeniyle 0 (sıfır) gün üzerinden SGK’ya bildirim yapılan yaz aylarını da isteğe bağlı sigorta kapsamında 30 güne tamamlayabilirler. 5510 sayılı Kanunda bu konuda aksine bir hüküm olmadığı gibi 2013/11 sayılı SGK Genelgesinde de aksine bir açıklamaya yer verilmemiş, söz konusu Genelgede konuyla ilgili olarak “Ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayan sigortalılardan isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin ay içerisinde zorunlu sigortalı olacağı gün sayısını beyan etmeleri zorunludur. Ancak, ay içindeki zorunlu çalışma gün sayısının değişmesi halinde (Değişik, 19/6/2020 tarihli ve 2020/21 sayılı Genelge) yeniden beyan alınmayacak, Kuruma bildirilen gün sayısı dikkate alınarak 30 güne tamamlanacak şekilde işlem yapılacaktır.” şeklinde açıklamaya yer verilmiştir.

Normalde isteğe bağlı sigortaya prim ödenen günler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilmekteyken, eksik günü 30 güne tamamlamaya yönelik isteğe bağlı sigortalılık ise 4/a (SSK) kapsamında sigortalılık olarak dikkate alınmaktadır.

Yalnız burada önemli bir hususu belirtmekte fayda var, isteğe bağlı sigortalılık başvuru tarihinden itibaren geçerli sayıldığından, sadece başvuru tarihinden sonrası için isteğe bağlı sigorta ile eksik günler tamamlanabilir, geriye dönük eksik günler ise isteğe bağlı sigorta ile tamamlanamaz.

İsteğe bağlı sigortalılık konusunda ayrıntılı bilgi ve açıklama İsteğe Bağlı Sigortalı Olma Şartları – Kimler İsteğe Bağlı Sigortalı Olabilir ? başlıklı yazıda yer almaktadır.

Ücretli Öğretmenlerin GSS Primlerini 30 Güne Tamamlaması Gerekir mi ?

İsteğe bağlı sigortayla eksik günlerini tamamlayan ücretli öğretmenlerin 30 günden eksik günlere ait aylık GSS primlerini 30 güne tamamlamaları gerekmez, çünkü isteğe bağlı sigortalılık genel sağlık sigortasını da (GSS) kapsamaktadır.

Eksik günlerini isteğe bağlı sigortayla tamamlamayan ücretli öğretmenlerden, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında eşi, çocuğu, ana veya babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı bulunanların da 30 günden eksik günlere ait aylık GSS primlerini 30 güne tamamlamaları gerekmez. (Bkz. GSS’linin Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Kimlerdir ?)

Bunun dışında kalanlardan SGK’ya aylık çalışma gün sayısı 8 günden daha az bildirilenlerin o aya ait GSS primlerini 30 güne tamamlamaları gerekir. (Bkz. GSS Primini 30 Güne Tamamlama Şartları Yine Değişti)

Ücretli Öğretmenlerin Eksik Gün Sorunlarıyla İlgili Yargıtay ve Kamu Denetçiliği Kurumunun (OMBUDSMANLIK) Görüşleri

Konuya İlişkin OMBUDSMAN Kararı

Ücretli öğretmenlik yaptığı dönemlerde sigorta primlerinin aylık 30 gün üzerinden ödenmediğini, bu durumun mağduriyetine neden olduğunu beyan ederek çalıştığı sürelerin tam zamanlı çalışma olarak düzeltilerek eksik ödenen sigorta primlerinin aylık 30 gün üzerinden ödenmesi talebiyle Kamu Denetçiliği Kurumuna yapılan başvuruyu değerlendiren Kurum, ücretli öğretmenin ayda 30 gün üzerinden SGK’ya bildirilmesi gerektiği sonucuna vararak “Başvurana ücret karşılığı ders görevi verilen dönemde ay içindeki prim ödeme gün sayısının tam süreli çalışmaya göre hesaplanarak bildirilmesi ve bu bildirim üzerine gerekli işlemlerin yapılması hususunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA ve SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,” şeklinde karar vermiştir. Kamu Denetçiliği Kurumunun konuya ilişkin 20/06/2022 tarihli ve 2022/7896-S.22.12112 sayılı Kararına BURADAN ulaşabilirsiniz.

Konuya İlişkin Yargıtay Kararı

2011-2012 eğitim-öğretim yıllarında ücretli öğretmen olarak görev yapan kişi İş Mahkemesinde açtığı davada; bu yıllar arasında Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından tam gün üzerinden bildirim yapılması gerektiği halde çalışma saatlerinin 7,5 saate bölünerek sigorta primlerinin yatırıldığını belirterek eksik bildirilen günlerin tespitini talep etmiştir. İş Mahkemesi talebi kabul etmiştir. Mahkeme kararına karşı davalı tarafların (MEB, SGK) Yargıtay’a itiraz başvurusunda bulunması üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi Kamu Denetçiliği Kurumunun görüşünden farklı olarak durumu yürürlükteki kanun hükümleri doğrultusunda değerlendirerek;

“Ayrıca, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşu olup, kamu kuruluşlarında çalışanların hizmetlerinin kayıtlara geçirilmesinin ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılmasının esas olup, ücretli öğretmen statüsünde ki davacının prim ödeme gün sayıları hesaplanırken, 5510 sayılı yasanın 80/j maddesinin uygulama alanının bulunmadığı göz önüne alınmalı ve toplam aylık çalışma saatleri, 1 gün = 7,5 saat esası üzerinden aylık çalışma gün sayısına dönüştürülerek hesaplanmalıdır. Buna göre dosya içerisindeki belge ve kayıtlara göre davacının eksik hizmet prim gün sayısı bulunmadığından davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.” şeklinde karar vermiştir.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin konuya ilişkin kararı aynen aşağıda yer almaktadır.

T.C. YARGITAY 10. Hukuk Dairesi

2020/9928 E., 2021/3585 K.

“İçtihat Metni”

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, davalı ve feri müdahil vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

Davacı, 2011-2012 eğitim-öğretim yıllarında ücretli öğretmen olarak görev yaptığını, bu yıllar arasında Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından tam gün üzerinden bildirim yapılması gerektiği halde çalışma saatlerinin 7,5 saate bölünerek sigorta primlerinin yatırıldığını belirterek eksik bildirilen günlerin tespitini talep etmiş, Mahkemece, davacının tam süreli hizmet akdi ile çalıştığı kanaati ile ilamında belirtilen şekilde karar verilmiştir.

Davanın 5510 sayılı Kanun’un 4/I-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu, geçiş hükümlerini içeren aynı Kanunun Geçici 7’nci maddesi hükmünde “Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı, 02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17.10.1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17.10.1983 tarihli ve 2926 sayılı, 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunlar ile 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Kanun’un geçici 20’nci maddesine göre sandıklara tâbi sigortalılık başlangıçları ile hizmet süreleri, fiilî hizmet süresi zammı, itibarî hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları Kanun hükümlerine göre değerlendirilirler” hükmü gözetildiğinde, eldeki somut uyuşmazlığın dayandığı mevzuat hükümleri 506 sayılı Kanunu’nun 79’uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 4/2-f, 80/1-j, 86/9. maddeleri ile 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri olup ücretli öğretmenlerin çalışma esasları ve çalışmaları sırasında tabi olacakları statü, bu mevzuat kapsamında düzenlenmiştir.

5510 sayılı yasanın usta öğretici ve uzman olarak çalışanların prim ödeme gün sayısını düzenleyen 80/j maddesine göre ise; Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunur. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar ise dikkate alınmayacaktır.

4857 sayılı Kanunun 13. maddesinde, işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşmenin kısmî süreli iş sözleşmesi olduğu belirtilmiş, 63. maddesinde, genel bakımdan çalışma süresinin haftada en çok 45 saat olduğu, aksi kararlaştırılmamışsa bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı açıklanmıştır. 13. madde hükmü, anılan mevzuattaki düzenlemelere egemen olan ilkelerle birlikte ele alındığında, ücretli öğretmenlerin çalışma ilişkilerinde, “tam süreli iş sözleşmesi” olarak nitelendirilmeye olanak verecek bir bağımlılığın bulunmadığı, bunların, öngörülen ve önceden belirlenen süre içerisinde bir çalışma yükümlülüğünü kabullendikleri ve ders saati karşılığında da ücrete hak kazandıkları belirgindir. Davacının, çalışma esasları ile çalışması sırasında tabi olacağı statü yukarıda sıralanan mevzuat çerçevesinde ayrıntılı bir düzenlemeye tabi tutulmuş olup; anılan düzenlemelere egemen ilkeler ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 13’üncü maddesinde yer alan “İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir.” hükmü de gözetildiğinde; çalışma ilişkisinde, “tam süreli iş sözleşmesi” olarak nitelenmeye olanak verecek bir bağımlılık ilişkisinin bulunmadığı, ücretli öğretmenlerin öngörülen ve önceden belirlenen süre dâhilinde bir çalışma yükümlülüğünü kabullendikleri ve ders saati karşılığında da ücrete hak kazandıklarını göstermektedir.

Ayrıca, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşu olup, kamu kuruluşlarında çalışanların hizmetlerinin kayıtlara geçirilmesinin ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılmasının esas olup, ücretli öğretmen statüsünde ki davacının prim ödeme gün sayıları hesaplanırken, 5510 sayılı yasanın 80/j maddesinin uygulama alanının bulunmadığı göz önüne alınmalı ve toplam aylık çalışma saatleri, 1 gün = 7,5 saat esası üzerinden aylık çalışma gün sayısına dönüştürülerek hesaplanmalıdır. Buna göre dosya içerisindeki belge ve kayıtlara göre davacının eksik hizmet prim gün sayısı bulunmadığından davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O halde, davalı ve feri müdahil vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 18.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi. (isvesosyalguvenlik.com)